Pomorzanin Toruń (piłka nożna)


Pomorzanin Toruń to ważny element sportowego krajobrazu Torunia, a sekcja piłki nożnej tego klubu jest integralną częścią wielosekcyjnego Klubu Sportowego Pomorzanin Toruń. Historia zespołu jest bogata, a jego największe osiągnięcia przypadają na lata 40. i 50. XX wieku, kiedy to drużyna rywalizowała na I oraz II poziomie rozgrywkowym.

Warto także zauważyć, że w 1953 roku zespół zdobył mistrzostwo Polski juniorów do lat 19, co stanowi dowód na wysoką jakość szkolenia młodzieży w tym klubie. Przez lata Pomorzanin Toruń zyskał sobie uznanie zarówno wśród lokalnych kibiców, jak i na arenie krajowej.

Historia

Historia sekcji piłki nożnej w klubie Pomorzanin Toruń sięga 1935 roku, kiedy to powstała i trwa do dziś, czyniąc ją jedyną sekcją obecnie funkcjonującą. Od samego początku istnienia, drużyna ta zyskała sobie miejsce w sercach toruńskich kibiców.

KPW

W momencie, kiedy doszło do połączenia dwóch ognisk Kolejowego Przysposobienia Wojskowego w KS Pomorzanin, zarówno zespół KPW, jak i wcześniejsze organizacje praktycznie nie brały udziału w rozgrywkach piłkarskich. W drugiej połowie 1934 roku KPW stanęło na wysokości zadania i dołączyło do Pomorskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej. Ich przygoda z rozgrywkami rozpoczęła się od zaledwie trzech meczów, które odbyły się w niecodziennych okolicznościach.

Pierwszy z meczów miał miejsce 28 października 1934 roku, kiedy to drużyna KPW zmierzyła się z KS Grafiką Toruń. Spotkanie przerwano na skutek zapadających ciemności przy wyniku 1-1, a dokończono je trzy dni później, gdzie KPW zdobyło decydującą bramkę i wygrało 2-1. Jednakże tego samego dnia KPW zorganizowało jeszcze jeden mecz w kolejnej rundzie, tym razem z KS Strzelec. I ten mecz, przy wyniku 3-0 dla Strzelca, również został przerwany z powodu zmroku, a drużyna KPW nie stawiła się na dokończenie spotkania zaplanowane na 4 listopada.

Przed wojną

W okresie międzywojennym Polska była podzielona na szereg okręgów piłkarskich, z co najmniej trzema klasami rozgrywkowymi. Często funkcjonowały równoległe grupy – tak jest w przypadku okręgu Pomorskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej, który w sezonie 1935 miał jedną klasę A oraz multitude grup klasy B i C. Pomorzanin rozpoczął swoje zmagania w 1935 roku na najniższym poziomie, gdzie przez pierwsze trzy sezony nie udało mu się awansować.

W listopadzie 1937 roku doszło do przejęcia klubu przez TKS 29 Toruń, co pozwoliło na grę w Klasie A od wiosny 1938, zastępując TKS. Pomimo ambicji, Pomorzanin przez trzy sezony w Klasie A pozostawał w cieniu rządzącego Gryfa Toruń, który dominował zarówno w Toruniu, jak i na całym Pomorzu. W tym okresie piłkarze Pomorzanina trenowali na boisku przy ulicy Grudziądzkiej, a swoje mecze rozgrywali na Stadionie Miejskim przy ulicy Sportowej.

Lata świetności

Po zakończeniu II wojny światowej Pomorzanin został wznowiony w czerwcu 1945 roku, co umożliwiło mu udział w rozgrywkach ligowych sezonu 1946. Wówczas krajowy system ligowy był także podzielony na okręgi, przy czym swoją rywalizację pomiędzy niewielką liczbą klubów zorganizowano na przypadku jednego poziomu – A klasy. W premierowym powojennym sezonie Pomorzanin spotkał się z drużynami takimi jak Polonia Bydgoszcz, Brda Bydgoszcz, Wisła Grudziądz, Chojniczanka Chojnice, Orlęta Aleksandrów Kujawski, Cuiavia Inowrocław, oraz Pałuczanka Żnin, stając się jedyną drużyną z Torunia. Awans do finałów Mistrzostw Polski w roku 1946 był potwierdzeniem ich sukcesu, co otworzyło im drzwi do centralnych eliminacji do I Ligi w 1947 roku.

Jednakże, w turnieju Mistrzostw Polski 1946 Pomorzanin, przegrał mecz pierwszej rundy w Chorzowie z drużyną AKS Chorzów wynikiem 3:5. Mimo tej porażki zespół został sklasyfikowany na 11 miejscu w kraju, co pozostaje do dzisiaj (kwiecień 2020) najwyższą lokatą jakiegokolwiek toruńskiego zespołu po wojnie. W historii polskiej piłki jedynie TKS osiągnął wyżej notowaną pozycję w sezonach 1925 i 1926, zajmując wtedy 4 miejsce.

W następnym roku, zespół miał zaplanowane zmagania w centralnych rozgrywkach, które miały miejsce w Grupie II (w obliczu trudnej konkurencji, w której świetnie radzili sobie Cracovia, Rymer Niedobczyce/Rybnik, RKU/Zagłębie Sosnowiec, Radomiak Radom, Gedania Gdańsk, Orzeł/Glinik Gorlice, ZZK/Kolejarz Łódź, a także Grochów Warszawa) zajmując tam 6 miejsce, co dało im 18 lokatę w kraju, w rezultacie jednak brakowało awansu do nowo powstałej I Ligi.

Toruńska dominacja

Nie ma pewności, jak potoczyłyby się losy klubu, gdyby szybko powrócił do I Ligi po spadku. Pomorzanin triumfował w Klasie A sezonu 1948, co dało im możliwość eliminacji do I Ligi. Przegrali jednak, mając gorszy bilans bramek od Szombierkami Bytom (Baildon Katowice oraz Legia Krosno miały jedynie symboliczne znaczenie w tej batalii). Tym samym klub pozostał na drugim poziomie, który przekształcił się w centralny – II ligę (Klasa A stała się poziomem trzecim). W tej drugiej lidze Pomorzanin zbierał kolejne doświadczenia przez cztery lata, nim w 1952 roku przyszedł decydujący spadek. Ten kryzys był rezultatem reorganizacji rozgrywek, w której cztery grupy II ligi przekształcono w jedną, co zmusiło Pomorzanina do walki o utrzymanie.

Choć spadli z II ligi, to jednak wygrali baraż ze Stalą Nakło (2:0 i 5:1), co pozwoliło im utrzymać się w III lidze. Przez kolejne cztery lata zespół na przemian występował to w kraju na poziomie II, to znów wracając do II ligi, a ostateczny spadek w 1959 roku zredukował Pomorzanina do niższych poziomów ligowych, gdzie pozostał przez długie lata. Od tego momentu toruńska drużyna była na czołowej pozycji w mieście, z wyjątkiem sezonu 1961/1962, kiedy Gryf zdołał ich wyprzedzić.

W kolejnych latach zawodnicy Pomorzanina min. wielokrotnie zmierzyli się z Elaną Toruń, a na przełomie lat 70. i 80. te dwa zespoły prowadziły zacięty bój o dominację w regionalnych rozgrywkach.

Bezpośrednia rywalizacja Gryfa i Pomorzanina w latach 60. XX wieku.
x1961/19621962/19631963/19641964/19651965/19661966/19671967/19681968/19691969/1970
3 liga1. GRY
4. POM
4. POM
5. GRY
1. POM
9. GRY
1. POM
8. GRY
6. POM
8. GRY
_10. POM13. POM
14. GRY
_
4 liga_____1. POM
3. GRY
1. GRY_6. GRY
16. POM
GRY= Gryf, POM = Pomorzanin. Cyfra oznacza miejsce w tabeli.

W sezonie 1969/1970 Gryf, po raz drugi i po raz ostatni, wyprzedził Pomorzanina w klasyfikacji ligowej. W kolejnym sezonie Gryf połączył swoje siły z Elaną, co doprowadziło do królestwa Elany w toruńskim futbolu.

Bezpośrednia rywalizacja Pomorzanina i Elany na przełomie lat 70. i 80.
x1976/19771977/19781978/19791979/19801980/19811981/19821982/19831983/19841984/19851985/19861986/1987
3 liga_12. POM8. ELA7. POM
12. ELA
13. POM_7. ELA10. ELA12. POM
13. ELA
_6. ELA
4 liga1. POM
4. ELA
1. ELA1. POM_4. ELA1. ELA
?. POM
_1. POM_1. ELA
?. POM
_
POM = Pomorzanin, ELA = Elana. Cyfra oznacza miejsce w tabeli. Brak Pomorzanina w dwóch sezonach oznacza brak danych odnośnie do poziomu ligowego na którym występował.

Przeciętność

Od tamtego czasu Pomorzanin spędzał lata na przemian w ligach trzeciej i czwartej, odnajdując się wciąż w cieniu Elany. Oba zespoły ponownie spotkały się w sezonie 1992/1993, kiedy Elana zdołała na chwilę awansować do II ligi, podczas gdy Pomorzanin znalazł się w fazie spadku, który ostatecznie zaprowadził ich do IV ligi.

W XXI wieku zespół borykał się z problemami, które w końcu przyczyniły się do degradacji na poziom okręgowy, a nawet miejski. Sezon 2015/2016 był momentem krytycznym, gdzie udało się zająć 8 miejsce w toruńskiej Klasie A, a jedynym niższym poziomem była Klasa B. Jednak w kolejnych sezonach, z determinacją i ciężką pracą, klub zyskał na znaczeniu, awansując do III ligi i w sezonie 2020/2021 powrócił na czwarty poziom rozgrywek, kontynuując swoją długotrwałą historię.

Obecnie, w sezonie 2022/2023, Pomorzanin rywalizuje w IV lidze, grupie kujawsko-pomorskiej, w wielkim powrocie do gry po latach zawirowań.

Nazwa

Historia tego klubu sięga roku 1930, kiedy to został założony jako ognisko Kolejowego Przysposobienia Wojskowego. W ciągu pięciu lat, w 1935 roku, nastąpiło połączenie z drugim ogniskiem KPW, które było związane z przeniesieniem Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowej z Gdańska. Aktem tym, powstał Klub Sportowy Kolejowego Przysposobienia Wojskowego Pomorzanin Toruń.

Po II wojnie światowej i związanej z nią przerwie, klub został reaktywowany w 1945 roku jako Kolejowy Klub Sportowy Pomorzanin. W następnych latach, między 1950 a 1953 rokiem, prowadził rozgrywki pod nazwą Kolejarz Toruń.

W 1972 roku klub przyjął nazwę Międzyzakładowy Związkowy Klub Sportowy Pomorzanin, a w 1978 roku przekształcił się w Międzynarodowy Włókienniczy Klub Sportowy Pomorzanin. Ostatecznie, od 1981 roku, funkcjonuje jako Klub Sportowy Pomorzanin.

Dalsze szczegóły dotyczące jego przeszłości można znaleźć w osobnym artykule poświęconym historii KS Pomorzanin Toruń.

Podsumowanie sezonów

Sezon piłkarski klubu Pomorzanin Toruń obejmuje bogaty zbiór wyników oraz osiągnięć na przestrzeni lat. Poniżej przedstawiamy szczegółowe informacje dotyczące poszczególnych sezonów, w których drużyna brała udział, a także ich ligowych osiągnięć.

SezonLigaMiejsceMeczePunktyZRPBramkiUwagi
1936IVKlasa C (Pomorski OZPN), gr. IIIb.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1936/1937Klasa C (Pomorski OZPN), gr. IIIb.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1937/1938IIKlasa A (Pomorski OZPN)51415:13b.d.b.d.b.d.34-37Awans dzięki fuzji z TKS 29 Toruń
1938/1939Klasa A (Pomorski OZPN)21417:11b.d.b.d.b.d.28-19_
1939/1940Klasa A (Pomorski OZPN)000:00000Rozgrywki nie dokończono z powodu wybuchu wojny.
1946MPKlasa A, gr. Bydgoszcz
Mistrzostwa Polski
1
1/8 finału
14
1
b.d.
0:2
b.d.
0
b.d.
0
b.d.
1
b.d.
3-5
Porażka z AKS Chorzów 3:5
Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1947IMistrzostwa Polski, faza grupowa gr. II61818:1874741-42Najwyżej notowany klub na Pomorzu.
1948IIKlasa A, gr. Bydgoszcz11421:7b.d.b.d.b.d.b.d.2. miejsce w grupie II w eliminacji do I i II ligi
Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1949II liga, gr. północna41820:16b.d.b.d.b.d.47-28Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1950II liga, gr. zachodnia71819:1783728-29Pod nazwą Kolejarz Toruń.
Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1951II liga, gr. I31415:1371618-31Pod nazwą Kolejarz Toruń
Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1952II liga, gr. A61818:1874729-27Pod nazwą Kolejarz Toruń
W barażu o nową III ligę pokonali Stal Nakło 2:0 i 5:1.
Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1953IIIIII liga, gr. IV Gdańsk-Bydgoszcz-Koszalin21825:11b.d.b.d.b.d.50-29Pod nazwą Kolejarz Toruń
Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1954III liga, gr. IV Gdańsk-Bydgoszcz-Olsztyn31819:17b.d.b.d.b.d.b.d.Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1955III liga, gr. IV Gdańsk-Bydgoszcz-Olsztyn22232:12b.d.b.d.b.d.b.d.Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1956III liga, gr. IV Gdańsk-Bydgoszcz-Olsztyn12235:9b.d.b.d.b.d.b.d.2. miejsce w grupie I eliminacji do II ligi, awans dzięki powiększeniu II ligi

Najwyżej notowany klub w Toruniu.

1957IIII liga, gr. Północ42224:20112935-37Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1958II liga, gr. Północ102217:27651123-36Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1959II liga, gr. Północ12226:38221821-60Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1960IIIIII liga, gr. XI (Bydgoszcz), gr. II11016:4b.d.b.d.b.d.b.d.W finale Grupy XI pokonał Zawiszę II Bydgoszcz

2. miejsce w grupie II eliminacji do II ligi

Najwyżej notowany klub w Toruniu.

1960/1961III liga, gr. XI (Bydgoszcz)12229:15b.d.b.d.b.d.b.d.2. miejsce w grupie II eliminacji do II ligi

Najwyżej notowany klub w Toruniu.

1961/1962III liga, gr. XI (Bydgoszcz)42225:19b.d.b.d.b.d.b.d._
1962/1963III liga, gr. XI (Bydgoszcz)42224:20b.d.b.d.b.d.b.d.Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1963/1964III liga, gr. XI (Bydgoszcz)12231:13b.d.b.d.b.d.b.d.4. miejsce w grupie IV eliminacji do II ligi

Najwyżej notowany klub w Toruniu.

1964/1965III liga, gr. XI (Bydgoszcz)12233:11b.d.b.d.b.d.b.d.6. miejsce w grupie II eliminacji do II ligi

Najwyżej notowany klub w Toruniu.

1965/1966III liga, gr. XI (Bydgoszcz)62428:20b.d.b.d.b.d.b.d.Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1966/1967IVIV liga, gr. Bydgoszcz12232:12b.d.b.d.b.d.b.d.Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1967/1968IIIIII liga, gr. IV (Poznań)103028:32b.d.b.d.b.d.49-51Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1968/1969III liga, gr. IV (Poznań)133024:36b.d.b.d.b.d.36-58Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1969/1970IVIV liga, gr. Bydgoszcz163013:47b.d.b.d.b.d.b.d._
1970/1971b.d._b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1971/1972b.d._b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1972/1973b.d._b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1973/1974b.d._b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1974/1975b.d._b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1975/1976b.d._b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1976/1977IV_1b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1977/1978IIIIII liga, gr. VII122620:32681226-47Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1978/1979IV_1b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1979/1980IIIIII liga, gr. I72829:27109935-28Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1980/1981III liga, gr. II132615:37b.d.b.d.b.d.19-41Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1981/1982IV_b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1982/1983b.d._b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1983/1984IV_1b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1984/1985IIIIII liga, gr. II122618:34b.d.b.d.b.d.22-52Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1985/1986IV_b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1986/1987b.d._b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1987/1988b.d._b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1988/1989b.d._b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1989/1990b.d._b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1990/1991b.d._b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d._
1991/1992IVKlasa okręgowa, gr. Toruń12442b.d.b.d.b.d.86-14_
1992/1993IIIIII liga, gr. VI (Pomorze)1230271071341-41_
1993/1994IVKlasa okręgowa, gr. Toruń1226.18b.d.b.d.b.d.36-53_
1994/1995Klasa okręgowa, gr. Toruń33039b.d.b.d.b.d.50-26_
1995/1996Klasa okręgowa, gr. Toruń143028b.d.b.d.b.d.38-58_
1996/1997IV liga, gr. Toruń83043b.d.b.d.b.d.53-39_
1997/1998IV liga, gr. Toruń53061b.d.b.d.b.d.81-39Spadek z powodu reorganizacji rozgrywek
1998/1999VLiga okręgowa12665b.d.b.d.b.d.95-27_
1999/2000IVIV liga, gr. Bydgoszcz-Elbląg-Toruń63057176776-32_
2000/2001IV liga, gr. kujawsko-pomorska43472226685-34_
2001/2002IV liga, gr. kujawsko-pomorska132330931132-33_
2002/2003IV liga, gr. kujawsko-pomorska630431271150-47_
2003/2004IV liga, gr. kujawsko-pomorska143030861643-51_
2004/2005IV liga, gr. kujawsko-pomorska143029781531-56_
2005/2006IV liga, gr. kujawsko-pomorska153023581740-68_
2006/2007VKlasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I23060186663-37Przegrane baraże o 4 ligę z LTP Lubanie 1:3 i 2:4
2007/2008Klasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I930401241455-46Reorganizacja rozgrywek po sezonie
2008/2009VIKlasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorską I53051156963-47_
2009/2010Klasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I63055174975-44_
2010/2011Klasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I230722334106-42_
2011/2012VIV liga, gr. kujawsko-pomorska730411251346-53_
2012/2013IV liga, gr. kujawsko-pomorska1230391161355-74_
2013/2014IV liga, gr. kujawsko-pomorska133033961543-68_
2014/2015VIKlasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I1330341041658-70Spadek z powodu reorganizacji rozgrywek
2015/2016VIIKlasa A, gr. Toruń82637107952-46_
2016/2017Klasa A, gr. Toruń126702312118-28_
2017/2018VIKlasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I130621956106-54
_
2018/2019VIV liga, gr. kujawsko-pomorska14344110111350-48_
2019/2020IV liga, gr. kujawsko-pomorska11739123236-10Z powodu epidemii koronawirusa rozgrywki odwołano po 17. kolejce. Drużyny zajmujące miejsca premiowane awansem uzyskały awans do wyższej klasy rozgrywkowej.
2020/2021IVIII liga, gr. II16344311101339-40_
2021/2022VIV liga, gr. kujawsko-pomorska1134401171645-64_
2022/2023IV liga, gr. kujawsko-pomorska1234391161742-61_
2023/2024IV liga, gr. kujawsko-pomorska173410313025-123_
Źródło: „J. Goksiński, Klubowa historia polskiej piłki nożnej do 1970 roku. Tabele.”; Historia Ligi Polskiej, 90minut.pl , Encyklopedia Piłkarska Fuji tom 5,7,11,15,17

Przypisy

  1. Komunikat PZPN ws. rozgrywek niższych lig w sezonie 2019/2020 | Federacja | Polski Związek Piłki Nożnej [online], www.pzpn.pl [dostęp 09.07.2020 r.]
  2. Chomicki, Śledziona i Kowszewicz 2016, s. 170-176.
  3. Chomicki, Śledziona i Kowszewicz 2016, s. 161-162.
  4. Turniej piłkarski w Toruniu. „Słowo Pomorskie”. 254, s. 3, 06.11.1934 r.
  5. a b Dalszy ciąg turnieju piłkarskiego o nagrodę przechodnią m. Torunia. „Dzień Pomorski”. 250, s. 6, 03.11.1934 r.
  6. Turniej piłkarski. „Słowo Pomorskie”. 249, s. 3, 30.10.1934 r.

Oceń: Pomorzanin Toruń (piłka nożna)

Średnia ocena:4.96 Liczba ocen:21