KS Pomorzanin Toruń

---

Historia

W 1927 roku, z inicjatywy ówczesnego ministra komunikacji, Alfonsa Kühna, powstała paramilitarna organizacja o charakterze kolejowym, znana jako Kolejowe Przysposobienia Wojskowe. Jej działania obejmowały także aktywność sportową, co podkreślało znaczenie wychowania fizycznego. Kierownictwo tego aspektu znajdowało się w rękach referatu sportowego przy Zarządzie Głównym. W Toruniu, który w tamtym czasie pełnił ważną funkcję jako węzeł kolejowy, utworzono ognisko sportowe KPW, ulokowane przy Dworcu Głównym, w maju 1930 roku.

W październiku 1933 roku Dyrekcja Okręgowej Kolei Państwowej przeniosła się z Gdańska do Torunia, co przyczyniło się do stworzenia drugiego ogniska sportowego, które rozpoczęło działalność przy DOKP oraz Dworcu Toruń Miasto pod nazwą KPW II. Na początku 1935 roku doszło do połączenia obu tych jednostek, co zaowocowało utworzeniem klubu sportowego KS KPW Pomorzanin. Na czoło nowego klubu stanął Jan Brzeziński, który pełnił tę funkcję przez cały okres do wybuchu II wojny światowej.

W krótkim czasie Pomorzanin zyskał status największego i najbardziej aktywnego klubu sportowego w Toruniu oraz na Pomorzu. Do 1939 roku funkcjonowały liczne sekcje sportowe w tym: lekkoatletyczna, zespołowych gier sportowych, wioślarska, żeglarska, pływacka, kajakowa, kolarska, ciężkoatletyczna, bokserska, hokeja na lodzie, łyżwiarska, piłki nożnej, oraz tenisa stołowego.

Okres po wojnie rozpoczął się od reaktywacji klubu 15 czerwca 1945 roku, pod nową nazwą Kolejowy Klub Sportowy Pomorzanin, będący częścią Związku Zawodowego Kolejarz. W latach 1949–1956 funkcjonował jako koło Zrzeszenia Sportowego Kolejarz Toruń. Kryzys klubu nastąpił w 1952 roku, kiedy to trudności finansowe spowodowały likwidację niektórych sekcji. W 1955 roku zawieszono działalność sekcji bokserskiej oraz koszykówki i siatkówki kobiet.

W 1957 roku nastąpiła reorganizacja struktur klubu, co doprowadziło do powołania do życia Kolejowego Klubu Sportowego Pomorzanin. W tym okresie klub miał 12 sekcji takich jak: hokej na lodzie, hokej na trawie, lekka atletyka, tenis stołowy, pływanie, szachy, koszykówka męska, turystyka, sporty wodne, gimnastyka, a także ciężka atletyka. Jednak już w 1971 roku liczba sekcji została zredukowana do sześciu, w tym: hokej na trawie, hokej na lodzie, podnoszenie ciężarów, piłka nożna, jazda figurowa na lodzie oraz zapasy.

W 1972 roku klub doczekał się zmiany nazwy na Międzyzakładowy Związkowy Klub Sportowy Pomorzanin. W 1976 roku, po ponad dwóch dekadach, reaktywowano sekcję bokserską. Dwa lata później, w 1978 roku, prezesem klubu został dyrektor „Merinotexu”, co doprowadziło do powstania Międzynarodowego Włókienniczego Klubu Sportowego Pomorzanin. Klub miał przynależność do Federacji „Włókniarz” przez ponad rok, jednak połączenie z „Merinotexem” oraz przynależność do nowej federacji zostały zakończone w 1981 roku, kiedy to Federacja „Włókniarz” została rozwiązana.

Od 1 czerwca 1981 roku klub przyjął nazwę KS Pomorzanin i kontynuował swoją działalność niezależnie. W 2013 roku wyodrębniono sekcję bokserską, która zyskała nową nazwę – Międzyszkolny Klub Sportów Walki Pomorzanin Toruń, zachowując przy tym prawa do tradycji, herbu oraz barw klubu. Obecnie w KS Pomorzanin działają dwie sekcje, mianowicie: piłki nożnej oraz hokeja na trawie.

Zawodnicy Pomorzanina, którzy wystąpili na igrzyskach olimpijskich

Zawodnicy Pomorzanina, którzy mieli zaszczyt wystąpić na arenie olimpijskiej to osoby, które wniosły znaczący wkład w historię sportu, reprezentując nasz klub na największych imprezach światowych.

• Londyn 1948
• – Melania Sinoracka (lekkoatletyka – rzut oszczepem),
• Helsinki 1952
• – Tadeusz Tulidziński (hokej na trawie),
• Innsbruck 1964
• – Józef Stefaniak (hokej na lodzie),
• – Józef Wiśniewski (hokej na lodzie),
• – Andrzej Żurawski (hokej na lodzie),
• Sapporo 1972
• – Ludwik Czachowski (hokej na lodzie),
• Sydney 2000
• – Tomasz Szmidt (hokej na trawie).

Sekcje

Piłka nożna

Więcej na ten temat można znaleźć w artykule: Pomorzanin Toruń (piłka nożna).

Hokej na trawie

Funkcjonuje również osobny artykuł poświęcony tej dyscyplinie: Pomorzanin Toruń (hokej na trawie).

Hokej na lodzie

Osobny artykuł dostępny jest na temat: Pomorzanin Toruń (hokej na lodzie).

Lekka Atletyka

Mistrzostwa Europy

Barbara Książkiewicz zdobyła srebrny medal w biegu sztafetowym 4×100 m. w 1938 roku.

Mistrzostwa Polski

Barbara Książkiewicz zdobywała medale także w biegach na 60 m. (złoty: 1937, 1939; srebrny: 1938) oraz 100 m. (złoty: 1937; brązowy: 1938, 1939). W sztafecie 4×100 m. zdobywała złoty medal w 1939 oraz srebrny w 1938 i brązowy w 1937. W biegach na 200 m. w 1938 roku uzyskała brązowy medal. Leokadia Wiśniewska odnotowuje złoty medal w skoku wzwyż w latach 1938, 1939 oraz 1946. Złoty medal w biegu na 80 m. przez płotki zdobyła w 1939, a w sztafetach również w 1939. Janina Słowińska zdobyła medale sprinterskie (złoty w biegach: 1949, 1951, 1958) oraz wyniki rekordowe na 50 m. i 60 m. przez płotki (obydwa: złoty w 1950 i 1949). W sumie, wiele zawodniczek, jak Maria Stawska, Helena Gędziorowska, Melania Sinoracka i inne zdobywały medale w różnych konkurencjach, od rzutów dyskiem po sztafety, w ciągu tych lat.

Rekordy Polski

W wyjątkowych osiągnięciach sztafety sprinterek, w składzie Barbara Książkiewicz, Leokadia Wiśniewska, Maria Stawska oraz Stanisława Konklewska, ustanowiono klubowy rekord Polski w biegu 4×100 m. 15 lipca 1939 roku, rezultatem 52,6 sek. A już dzień później poprawiono to osiągnięcie, uzyskując wynik 52,2 sek. W odpowiedzi na te sukcesy, sztafeta ustanawiała także rekordy w biegu 4×200 m., pierwszy na 1:51,8 sek. 30 lipca 1939, a następnie na 1:51,1 sek. 20 sierpnia 1939. Dodatkowo, Leokadia Wiśniewska wyrównała istniejący od 1928 roku rekord Polski w skoku wzwyż – 1,505 m, 25 września 1938 roku.

Inne

W sezonie 1928 sztafeta sprinterek 4×200 (w składzie Maria Stawska, Suplicka, Felicja Dziabaszewska, Elżbieta Lewandowska) miała szósty najlepszy wynik w kraju. Maria Stawska podczas sezonu 1936 zajał 9. miejsce w biegach na 200 m. oraz w biegu na 80 m. przez płotki. Elżbieta Lewandowska była w pierwszej piątce trójboju, a Dziabaszewska szóstą. Natomiast w roku 1937, Barbara Książkiewicz dzielnie rywalizowała, ustępując jedynie Stanisławie Walasiewicz w biegach na 50 m., 60 m. oraz 100 m. W dalszej części, sztafeta sprinterek 4×75 m. okazała się bezkonkurencyjna w Polsce, jednocześnie mając piąty wynik w biegu 4×100 m. oraz drugi w 4×200 m. Po tych wszystkich osiągnięciach, Małgorzata Krüger zaznaczała swoją obecność jako dziewiąta w rzucie dyskiem.

Kajakarstwo

W 1935 roku powstała sekcja kajakowa, w której Wacław Wejszewski zdobył złoty medal w K-4 na 1 km oraz K-2 na 10 km. Dodatkowo w K-1 na 1 km zdobył srebrny oraz brązowy medal. Edmund Lesiński reprezentował tę sekcję, zdobywając również złote medale w K-4 na 1 km oraz K-2 na 10 km. Kolejno pojawiły się także medale zdobyte przez Zofię Mrozównę i Irenę Prasówną w różnych kategoriach do 1946 roku, kiedy sekcja postanowiła wznowić działalność. Niestety, po kilku niepowodzeniach technicznych w 1955 roku, sekcja zmuszona była do rozwiązania.

Koszykówka mężczyzn

Klub występował przez trzy sezony w I lidze koszykówki, znanej wówczas jako Kolejarz Toruń.

Siatkówka kobiet

Drużyna kobieca brała udział w Mistrzostwach Polski w 1939 roku, osiągając 5. miejsce spośród 8 zespołów. Po zakończeniu II wojny światowej zdobyła dwa brązowe medale w 1946 oraz 1947 roku. Z tej ekipy, Melania Sinoracka oraz Elżbieta Lewandowska stanowiły część zespołu narodowego podczas jego historycznego debiutu w siatkówce, który miał miejsce 14 lutego 1948 roku, w meczu przeciwko Czechosłowacji. W 1949 roku, Elżbieta Lewandowska razem z Ireną Felchnerowską zdobyły brązowy medal na Mistrzostwach Europy, potwierdzając wysoki poziom swojej gry.

Siatkówka mężczyzn

Zespół mężczyzn zadebiutował w Mistrzostwach Polski w 1938 roku, zajmując 6. miejsce spośród 12 drużyn. W następnym roku zawodnicy poprawili swoją pozycję, finalizując sezon na 9. miejscu, co również było solidnym wynikiem w kontekście rywalizacji z innymi zespołami. Dalszy rozwój tej sekcji dodaje kolejnych sukcesów klubowi.

---

Oceń: KS Pomorzanin Toruń

---