Józef Stogowski

---

Życiorys

Józef Stogowski rozpoczął swoją służbę wojskową jako ochotnik w wieku 20 lat, przystępując do Wojska Polskiego. Po odbyciu szkolenia, od 25 marca 1920 roku działał w Ekspozyturze II Oddziału Naczelnego Dowództwa w Grudziądzu, gdzie pozostał do 15 lutego 1921. Jego praca w działaniach wywiadowczych została przerwana po aresztowaniu przez Niemców w Piławie w grudniu 1920, co skutkowało czterotygodniowym uwięzieniem. Po zakończeniu kariery wojskowej, rozpoczął pracę jako urzędnik w Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych w Toruniu.

Piłka nożna

Stogowski był wychowankiem SC Vistula Thorn. W 1922 roku przeszedł do TKS Toruń, gdzie nie tylko grał w piłkę nożną, ale także próbował swoich sił w hokeju na lodzie. W grudniu 1928 roku dołączył do Polonii Warszawa, aczkolwiek zagrał jedynie w jednym meczu ligowym w roku 1929, ponieważ kontuzja przerwała jego karierę piłkarską.

Hokej na lodzie

Znacznie lepiej rozwijała się jego kariera w hokeju. W barwach TKS, w 1928 roku, zdobył brązowy medal mistrzostw Polski. Pod koniec 1929, reprezentował również Legię Warszawa. Po rozwiązaniu sekcji hokejowej w TKS, w grudniu 1933 przeszedł do AZS Poznań, o czym miejscowa prasa informowała 20 grudnia, zapowiadając jego udział w meczu 22 grudnia. Już w swoim debiutanckim sezonie (1933/1934) Stogowski przyczynił się do zdobycia tytułu mistrza Polski, będąc kluczowym zawodnikiem zarówno w ćwierćfinałach, jak i w turnieju finałowym.

W kolejnej edycji rozgrywek (1934/1935) zdołał przyczynić się do zwycięstw nad Legią Warszawa, ale niestety w pierwszym meczu turnieju finałowego odniósł kontuzję kolana, co spowodowało, że AZS zajął dopiero czwartą lokatę. Stogowski, pozostając graczem AZS Poznań, nadal mieszkał w Toruniu, gdzie na co dzień pracował zawodowo i trenował indywidualnie. W lutym 1935 roku bronił w barwach TKS Strzelec Toruń podczas towarzyskiego dwumeczu z VfB Königsberg, co było pierwszym międzynarodowym meczem hokejowym w Toruniu. Oba spotkania zakończyły się zwycięstwami Strzelca (2-0 i 2-1), a Stogowski wrócił kilka dni wcześniej z Davos, gdzie brał udział w mistrzostwach świata.

Reprezentacja

Józef Stogowski, jako bramkarz hokejowej reprezentacji Polski, wystąpił w 70 meczach w latach 1927-1938, co czyni go rekordzistą pod względem rozegranych spotkań międzypaństwowych do wybuchu II wojny światowej. Sześciokrotnie uczestniczył w mistrzostwach świata i czterokrotnie brał udział w mistrzostwach Europy, zdobywając tytuł wicemistrza dwukrotnie, w 1929 i 1931 roku. Dodatkowo, dwukrotnie został wybrany do hokejowej reprezentacji Europy na mecze z Kanadą.

Igrzyska Olimpijskie

W igrzyskach olimpijskich startował trzykrotnie, notując następujące osiągnięcia: 8. miejsce w Sankt Moritz w 1928, 4. miejsce w Lake Placid w 1932 i 9. miejsce w Garmisch-Partenkirchen w 1936. Podczas ceremonii otwarcia igrzysk olimpijskich w 1932 roku, miał zaszczyt być chorążym polskiej ekipy. W 1931 roku uzyskał 8. lokatę w plebiscycie magazynu Przegląd Sportowy na najlepszego sportowca Polski.

Kontuzja

Latem 1939 roku Stogowski ciężko zachorował, prawdopodobnie w wyniku kontuzji odniesionej podczas meczu hokejowego, a jego zdrowie uległo znacznemu pogorszeniu. Przewieziono go do Warszawy, gdzie w Oddziale ChirurgicznymSzpitala im. Dzieciątka Jezus odbyła się skomplikowana operacja. Po upadku Warszawy, Stogowski powrócił do Torunia, jednak jego stan zdrowia wciąż się deteriorował, co doprowadziło do jego śmierci 14 maja 1940 roku. Został pochowany 17 maja 1940 na cmentarzu św. Jerzego w Toruniu, a jego grób nie przetrwał do współczesnych czasów. W 2023 roku na miejscu jego prawdopodobnego pochówku odsłonięto kamień upamiętniający jego osiągnięcia.

Ordery i odznaczenia

Józef Stogowski otrzymał szereg ważnych odznaczeń, które podkreślają jego zasługi.

• Srebrny Krzyż Virtuti Militari, przyznany 11 grudnia 1920,
• Srebrny Krzyż Zasługi, przyznany 19 marca 1931.

---

Oceń: Józef Stogowski

---