Michał Cała

---

Życiorys

Po ukończeniu studiów na Politechnice Warszawskiej, Michał Cała osiedlił się w Tychach, gdzie w latach 1975–1992 z pasją oddał się fotografowaniu unikalnego śląskiego krajobrazu. Owocem tych wysiłków stał się znakomity cykl czarno-białych fotografii, w którym głównym tematem był Śląsk. Autor koncentrował się przede wszystkim na przedstawianiu robotniczych osiedli, starych hut, zamkniętych kopalni oraz imponujących hałd węgla. Ważnym elementem jego prac było również uchwycenie życia ludzi związanych z tym przemysłowym otoczeniem.

Michał Cała zdobył uznanie w świecie sztuki i był laureatem wielu prestiżowych konkursów fotograficznych. Dwukrotnie otrzymał Grand Prix na Biennale Krajobrazu Polskiego w Kielcach, i to w latach 1979 oraz 1983. Między 2004 a 2006 rokiem artysta współpracował z Galerią Zderzak w Krakowie, co zaowocowało wydaniem czarno-białego albumu dokumentującego ten szczególny region, zatytułowanego po prostu Śląsk. Michał Cała to także artysta, który zrealizował cykl fotografii pod nazwą Galicja oraz wystawę pt. Paysages de Pologne, która miała miejsce w Galerie Contraste w Bordeaux w 1985 roku.

W 2007 roku Michał Cała został uznany za jednego ze stu najwybitniejszych polskich fotografików działających w XX wieku. Jego prace wzięły udział w wystawie zatytułowanej Polska fotografia w XX wieku, która odbyła się w Warszawie oraz Wilnie. Również w tym samym roku artysta zaprezentował swoją wystawę Śląsk na 2. Foto Festival Mannheim Ludwigshafen Heidelberg. Wyróżnił się, zdobywając I miejsce na konkursie Pilsner IPA 2007 w kategorii „Industrial”. Brytyjskie magazyny Foto8 oraz British Journal of Photography opisały jego twórczość oraz zdjęcia związane z Śląskiem, przyczyniając się do jego międzynarodowego uznania.

W 2008 roku prace Michała Cały zostały zaprezentowane w ramach projektu Behind Wall podczas Noorderlicht Photofestival w Holandii. Dwa lata później, w 2009 roku, miały miejsce wystawy w Muzeum Śląskim w Katowicach oraz w Starej Galerii ZPAF w Warszawie, gdzie przedstawiono przegląd 30-letniej działalności artysty dotyczącej fotografii na Śląsku. W grudniu tego samego roku Michał Cała otrzymał odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, co podkreśliło jego wkład w rozwój sztuki fotograficznej w Polsce.

Fotografie Michała Cały znalazły swoje miejsce w licznych albumach, takich jak Antologia fotografii polskiej 1839–1989, Mistrzowie polskiego pejzażu oraz Polska fotografia w XX wieku. Od 1983 roku jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików, a obecnie mieszka w Bielsku-Białej.

Wystawy indywidualne

Michał Cała jest znanym artystą, który ma na swoim koncie wiele indywidualnych wystaw. Poniżej znajduje się lista jego znaczących ekspozycji.

• Pejzaż Polski – Teatr Mały, Tychy (1978),
• Śląsk – Galeria Katowice, Katowice; Wałbrzyska Galeria Fotografii, Wałbrzych (1984),
• Paysages de Pologne – Galerie Contraste, Bordeaux, Francja (1985),
• Śląsk – Stara Galeria ZPAF, Warszawa; Galeria ZPAF, Kraków (1986),
• Krajobrazy Śląska i okolic – Galeria ZPAF, Katowice (1986),
• Śląsk – Galeria Fotografii, Kielce (1987),
• Galicja – Galeria Fotografii Ratusz, Zamość; Galeria B&B, Bielsko-Biała (1993),
• Galicja – Galeria MOK, Jastrzębie Zdrój (1998),
• Śląsk – Galeria B&B, Bielsko-Biała (1999),
• Śląsk – Muzeum Śląskie, Katowice (2002),
• Śląsk 75–92 – Galeria Miasta Ogrodów, Katowice (2020),
• Polska powiatowa i gminna – Galeria Miasta Ogrodów, Katowice (2023).

Wystawy zbiorowe (wybór)

W bogatej karierze artystycznej Michała Cały można znaleźć szereg interesujących wystaw zbiorowych, które emanowały jego unikalnym spojrzeniem na sztukę. Oto niektóre z nich:

• Śląsk – Klub KRON, Teatr Mały, Tychy (1978),
• Śląsk – Dom Turysty, Warszawa (1979),
• Śląsk – Galeria PTF, Poznań (1980),
• Śląsk – Galeria Fotografii, Kielce (1982),
• Śląsk – Galeria B&B, Bielsko-Biała (1983),
• Polska współczesna fotografia artystyczna – Galeria Zachęta, Warszawa; Muzeum Narodowe, Wrocław (1985),
• Polska fotografia krajobrazowa 1944–1984 – Kielce (1985),
• 40-lecie ZPAF – Zachęta, Warszawa (1987).

Te wystawy nie tylko podkreślają kunszt Michała Cały, ale także jego zaangażowanie w popularyzację polskiej sztuki fotograficznej na przestrzeni lat.

Publikacje

Albumy autorskie

W ciągu swojej kariery Michał Cała wydał szereg autorskich albumów, które stały się ważnymi pozycjami w literaturze o tematyce górskiej oraz krajobrazowej. Oto niektóre z nich:

• Śląsk – Bielsko-Biała (1996),
• Beskidy – od Beskidu Śląskiego po Bieszczady – Bielsko-Biała (1999),
• Podbeskidzie – Bielsko-Biała (2001),
• Karkonosze – Kraków (2005),
• Góry Polskie – Kraków.

Albumy zbiorowe (wybór)

Oprócz prac autorskich, Michał Cała brał również udział w tworzeniu albumów zbiorowych, które prezentują różnorodne aspekty natury i kultury polskiej. Poniżej znajduje się wybór tych publikacji:

• Polska (1994),
• Bielsko-Biała (1996),
• Pejzaż Polski,
• Polskie góry,
• Parki Narodowe.

---

Oceń: Michał Cała

---