Sławomir Ignacy Wierzcholski, powszechnie znany jako Sławek Wierzcholski, to postać o niezwykłym talencie muzycznym, urodzony 19 kwietnia 1958 roku w Toruniu. Jest on jednym z najbardziej uznawanych wirtuozów harmonijki ustnej, wokalistą oraz autorem tekstów i muzyki.
Wierzcholski jest również dziennikarzem, który zdobył uznanie zarówno w radiu, jak i w prasie. Jego twórczość muzyczna została doceniona na wielu płaszczyznach, co zaowocowało założeniem grupy Nocna Zmiana Bluesa, która zdobyła ogromną popularność w Polsce. Jako artysta, pełni także rolę członka Akademii Fonograficznej ZPAV, co świadczy o jego znaczeniu w polskim przemyśle muzycznym.
Edukacja
Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Dalsza edukacja Sławomira Wierzcholskiego obejmowała studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W późniejszym etapie kariery, zajął się również tematyką jazzu, będąc wolnym słuchaczem na Uniwersytecie Indiana w Bloomington, USA, gdzie zgłębiał historię tego gatunku muzycznego.
Kariera i osiągnięcia muzyczne
Sławomir Wierzcholski, znany wśród entuzjastów muzyki jako Sławek, rozpoczął swoją muzyczną podróż na poziomie szkolnym, uczęszczając na zajęcia gry na gitarze w „Domu Harcerza” w Toruniu, kiedy był w ósmej klasie szkoły podstawowej. Jego pasja do muzyki zaowocowała w 1982 roku, kiedy to, jako student Wydziału Prawa i Administracji na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, założył zespół Nocna Zmiana Bluesa. Sławek jest nie tylko liderem, ale także aktywnym muszykiem, który występuje zarówno w Polsce, jak i za granicą. Zespół koncertował w wielu krajach, takich jak Francja, Węgry, Związek Radziecki, Szwecja, Belgia, Niemcy, Holandia, Zimbabwe oraz Stany Zjednoczone.
W ciągu swojej kariery, z Nocną Zmianą Bluesa oraz jako solista, Sławek wydał imponującą kolekcję dwudziestu dziewięciu płyt, w tym 3 LP, 22 CD oraz 3 DVD. Warto podkreślić, że cztery z jego albumów uzyskały prestiżowy status „Złotej Płyty”. Wierzcholski zyskał także szerokie uznanie w mediach, występując w licznych programach radiowych i telewizyjnych. Jego talent jako sidemana objawia się w harmonijce, na której to instrumencie zagrał na płytach wielu znanych artystów, takich jak m.in. Majka Jeżowska, Krystyna Prońko, Danuta Błażejczyk i inni.
Sławomir Wierzcholski w swoim dorobku artystycznym ma również trzy solowe płyty, które nagrał w towarzystwie uznanych polskich artystów. Wśród nich znajdują się: CD „Ciśnienie” z grupą Dżem, CD „Piątek wieczorem” z Wojciechem Karolakiem (nagradzanym „Złotą Płytą”) oraz CD „Samotna kolacja” z Krystyną Prońko. Dodatkowo, artysta miał okazję koncertować i nagrywać z wieloma amerykańskimi bluesmanami, takimi jak Charlie Musselwhite, Junior Wells oraz Louisiana Red, a także z czołowymi polskimi muzykami rockowymi i jazzowymi.
Sławomir jest także zasłużonym artystą sceny, otwierając koncerty dla takich legend jak Blues Brothers (Norymberga 1989) oraz B.B. Kinga (Warszawa 1996). Warto w tym miejscu zaznaczyć, że Wierzcholski wykonał również partie harmonijki ustnej w ścieżkach dźwiękowych do różnych filmów i seriali, w tym do kompozycji autorstwa Krzesimira Dębskiego i Michała Lorenca. Sam stworzył muzykę do serialu TVP „Babilon.pl” (reż. W. Maciejewski), do spektaklu „Historia o Miłosiernej” w Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu, a także do musicalu „Tajemnica Tomka Sawyera”. Jego harmonijka ustna znalazła się w znanych polskich serialach, takich jak „Rodzinka.pl” oraz „Ojciec Mateusz”.
Jako kompozytor i autor tekstów, Sławek Wierzcholski stworzył wiele znanych utworów w ramach bluesa, do które należą takie tytuły jak „Chory na bluesa”, „Blues mieszka w Polsce”, „John Lee Hooker”, „Hotelowy blues”, „Szósta zero dwie” oraz wiele innych. Jego twórczość jest wykonywana przez artystów reprezentujących różnorodne style muzyczne, w tym Felicjana Andrzejczaka, Big Bike Orchestra, Forsal, Mariusza Kalagę, Marcina Millera, Krystynę Prońko, Krzysztofa Respondka, Patrycję Runę, Lidnię Stanisławską, Top Girls oraz TSA i wielu innych.
Dziennikarstwo
Sławomir Wierzcholski jest znanym dziennikarzem, który swoją karierę w mediach rozwijał od roku 2001, prowadząc autorską audycję Okolice bluesa w warszawskim Polskim Radiu RDC, które wówczas nosiło nazwę Radia dla Ciebie. W trakcie swojej kariery zrealizował tam ponad 500 unikalnych audycji, które przyciągały wielu słuchaczy.
Jego wcześniejsze doświadczenie obejmuje czternaście lat spędzonych w Programie 3 Polskiego Radia, gdzie również zajmował się popularyzacją bluesa. W tym czasie stworzył ponad 1500 autorskich audycji, wśród których można wyróżnić takie programy jak:
- W Muzycznej Kolekcji Marii Jurkowskiej,
- Blues w pigułce,
- Bluesełka,
- Trójka pod Księżycem,
- Między rockiem a Hitchcockiem,
- Folkowo – bluesowa gazeta radiowa (wspólnie z Wojciechem Ossowskim),
- Trochę bluesa,
- Korzenie i owoce – cykliczna audycja o bluesie prowadzona przez sześć lat w Programie Drugim Polskiego Radia.
Oprócz pracy w radiu, Wierzcholski przez wiele lat współpracował z miesięcznikiem Jazz Forum, a od momentu jego założenia jest także blisko związany z kwartalnikiem Twój blues.
Inna działalność
Wierzcholski to niezwykle utalentowana postać w świecie muzyki, posiadająca wiele osiągnięć, które wzbogacają jego dorobek artystyczny. Jest autorem trzech podręczników dotyczących gry na harmonijce ustnej, a także stworzył telewizyjny kurs, który wprowadza wielu entuzjastów w tajniki tego instrumentu. Pełni również rolę wykładowcy na warsztatach instrumentalnych, z których część odbywa się m.in. w le Creusot we Francji.
W 1997 roku, Sławomir Wierzcholski zdobył historyczne miejsce, stając się pierwszym Polakiem bluesmanem, który wystąpił na Światowym Festiwalu Harmonijki w Trossingen w Niemczech, obok wybitnych harmonijkarzy z całego świata. Jego pasja do harmonijki ustnej przyniosła mu wiele wspaniałych doświadczeń, a przez 19 lat, od 2001 do 2019 roku, pełnił funkcję dyrektora artystycznego festiwalu Harmonica Bridge.
W chwilach zawodowych zaangażował się także w działalność organizacyjną, zasiadając w zarządzie kilku znaczących stowarzyszeń. Jest wiceprezesem Stowarzyszenia Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP, członkiem zarządu Związku Autorów i Kompozytorów ZAKR, a także sekretarzem Sekcji Autorów Muzyki Rozrywkowej i Tanecznej (B). Ponadto działa aktywnie w Komisji Rewizyjnej Związku zawodowego Muzyków RP.
Jako artysta, Wierzcholski ma również na swoim koncie liczne utwory muzyczne, w tym teksty i muzykę dla dzieci, które powstały dla zespołu „Korniki”. Stworzył także muzykę do musicalu „Tajemnica Tomka Sawyera”, którego libretto napisał Jerzy A. Masłowski. Musical był wystawiany m.in. przez teatr Muzyczny w Toruniu oraz Teatr Miejski w Lesznie, a obecnie można go zobaczyć na Scenie Relax w Warszawie.
Interesującą anegdotą jest występ Wierzcholskiego 1 kwietnia 2015 roku. Z okazji Prima aprilis, zagrał on na harmonijce ustnej tradycyjny hejnał z wieży Kościoła Mariackiego w Krakowie, co na pewno było wyjątkowym przeżyciem zarówno dla niego, jak i dla słuchaczy.
Nie można również pominąć jego współpracy z renomowanym producentem harmonijek ustnych HOHNER, dla którego jest endorserem, co dodatkowo podkreśla jego wyjątkową pozycję w świecie muzyki.
Nagrody i wyróżnienia
W 2007 roku, z okazji ćwierćwiecza edukacji artystycznej Sławomira Wierzcholskiego, artysta został uhonorowany licznymi nagrodami oraz wyróżnieniami. Do najważniejszych należy nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, nagroda Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz Medal „Thorunium” przyznany przez Prezydenta Torunia. W 2022 roku, artysta otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi.
Wcześniej Wierzcholski został nobilitowany tytułem Honorowego Obywatela Rawy Mazowieckiej oraz Honorowego Obywatela Miasta i Gminy Leśna. Zyskał także honorowe wyróżnienie na Festiwalu „Old Jazz Meeting”, który celebruje różnorodność gatunków muzycznych związanych z jazzem.
W corocznej ankiecie „Blues Top” publikowanej przez kwartalnik „Twój blues”, Sławomir Wierzcholski od dłuższego czasu zajmuje czołowe miejsca w kategorii osobowości bluesowej, wokalisty oraz mistrza gry na harmonijce. W 2002 roku ukazała się biograficzna pozycja na jego temat autorstwa Jana Skaradzińskiego oraz Mariusza Szalbierza, nosząca tytuł „Chory na bluesa”.
Kolejna książka poświęcona temu wybitnemu muzykowi, „Cały ten blues – przypadek Sławka Wierzcholskiego”, została napisana przez Mirosława Pęczaka i ukazała się w 2014 roku. Ostatnią publikacją poświęconą Sławomirowi jest „Bluesowy alfabet Sławka Wierzcholskiego”, napisana przez Mariusza Szalbierza, która została wydana przez www.marszalek.com.pl.
Sławomirowi Wierzcholskiemu oraz Nocnej Zmianie Bluesa dedykowane są trzy dokumentalne filmy telewizyjne:
- „Sekrety przedświtu” z 1988 roku, w reżyserii Grzegorza Styły,
- „Zawsze wygra blues” z 1996 roku, w reżyserii Jerzego Krysiaka,
- „Chory na bluesa” z 2014 roku, w reżyserii Huberta Gorczycy.
W 2011 roku Sławomir Wierzcholski został uhonorowany Katarzynką, która znajduje się w toruńskiej Piernikowej Alei Gwiazd. Rok 2011 był także czasem, w którym otrzymał tytuł Ikony Olsztyńskich Nocy Bluesowych.
Dnia 9 maja 2012 roku, Sławomir Wierzcholski został uhonorowany Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Tego samego dnia artysta odebrał również nagrodę przyznaną przez Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych.
Dyskografia
Dyskografia wykonana przez Sławomira Wierzcholskiego nie uwzględnia wielu wznowień ani kompilacji CD, które dotyczyły zarówno jego solowych projektów, jak i zespołu Nocna Zmiana Bluesa.
Z Nocną Zmianą Bluesa
- 1986 – Nocny koncert, POLJAZZ PSJ-011,
- 1998 – The Blues Nightshift, POLSKIE NAGRANIA SX 2569,
- 1990 – Zróbmy to razem, LP Polskie Nagrania SX 2843,
- 1991 – The Best of The Blues Nightshift JAM,
- 1992 – Unforgettable Bluesmen, JAM CD 0292,
- 1993 – Chory na bluesa, BASS RECORDS BMC 038,
- 1995 – Blues mieszka w Polsce, HAMMER MUSIC HCD 001 1995,
- 2000 – Zawsze wygra blues, POMATON EMI 7243 5 24866 2 5,
- 2005 – Blues w sile wieku, MTJ,
- 2006 – Harmonijkowy as, POLSKIE RADIO PRCD – 402 – złota płyta,
- 2006 – Historia choroby, (6 CD Box) MTJ CD 90081 – platynowa płyta,
- 2010 – Koncert w Suwałkach (z gościnnym udziałem Jana Błędowskiego), 4everMUSIC – złota płyta,
- 2012 – 30, Firma Księgarska Jacek i Krzysztof Olesiejuk EAN: 5907812245122,
- 2016 – Chce się grać / Hotelowy blues (2 CD) WARNER 08256 4 62887 8 6,
- 2021 – Amazonia SLM Ballada 014,
- 2023 – Koncert w Rozmarino MAXIMUM RECORDS.
Solo
- 1993 – Ciśnienie (z zespołem Dżem) BASS RECORDS BCD 002,
- 1996 – Co tylko chcesz, POMATON EMI 7243 8 52868 2,
- 1998 – Polski blues, POLSKIE RADIO PRCD – 208,
- 2000 – Live – Official Bootleg, BLUES.PL BPL 2101,
- 2001 – Przejściowy stan, POLSKIE RADIO PRCD – 265,
- 2003 – Niepokonani (2 CD Box – Polski Blues + Chory na bluesa), Polskie Radio 067 532-2,
- 2004 – Piątek wieczorem (z Wojciechem Karolakiem), POLSKIE RADIO PRCD 447 – złota płyta,
- 2007 – Wideoteka dorosłego człowieka, MTJ,
- 2008 – Antologia Polskiego Bluesa, 4everMUSIC 060,
- 2009 – Blues w filharmonii, 4everMUSIC 099,
- 2009 – Antologia Polskiego Bluesa cz. 2, 4everMUSIC 060,
- 2014 – Matematyka serc – Polskie Radio PRCD 1756.
Płyty DVD
- 2006 – Live in Concert, OKO,
- 2007 – Ćwierć wieku z bluesem, Oskar,
- 2012 – Sławek Wierzcholski i Nocna Zmiana Bluesa „30” Polskie Radio.
Przypisy
- Scena Relax | Wydarzenie - teatr, Warszawa [online], scenarelax.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- Chory na bluesa [online], com.pl [dostęp 26.04.2024 r.] (pol.).
- Cały ten blues. Przypadek Sławka Wierzcholskiego [online], com.pl [dostęp 26.04.2024 r.] (pol.).
- ZAIKS.org [online], org.pl [dostęp 26.04.2024 r.] .
- Ludzie Polskiego Radia - Sławek Wierzcholski [online], Polskie Radio [dostęp 23.07.2023 r.]
- Harmonica Bridge [online], Harmonica Bridge [dostęp 23.07.2023 r.] .
- Korzenie i owoce [online], Dwójka Polskie Radio, 2014–2015 [dostęp 23.07.2023 r.] (pol.).
- Sławek Wierzcholski: Jestem pogodnym bluesmanem [online], Radio Olsztyn [dostęp 24.07.2023 r.] (pol.).
- RafałR. Bryndal RafałR., SławomirS. Wierzcholski SławomirS., Z MIŁOŚCI DO BLUESA, [w:] „Wiadomości” ZAiKS-u nr 33 [pdf], zaiks.org.pl, kwiecień 2022 r.
- Zarchiwizowana kopia. [dostęp 03.11.2020 r.] .
- Złote płyty CD przyznane w 2010 roku [online], ZPAV [dostęp 17.08.2020 r.] .
- Złote płyty CD przyznane w 2011 roku [online], ZPAV [dostęp 17.08.2020 r.] .
- Platynowe płyty CD przyznane w 2011 roku [online], ZPAV [dostęp 17.08.2020 r.] .
- Złote płyty CD przyznane w 2005 roku [online], ZPAV [dostęp 17.08.2020 r.] .
- Sławek Wierzcholski nagrodzony Gloria Artis i nagrodą SAWP. www.polskieradio.pl. [dostęp 18.05.2012 r.] (pol.).
- a b TommyT. Jansson TommyT., Wierzcholski, Slawek #140 (english) [online], Jefferson [dostęp 27.11.2017 r.] (ang.).
- Harmonijka i blues - Księgarnia muzyczna Alenuty.pl - śpiewniki, nuty, książki. [dostęp 16.11.2010 r.] .
- Członkowie Akademii – FRYDERYK 2024. fryderyki.pl. [dostęp 03.10.2010 r.] (pol.).
- Harmonijkowy Most ponad Brdą i Wisłą [online], Gazeta Pomorska, 26.08.2008 r. [dostęp 23.07.2023 r.] (pol.).
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Maciej Sobociński | Michał Bryndal | 27.Fuckdemons | Karolina Ostrożna | Tomasz Kamiński (skrzypek) | Julie Wolfthorn | Michał Cała | DJ Ike | Małpa (raper) | Leszek Maruta | Aleksander Wysocki (aktor) | Krzysztof Kaczmarek (aktor) | Magdalena Czerwińska | Witold Chmielewski (plastyk) | Waldemar Fydrych | Michał Burzymowski | Elżbieta Łabuńska | Joanna Voss | Janusz Andrzejczak | Rozalia MierzickaOceń: Sławomir Wierzcholski