Waldemar Fydrych

---

Działalność

Waldemar Fydrych, artysta i działacz społeczny, swoją młodość spędził w Toruniu, gdzie rozpoczął edukację w zakresie historii oraz historii sztuki. Ukończył studia we Wrocławiu, zdobywając dyplomy w 1980 i 1987 roku. To właśnie tam stał się kluczową postacią w ruchu Pomarańczowa Alternatywa, który zyskał popularność w latach 80. XX wieku. Fydrych zyskał uznanie jako „komendant Twierdzy Wrocław”, co było humorystycznym odniesieniem do jego działalności happeningowej.

Dzięki niezwykłemu zaangażowaniu, Pomarańczowa Alternatywa w grudniu 1988 roku została uhonorowana nagrodą „Popiół i Diament” przez znanego polskiego reżysera Andrzeja Wajdę. W uroczystości wręczenia nagrody uczestniczyli również ważni przedstawiciele życia politycznego i kulturalnego, tacy jak Jacek Kuroń, Bronisław Geremek oraz Witold Lutosławski. Odbyła się ona w atmosferze radości i entuzjazmu, a swoją obecnością zaszczyciła delegacja Pomarańczowej Alternatywy.

Happeningi organizowane i współorganizowane przez Waldemara Fydrycha

Fydrych był odpowiedzialny za różnorodne happeningi, które stawały się manifestacjami artystycznymi i społecznymi w sytuacji politycznej PRL. Oto kluczowe wydarzenia organizowane do 1990 roku:

• tuby, czyli zadymianie miasta (1 kwietnia 1986),
• Święto Garnków – Stonoga (1 kwietnia 1987),
• Krasnoludki w PRL (1 czerwca 1987),
• Precz z U-Pałami (lipiec 1987),
• Czyn Antywojenny Dzień Pokoju (1 września 1987),
• papier toaletowy – pierwsze rozdanie (1 października 1987),
• Dzień Milicjanta (7 października 1987),
• Dzień Terrorysty, czyli Al Fatah (11 października 1987),
• Dzień Wojska, czyli Manewry Melon w majonezie (12 października 1987),
• kto się boi papieru toaletowego? – drugie rozdanie (15 października 1987),
• wigilia rewolucji październikowej (6 listopada 1987), (1000 uczestników),
• referendum na Świdnickiej (27 listopada 1987), (1500 uczestników),
• karnawał RIO-botniczy (16 lutego 1988), (5000 uczestników),
• Dzień Tajniaka (1 marca 1988),
• Dzień Kobiet (8 marca 1988); zakończony aresztowaniem Majora Waldemara Fydrycha „w trybie doraźnym” na 2 miesiące bezwzględnego aresztu,
• rewolucja krasnoludków (1 czerwca 1988), (15.000 uczestników),
• bratnia pomoc wiecznie żywa (19 sierpnia 1988),
• mieszkanko na Świdnickiej (21 października 1988),
• rewolucja październikowa (7 listopada 1988),
• wigilia wielkiej rocznicy stanu wojennego (12 grudnia 1988),
• karnawał, czyli śledzik na Świdnickiej (7 lutego 1989),
• Pogrzeb Stalina albo pierwszy dzień wiosny (21 marca 1989),
• kampania Majora albo FSO (1 czerwca 1989).

Po 1990 roku kontynuował swoje artystyczne działania, organizując nowe wydarzenia, w tym:

• 2001: Wrocław, Odgrzewane Kotlety, czyli Dwudziestolecie Pomarańczowej Alternatywy,
• 2001: Gorzów Wlkp., Obchody dwudziestej rocznicy Stanu Wojennego, czyli “Zejście do Podziemia”, z Teatrem Kreatury,
• 2002: Warszawa, Krasnoludek Prezydentem,
• 2004: Francja, Happeningi “Stereotypy”,
• 2004: Polska i Ukraina, Happeningi “Kijów Warszawa – Wspólna Sprawa”,
• 2006: Warszawa, Komitet Wyborczy Wyborców “Gamonie i Krasnoludki”,
• 2007: Warszawa, 6 happeningów “Wykształciuchy w akcji” podczas kampanii wyborczej do Sejmu,
• 2009: Warszawa, Drezno, Wiedeń, Berlin, Nowy Jork, cykl happeningów w ramach 20. Rocznicy Upadku Komunizmu w Europie Środkowej,
• 2010: Warszawa, Gamonie i Krasnoludki II edycja,
• 2011: Wrocław, Frickster, czyli śmierć postmodernizmu, wraz z grupą The Krasnals,
• 2011: Paryż, Oburzone Krasnoludki,
• 2012: Warszawa, Bronek, nie jesteś już naszym Gajowym.

W 1989 roku brał udział w wyborach parlamentarnych, ubiegając się o mandat senatora, gdzie zdobył 8879 głosów (1,85%), co niestety nie pozwoliło mu na uzyskanie mandatu. Po tym wydarzeniu wyjechał do Paryża, gdzie dorywczo pracował jako malarz pokojowy.

Do Wrocławia powrócił w 1999 roku, a w 2000 zainicjował powstanie efemerycznego Frontu Południowo-Zachodniego, który miał na celu kontynuację działań Pomarańczowej Alternatywy. Jednak po kilku akcjach w 2001 roku, zainspirowanych bieżącą sytuacją polityczną, inicjatywa ta została zakończona.

W 2002 roku kandydował na prezydenta Warszawy, gdzie uzyskał 2088 głosów (0,39%). Brał również udział w akcjach wspierających ukraińską pomarańczową rewolucję. Jego wieloletnie zaangażowanie w życie społeczne doprowadziło do kolejnych prób zdobycia mandatu w wyborach samorządowych w 2006 i 2010 roku, ale wyniki były niewystarczające do osiągnięcia prezydencji.

W 2012 roku obronił pracę doktorską na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, która dotyczyła roli happeningu jako metody społecznej transformacji. Fydrych jest także autorem czterech książek, a jego libretto do opery „Don Generał” zaprezentowano w Polskim Radiu. Jego twórczość artystyczna odzwierciedla zaangażowanie w malarstwo oraz w szczególności charakteryzuje się motywami krasnoludków.

Jako członek Stowarzyszenia Wolnego Słowa, jego książka „Żywoty Mężów Pomarańczowych”, która w lipcu 2014 roku zyskała międzynarodowy rozgłos, została opublikowana przez londyńskie wydawnictwo Minor Compositions. W swoich publikacjach Fydrych poruszał tematykę surrealizmu, będąc jednym z uznawanych w łatwy sposób przedstawicieli tego nurtu obok takich twórców jak Picasso, Dali, Duchamp i Artaud, co potwierdzono także w książce „Surrealism – 50 Works of Art You Should Know” z 2013 roku autorstwa Brada Fingera.

Książki

Waldemar Fydrych jest autorem wielu interesujących dzieł literackich, które zdobyły uznanie wśród czytelników. W jego bibliografii znajduje się szereg publikacji, które zasługują na uwagę.

• Hokus pokus, czyli Pomarańczowa Alternatywa – 1989 (wraz z Bogdanem Doboszem),
• Żywoty Mężów Pomarańczowych – 2001 (ISBN 83-916258-0-X),
• Krasnoludki i gamonie – 2006,
• Major – 2013.

Literatura

W literaturze dotyczącej Pomarańczowej Alternatywy, ważne miejsce zajmują różnorodne opracowania, które ukazują zjawisko tej unikalnej formacji społeczno-kulturalnej w Polsce.

• W książce „Wszyscy proletariusze bądźcie piękni! Pomarańczowa Alternatywa w dokumentach aparatu represji PRL (1987-1989)” autorzy Joanna Dardzińska i Krzysztof Dolata skupiają się na analizie dokumentów dotyczących tej alternatywnej grupy artystycznej. Publikacja wydana we Wrocławiu w 2011 roku zawiera zarówno wstęp, jak i wybór oraz opracowanie materiałów źródłowych,
• Małgorzata Skotnicka w artykule „Waldemar Fydrych Major – lider Pomarańczowej Alternatywy”, opublikowanym w czasopiśmie „Wiadomości Historyczne z Wiedzą o Społeczeństwie” (nr 5, 2012, s. 19–25), przybliża sylwetkę wiodącej postaci tego ruchu, eksplorując jego działalność oraz znaczenie w kontekście historycznym.

---

Oceń: Waldemar Fydrych

---