Wiesław Wojnowski, urodzony 7 marca 1933 roku w Toruniu, był niezwykle wpływowym polskim chemikiem, który pozostawił po sobie znaczący dorobek naukowy. Zmarł 6 stycznia 2024 roku w Gdańsku, gdzie przez wiele lat prowadził swoją działalność naukową.
W swojej karierze akademickiej pełnił funkcję profesora nauk chemicznych i był uznawany za specjalistę w dziedzinie chemii nieorganicznej. Jego badania koncentrowały się na różnorodnych zagadnieniach, w tym na chemii związków krzemosiarkowych, polisilanów oraz estrów kwasu ortokrzemowego. Wojnowski wniósł istotny wkład w rozwój rentgenograficznych badań strukturalnych, co przyczyniło się do głębszego zrozumienia właściwości tych związków chemicznych.
Działalność naukowa i organizacyjna
W roku 1952 Wiesław Wojnowski ukończył Technikum Chemiczne zlokalizowane w Toruniu. Po tym etapie edukacji rozpoczął studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej. W trakcie nauki, a dokładniej w 1956, rozpoczął także swoją działalność naukową na tej samej uczelni, a rok później – w 1957 – zdobył dyplom magistra inżyniera. W roku 1962 obronił pracę doktorską, uzyskując stopień doktora nauk technicznych. Jego rozprawa doktorska, napisana pod kierunkiem profesora Włodzimierza Rodziewicza, dotyczyła Etoksykreozosilanów oraz badań reakcji alkoholizy.
W 1971 roku, na bazie rozprawy pt. Badania reakcji alkoholizy dwusiarczku krzemu, Wojnowski uzyskał stopień doktora habilitowanego, a tytuł profesora zwyczajnego przyznano mu 15 stycznia 1989.
W latach 1969–1973 pełnił rolę wicedyrektora Instytutu Chemii i Technologii Nieorganicznej PG, a pomiędzy 1978 a 1981 oraz 1987 a 1990 był prodziekanem Wydziału Chemicznego PG. Od 1992 do 2003 kierował Katedrą Chemii Nieorganicznej na tej samej uczelni. W 1988 roku Wojnowski został przewodniczącym Oddziału Gdańskiego Polskiego Towarzystwa Chemicznego, a następnie ponownie pełnił tę rolę w latach 1995–1997.
W 1966 roku pracował jako sekretarz Komitetu Organizacyjnego XVI Konferencji Pugwash. Jego dorobek naukowy obejmuje 152 artykuły opublikowane w renomowanych czasopismach, przeważnie w Zeitschrift für anorganische und allgemeine Chemie oraz Journal of Organometallic Chemistry, a także 30 publikacji w recenzowanych materiałach. Dodatkowo, uzyskał 22 patenty zarówno w Polsce, jak i za granicą. Jako promotor wspierał 19 doktoratów, a cztery osoby z jego zespołu osiągnęły habilitację.
Wojanowski jest również aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Miłośników Kaktusów oraz autorem wielu publikacji w tej dziedzinie. W latach 1975–1976 pracował jako Research Associate w zespole prof. R. Westa na Uniwersytecie Wisconsin-Madison, zajmując się chemią polisilanów, a w 1980 prowadził wykłady na wydziale chemicznym Southern Illinois University w Carbondale. W 1981 roku gościł w Instytucie Chemii Nieorganicznej na Uniwersytecie w Getyndze, a w latach 1983-1985 pełnił rolę Gast-Professora w Instytucie Badań Ciała Stałego im. Maxa Plancka w Stuttgarcie. Współpracując z prof. H.G. von Schneringiem, opublikował szereg prac dotyczących badań rentgenostrukturalnych związków krzemoorganicznych.
Główne zainteresowania Wojnowskiego dotyczą chemii polisilanów oraz krzemoorganicznych, w szczególności pochodnych kwasu ortokrzemowego i organoksykrzemianów. Długotrwałe i systematyczne badania prowadzone przez profesora zaowocowały stworzeniem nowej dziedziny chemii związków krzemosiarkowych, zwanej organoksytiokrzemianami. Te związki, które zawierają wiązanie O-Si-S, zostały po raz pierwszy opisane przez niego w roku 1961, kiedy to odkrył nowe klasy związków krzemosiarkowych powstających w reakcjach alkoholi z dwusiarczkiem krzemu.
Odznaczenia i wyróżnienia
Wiesław Wojnowski, znany z licznych osiągnięć, został uhonorowany wieloma odznaczeniami i wyróżnieniami w swojej karierze. Oto najważniejsze z nich:
- 1977 – Złoty Krzyż Zasługi,
- 1981 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- 1997 – Medal Komisji Edukacji Narodowej,
- 1999 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- 1999 – Odznaka Honorowa PTCh,
- 2004 – Medal za Zasługi dla Politechniki Gdańskiej,
- 2016 – Nagroda im. Włodzimierza Rodziewicza za wybitną wieloletnią działalność dydaktyczną.
Przypisy
- Nie żyje Profesor Wiesław Wojnowski [aktualizacja 10.01.2024 r.] | Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej [dostęp 12.01.2024 r.]
- T. Sokołowska, W. Wojnowski, E. Klugmann-Radziemska: Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej 1945-2010. ISBN 978-83-928986-2-7.
- Prof. dr hab. inż. Wiesław Roman Wojnowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 13.04.2017 r.]
- a b c prof. dr hab. inż. Wiesław Wojnowski. [dostęp 09.04.2017 r.]
- Biuletyn Polskiego Towarzystwa Miłośników Kaktusów. [dostęp 09.04.2017 r.]
- W. Wojnowski, R. Piękoś. A study of Alcoholysis Reaction of Silicon Disulphide. I. Formation of Trialkoxysilanethiols from the Lower Primary and Secondary Aliphatic Alcohols. „Z. anorg. allg. Chem.”, s. 189-197, 1962.
- R. Piękoś, W. Wojnowski. Untersuchungen über die Alkoholyse des SiS2. II. Darstellung von Trialkoxysilanthiolen und Tetraalkoxycyclodisilthianen aus den tertiären Alkoholen. „Z. anorg. allg. Chem.”, s. 212-216, 1962.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Piotr Pragacz | Paweł Wakarecy | Maria Stankiewicz | Marek Niezgódka | Adam Kanigowski | Teresa Zienkiewicz | Bogdan Marian Wawrzyniak | Mieczysław Preis | Barbara Otwinowska | Andrzej Bądkowski | Jarosław Centek | Karol Hube | Teresa Maresz | Stanisław Łęgowski | Andrzej Jamiołkowski | Magdalena Niedzielska | Krystian Bogumił Steiner | Wojciech Kopczyński | Tomasz Schreiber | Jerzy GołaszewskiOceń: Wiesław Wojnowski