Parafia św. Mikołaja, zlokalizowana w Toruniu, to wspólnota prawosławna, która odgrywa istotną rolę w życiu religijnym tej historycznej miejscowości.
Wchodzi ona w skład dekanatu kujawsko-pomorskiego, który z kolei należy do diecezji łódzko-poznańskiej, co podkreśla jej przynależność do szerszej struktury kościelnej w Polsce.
Świątynie
W obrębie parafii działają jedna cerkiew oraz jedna kaplica. Szczegóły dotyczące tych obiektów są następujące:
- cerkiew św. Mikołaja w Toruniu – to cerkiew parafialna,
- kaplica św. Aleksandra Newskiego w Aleksandrowie Kujawskim – obiekt filialny.
Historia
Parafia swoją działalność rozpoczęła we wrześniu 1922 roku jako wojskowa placówka duszpasterska przy Dowództwie Okręgu Korpusu nr VIII w Toruniu. Już od pierwszych dni istnienia obejmowała zarówno prawosławnych żołnierzy, jak i osoby cywilne, w tym przedstawicieli społeczności rosyjskiej i ukraińskiej osiedlających się w tym mieście. Rozszerzała swoje wpływy również na okoliczne miejscowości, takie jak Nieszawa, Lulkowo, Lubicz, Popielany, Kikół, Grudziądz, Kcynia, Bydgoszcz, Sępólno, Sitno, Chełmno, Włocławek, Chełmża, Ciechocinek oraz Aleksandrów Kujawski. Pierwszym kapłanem odpowiedzialnym za parafię był ks. Stefan Rudyk, kapitan Wojska Polskiego.
Na początku swojej działalności parafia korzystała z wynajmowanej kaplicy luterańskiej przy ulicy Strumykowej, a później z kaplicy kalwińskiej znajdującej się przy ulicy Dominikańskiej. W 1924 roku powstała pierwsza samodzielna kaplica prawosławna, jednak była ona zbyt mała, aby zaspokoić potrzeby rosnącej wspólnoty. W 1927 roku, po wyświęceniu, cerkiew św. Mikołaja zajęła gmach dawnego zboru ewangelickiego, który znajdował się na Rynku Nowomiejskim, i była tam użytkowana do 1939 roku.
W 1938 roku społeczność prawosławna w Toruniu osiągnęła liczbę około 1500 osób. W 1939 roku parafia wraz z całą strukturą została administracyjnie przyłączona do eparchii berlińskiej i niemieckiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego poza granicami Rosji, będąc w tej jurysdykcji aż do momentu wyzwolenia spod okupacji niemieckiej. Po zakończeniu II wojny światowej parafia znowu stała się częścią Prawosławnej Administracji Kościoła Polskiego (PAKP), przynależąc do dekanatu pomorskiego diecezji warszawskiej.
Jednak liczba prawosławnych w Toruniu znacznie spadła po II wojnie światowej. Według danych z 1951 roku, parafię tworzyło jedynie 117 osób, a w latach następnych liczby te były jeszcze niższe, odnotowując 45 w 1968 oraz 46 w 1970 roku.
Na dzień 30 października 2021 roku, dotychczasową placówkę filialną w Grudziądzu przekształcono w samodzielną parafię. Obecnie parafia korzysta z cmentarza św. Jerzego znajdującego się w Toruniu, co stanowi istotny element dla lokalnej społeczności religijnej.
Wykaz proboszczów
Lista proboszczów pełniących posługę w parafii św. Mikołaja w Toruniu obejmuje znaczące postacie, które przez lata dbały o duchowy rozwój wspólnoty. Wśród nich znajdują się:
- ks. Stefan Rudyk, który pełnił swoją funkcję w latach 1922–1927,
- ks. Wiaczesław Rafalski, działający w latach 1935–1945,
- ks. Aleksy Baranow, mający krótki okres posługi w 1945 roku,
- aktualny proboszcz, ks. Mikołaj Hajduczenia.
Przypisy
- o. Dionizy Awksietijuk: Poświęcenie nowoerygowanej parafii w Grudziądzu.. diecezjalp.cerkiew.pl, 01.11.2021 r. [dostęp 01.11.2021 r.]
- K. Urban, Kościół prawosławny..., s. 120, 132.
- S. Dudra, Kościół prawosławny..., s. 117.
- S. Dudra, Kościół prawosławny..., s. 22.
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty religijne":
Ruchoma szopka w Toruniu | Kapliczka przy ul. Rudackiej w Toruniu | Cerkiew św. Mikołaja w ToruniuOceń: Parafia św. Mikołaja w Toruniu