Kościół św. Trójcy w Toruniu

Kościoły

Kościół św. Trójcy w Toruniu to historyczna budowla o bogatym dziedzictwie kulturowym, która pierwotnie pełniła rolę świątyni ewangelickiej. Znajduje się on na Rynku Nowomiejskim w Toruniu, pod numerem 28, co czyni go istotnym punktem w tej pięknej części miasta.

Jego architektura ujmuje stylem neoromańskim, który charakteryzuje się monumentalnymi formami i bogatymi detalami. Współczesnie, kościół pełni nową funkcję, stając się siedzibą fundacji Tumult.

Historia

Początkowo w miejscu dzisiejszego kościoła św. Trójcy w Toruniu, wznosił się gotycki Ratusz Nowomiejski. W 1668 roku budowla ta została przekształcona w kościół ewangelicki (luterański) pod wezwaniem Trójcy Św. Niestety, w 1787 roku wieża kościoła uległa zniszczeniu. W trakcie wojen napoleońskich świątynia spełniała rolę lazaretu, co negatywnie wpłynęło na jej stan, gdyż budynek był ostrzeliwany przez artylerię.

W związku z niedostatecznym stanem technicznym, w czerwcu 1818 roku podjęto decyzję o jego rozbiórce. Nie została ustalona data montażu pierwszego zegara w tej świątyni, jednak dokument dotyczący jego sprzedaży pochodzi z 1713 roku. Zegar wykonany przez mistrza toruńskiego Abrahama Willow pojawił się po 1730 roku i funkcjonował przez kilka dziesięcioleci.

W latach 1819–1824 rozpoczęto budowę nowej świątyni według projektu Karla Friedricha Schinkla, który opracowano w 1818 roku. Nowy kościół był inspirowany fasadą kościoła z Hemer w Westfalii. Niestety, 25 października 1820 roku wydarzył się tragiczny wypadek, w którym zginęło pięć osób. Po tej katastrofie wprowadzono zmiany do pierwotnego planu budowli, przekształcając go na halowy.

Plany obejmowały również wybudowanie ambony i kazalnicy, jednak te elementy ostatecznie nie zostały zrealizowane. 31 października 1824 roku kościół został oddany w używanie nowomiejskiej gminie ewangelickiej, a z jego usług korzystali także ewangelicy z parafii w Mokrem. W tym samym roku zamontowano na wieży nowy zegar.

W 1882 roku ponownie zainstalowano zegar na wieży oraz organy, które zostały sprowadzone z niemieckiej firmy Sauera. Aż do 1927 roku w budynku swoją działalność prowadził Ewangelicki Kościół Unijny w Polsce. Następnie, od 27 lutego 1927 roku do września 1939 roku, świątynia pełniła funkcję cerkwi prawosławnej pod wezwaniem św. Mikołaja.

Podczas II wojny światowej budynek był wykorzystywany jako magazyn. W latach 1945–1949 wnętrze kościoła pełniło rolę hali targowej, a później znów stało się magazynem. Po 1989 roku obiekt przeszedł pod zarząd fundacji Tumult, która po gruntownym remoncie przystosowała go na salę kinową oraz na inne potrzeby własne.

Przypisy

  1. a b c Dawny kościół Trójcy Św. w Toruniu. toruntour.pl. [dostęp 26.05.2023 r.]
  2. a b Sumowska 2021, s. 12.
  3. Birecki 2011, s. 316.
  4. Birecki 2011, s. 316-317.
  5. Birecki 2011, s. 315.
  6. Birecki 2011, s. 317.
  7. Arszyński 1994, s. 170.
  8. Arszyński 1994, s. 171.
  9. Grochowina 2003, s. 121.

Oceń: Kościół św. Trójcy w Toruniu

★★★★★
Średnia ocena:4.89 Liczba ocen:20