Kościół św. Szczepana w Toruniu

---

Historia

Historia kościoła św. Szczepana w Toruniu sięga końca XIX wieku. Został on zaprojektowany z myślą o społeczności gminy ewangelicko-reformowanej, która wcześniej korzystała z modlitw w skromnych warunkach przy ulicy Szerokiej 18, a następnie w pomieszczeniu kościoła na Nowym Mieście. Na czele budowy stał pastor Paul Rudolf Arndt, który obejmował stanowisko duszpasterza gminy od 27 lipca 1898 roku. Projekt architektoniczny został stworzony przez Richarda Gansa.

21 grudnia 1901 roku przedstawiony został pierwszy projekt kościoła, który niestety nie zdobył akceptacji. Prace wkroczyły na właściwą drogę dopiero po zatwierdzeniu drugiego projektu z 26 kwietnia 1903 roku, który uwzględniał średniowieczny styl budowlany związany z tradycjami Torunia. Budowa została rozpoczęta w listopadzie 1902 roku, co miało miejsce zanim formalnie zatwierdzono projekt. Rozpoczęto ją od fundamentów pod wieżę, a kamień węgielny został położony 18 czerwca 1903 roku.

Już 24 sierpnia tego samego roku na wieży zainstalowano dzwony Apoldy, które zostały sfinansowane przez Juliusa Holder-Eggera. Niestety, dnia 27 sierpnia doszło do dramatycznej katastrofy budowlanej spowodowanej zapadnięciem się gruntów pod sklepieniem. Jednak pomimo tej sytuacji postanowiono kontynuować prace, dokonując niezbędnych napraw.

W 1904 roku do kościoła wbudowano specjalne organy o trakturze pneumatycznej, konstrukcji firmy August Terletzki/Eduard Wittek z Elbląga, które miały aż 13 głosów. Na czoło prac budowlanych wysunął się Paul Richter. Uroczyste oddanie świątyni do użytku odbyło się 18 lutego 1904 roku.

Podczas II wojny światowej kościół uległ poważnym uszkodzeniom, gdzie usunięto część dachu i witraże, jak również zniszczono ołtarz oraz organy. W 1945 roku, w następstwie wojennych zawirowań, dzwony zostały przeniesione z zburzonego kościoła ewangelickiego usytuowanego na Podgórzu. 26 sierpnia 1945 roku kościół zyskał nową nazwę – imię świętego Szczepana.

W grudniu tego samego roku zespół pod kierunkiem Rajmunda Gogolina zakończył prace związane z oszkleniem budynku. Kościół wzbogacił się również o klasycystyczny ołtarz z obrazem Chrystusa Zmartwychwstałego, który pochodził z kościoła pod wezwaniem św. Trójcy. W 1946 roku przystąpiono do remontu wewnętrznego, co obejmowało m.in. nowe wejście do prezbiterium oraz modernizację balkonu.

W ciągu lat, kościół doświadczył licznych napraw, aby poprawić jego stan techniczny. W 1947 roku dostarczono do świątyni ważne elementy wyposażenia, jak żyrandol, krucyfiks oraz pięć chodników kokosowych. W 1958 roku rozpoczęto także ambitny remont dachu. Wszelkie te zmiany miały na celu nie tylko przywrócenie świetności świątyni, ale także zapewnienie jej ochrony przed aktami wandalizmu, które w tamtym czasie stanowiły realne zagrożenie.

29 marca 2007 roku kościół ostatecznie trafił do rejestru zabytków, co przyczyniło się do jego ochrony. W 2013 roku przeprowadzono na wieży renowację, w trakcie której odkryto tablicę z 1918 roku, upamiętniającą parafian poległych na frontach całej Europy. Obecnie we wnętrzu kościoła znajduje się też obraz Adoracji Baranka Apokaliptycznego z XVII wieku, który stanowi cenny element dziedzictwa kulturowego tej budowli.

---

Oceń: Kościół św. Szczepana w Toruniu

---