Most kolejowy im. Ernesta Malinowskiego w Toruniu

---

Charakterystyka

Most kolejowy im. Ernesta Malinowskiego, niezwykła konstrukcja, znajduje się w malowniczym Toruniu, pomiędzy stacjami Toruń Główny oraz Toruń Miasto. Długość tej imponującej budowli osiąga 977 m. Warto zwrócić uwagę na pięć przęseł, które wznoszą się nad głównym nurtem Wisły, każde z rozpiętością wynoszącą 94,16 m. Natomiast przęsła zlokalizowane nad obszarem zalewowym, obejmującym Kępę Bazarową oraz Małą Wisłę, charakteryzują się krótszym zasięgiem, wynoszącym około 36 m. Dodatkowo, dziewięć przęseł mostu zostało zaprojektowanych z łukiem o promieniu 377 m, co nadaje mu wyjątkowy charakter.

Położenie

Most ten znajduje się w strategicznej lokalizacji, oddalony o 2 km w dół rzeki od mostu drogowego im. Elżbiety Zawackiej oraz o 1,5 km w górę rzeki od mostu drogowego im. Józefa Piłsudskiego. Taka konfiguracja sprawia, że most pełni kluczową rolę w sieci komunikacyjnej miasta, łącząc różne obszary i ułatwiając transport w regionie.

Historia

Decyzja o budowie mostu zapadła w 1868 roku w kontekście rozwoju linii kolejowej łączącej Poznań z Olsztynem i Wystrutem. Prowadzone prace budowlane rozpoczęły się w 1870 roku, a już w 1871 roku dokonano ukończenia filarów. Dwa lata później, w 1873 roku, zrealizowano montaż żelaznej konstrukcji, co zaowocowało oficjalnym otwarciem mostu w dniu 15 sierpnia tego samego roku. Całkowita długość przeprawy wynosiła 996,78 m. W latach 1876–1877 zrealizowano także wieże umieszczone na filarach brzegowych.

Pierwsza wersja mostu była mostem kolejowo-drogowym, co wiązało się z posiadaniem po jednym pasie dla ruchu drogowego i kolejowego. Konieczne były więc specjalne mijanki przed wjazdem na most. Na skrajnych filarach mostu, zarówno od strony miasta, jak i w kierunku przeciwnej strony rzeki Wisły, wznosiły się po dwie czworoboczne wieże. Wysokościowo były one trzykondygnacyjne, aczkolwiek współczesnie przekształciły się jedynie w jedno kondygnacyjne. Jedna z kondygnacji posiadała nadwieszone wieżyczki w narożnikach, a najwyższa z nich przybierała okrągły kształt, zwieńczony krenelażem.

W wieżach umieszczono posągi. Od strony południowej znajdował się posąg króla pruskiego Fryderyka II oraz cesarza Wilhelma I. Natomiast od strony miasta umiejscowiono figury mistrzów krzyżackich, Hermana Balka oraz Hermanna von Salzy. Poniżej tych posągów znajdowały się płaskorzeźby, ukazujące znaczące wydarzenia z historii. Obok Fryderyka Wielkiego przedstawiono wkroczenie wojsk pruskich do Torunia w 1793 roku; obok Wilhelma I zrelacjonowano postępy niemieckiej kultury i cywilizacji; pod figurą Hermanna Balka odzwierciedlono założenie miasta Torunia przez Krzyżaków, a pod rzeźbą Hermanna von Salzy scenę nawracania pogańskich Prusów.

Po 1920 roku wiele z dekoracji uległo zniszczeniu. Uszkodzenia posągów Fryderyka Wielkiego oraz Wilhelma I miały miejsce w 1920 roku, kiedy to, w wyniku działań wojsk polskich wkraczających do Torunia od strony Podgórza, posągi zostały usunięte w niewyjaśnionych okolicznościach. W 1925 roku, za przyzwoleniem ówczesnego konserwatora zabytków, zniszczono też płaskorzeźby. Most pełnił kluczową rolę w komunikacji Torunia, obsługując zarówno ruch kolejowy, pieszy, jak i kołowy.

W 1934 roku otwarto nowy most drogowy, znany obecnie jako im. Józefa Piłsudskiego. Wówczas most kolejowy został wyłączony z użytkowania przez ruch kołowy, co pozwoliło na położenie dodatkowego toru.

W trakcie II wojny światowej most dwukrotnie był wysadzany. Pierwsza akcja miała miejsce 7 września 1939 roku, gdzie most obciążono dwoma lokomotywami z wagonami, co miało na celu zwiększenie siły wybuchu. Po wybuchu zawaliły się trzy przęsła mostu. Drugi raz zniszczono go w 1945 roku. Po II wojnie światowej w 1948 roku most został odremontowany, choć wieżyczki mostowe obniżono wówczas o dwie kondygnacje, co zmieniło panoramę miasta.

27 maja 1999 roku Rada Miejska Torunia, na wniosek Zarządu Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP w Toruniu, nadała mostowi imię Ernesta Malinowskiego. 9 lipca tego samego roku odsłonięto tablicę pamiątkową z nazwiskiem patrona.

Most ma także znaczenie historyczne, wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków pod numerem 2154. W ramach projektu „Modernizacja linii kolejowej nr 353 na odcinku Toruń Główny – Toruń Wschodni„+, planowane jest na 2022 rok przeprowadzenie jego remontu oraz modernizacji infrastruktury związanej z komunikacją kolejową.

Użytkowanie obecne

Most kolejowy im. Ernesta Malinowskiego w Toruniu jest obecnie wykorzystywany wyłącznie do transportu kolejowego. Warto zauważyć, że ruch pieszy jest już oficjalnie zabroniony na jego terenie, co wpływa na sposób, w jaki mieszkańcy i turyści mogą go postrzegać.

Co ciekawe, w 2008 roku most ten został uwieczniony na jednym z czterech znaczków pocztowych, które wprowadziła Poczta Polska w serii „Mosty w Polsce”. W tej samej emisji znalazły się również inne znane konstrukcje, takie jak most Poniatowski w Warszawie, most spawany w Maurzycach oraz most Siekierkowski w Warszawie.

---

Oceń: Most kolejowy im. Ernesta Malinowskiego w Toruniu

---