Pomnik Żołnierzy Bawarskich w Toruniu, potocznie nazywany Pomnikiem Bawarczyków, jest interesującym punktem na mapie historycznej tego miasta. Znajduje się na zapleczu Zespołu Szkół Technicznych, zlokalizowanym przy ulicy Legionów 19/25. Pomnik usytuowany jest na terenie dawnego cmentarza wojskowego, co nadaje mu dodatkowego znaczenia.
Obiekt ten został wzniesiony dla upamiętnienia około tysiąca żołnierzy, którzy stracili życie podczas oblężenia Torunia w 1813 roku. Miasto ten w obliczu zagrożenia ze strony wojsk koalicji antynapoleońskiej, broniła załoga składająca się z 100 Polaków, około 600 Francuzów oraz ponad 4 tysiąca żołnierzy piechoty bawarskiej, dowodzonej przez generała von Zollera. Walki trwały od początku lutego do 16 kwietnia, a w ich wyniku zginęła niewielka część Bawarczyków. Niestety, liczba zmarłych drastycznie wzrosła z powodu głodu i chorób, co spowodowało, że ostatecznie życia straciło dwóch oficerów oraz 920 żołnierzy bawarskich.
Pomnik, który ma około 2 metry wysokości, został wykuty z szarego granitu i umieszczony na betonowej podstawie. Na południowej ścianie znajduje się okrągła marmurowa plakietka, na której wyrzeźbiono godło Królestwa Bawarii. Pod godłem umieszczono napis w języku niemieckim: Zur Erinnerung an die im Jahre 1813 bei der Vertheidigung von Thorn gefallenen u. gestorbenen Bayern, co tłumaczy się jako: „Dla wspomnienia Bawarczyków, którzy w 1813 roku polegli i zmarli podczas obrony Torunia.” Pomnik ten jest dziełem toruńskiego mistrza murarskiego Reineckiego, który przygotował trzy projekty tego obiektu.
Inicjatorem budowy pomnika był hrabia Max Verri della Bosia, ówczesny szef sztabu generalnego armii bawarskiej, który odwiedził Toruń w 1885 roku. Od początku dążył do budowy pomnika na miejscu cmentarza lub ekshumacji szczątków na inny cmentarz wojskowy, jednak ostatecznie wybrano pierwszą opcję. 8 września 1887 roku, pomimo oporu władz pruskich, rząd Bawarii uzyskał zgodę cesarza Wilhelma I na zakup terenu pod pomnik. Ze względu na zbyt wysoką cenę gruntu, nabyto jedynie niewielki plac w pobliżu dawnego cmentarza. Uroczystość odsłonięcia pomnika miała miejsce 26 maja 1888 roku, a wzięli w niej udział attache wojskowy Bawarii, komendant Twierdzy Toruń oraz burmistrz miasta.
W grudniu 2003 roku, pomnik został przeniesiony o kilkadziesiąt metrów na skwer przy Zespole Szkół Technicznych, a w 2004 roku poddano go renowacji. Z uwagi na swoje znaczenie, pomnik jest wpisany do gminnej ewidencji zabytków pod numerem 1734.
Przypisy
- Cmentarz Bawarczyków, ul. Legionów 19-21. torunskiecmentarze.pl. [dostęp 13.08.2023 r.]
- Gmina Miasta Toruń: Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia na lata 2022–2025. 2021 r., s. 117.
- a b Pomnik Bawarczyków po renowacji. torun.pl, 24.08.2004 r. [dostęp 27.10.2022 r.]
- a b Ziółkiewicz i Paczuski 2002 r., s. 17.
- a b Niedzielska 1992 r., s. 68.
- a b Niedzielska 1992 r., s. 68-69.
Pozostałe obiekty w kategorii "Pomniki":
Pomnik Żołnierzy Wojsk Balonowych w Toruniu | Pomnik Józefa Piłsudskiego w Toruniu | Pomnik Stefana Łaszewskiego w Toruniu | Tuba Dei | Pomnik Dar Miasta Czadca w Toruniu | Pomnik Dzieci Polskie Matce Polski w Toruniu | Pomnik gen. Elżbiety Zawackiej w Toruniu | Pomnik Józefa Hallera w Toruniu | Pomnik ku czci pomordowanych pracowników młyna w Toruniu | Pomnik Lotników Toruńskich | Pomnik Władysława Raczkiewicza w Toruniu | Pomnik bł. Stefana Wincentego Frelichowskiego w Toruniu | Pomnik bł. ks. Jerzego Popiełuszki w Toruniu | Pomnik „De revolutionibus” w Toruniu | Pomnik ku czci dowódców Okręgu Pomorskiego Związku Walki Zbrojnej–Armii Krajowej w Toruniu | Chwalebne kamienie | Zespół pomnikowy polskich artylerzystów w Toruniu | Popiersie Stanisława Moniuszki w Toruniu | Pomnik pamięci jeńców brytyjskich w Toruniu | Pomnik Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej w ToruniuOceń: Pomnik Żołnierzy Bawarskich w Toruniu