Adam Freytag

Freytag wychował się w Toruniu, gdzie jego ojciec, także imieniem Adam, był profesorem w Gimnazjum Akademickim. Już w dzieciństwie, zaledwie w wieku 10 lat, odkryto w nim niezwykły talent do matematyki, a jako jedenastolatek potrafił bez trudu pisać wiersze w języku łacińskim. Dzięki swojemu wybitnemu uzdolnieniu otrzymał stypendium Rady Miejskiej Torunia, co umożliwiło mu wyjazd na studia do Niemiec. Zapewne studiował na Uniwersytecie w Lipsku, a na pewno zapisał się w 1625 roku na uniwersytet we Frankfurcie nad Odrą.

Po zakończeniu edukacji Freytag nie wrócił od razu do rodzinnego miasta. Zdecydował się na zaciągnięcie do wojska w ramach Republiki Zjednoczonych Prowincji, gdzie znalazł się pod dowództwem Fryderyka Henryka Orańskiego. Jego działania wojskowe obejmowały m.in. oblężenie twierdzy ’s-Hertogenbosch w 1629 roku. W tym samym roku podjął także studia na wydziale medycznym Uniwersytetu w Lejdzie, gdzie uzyskał tytuł doktora medycyny 1 kwietnia 1632 roku.

W 1630 roku opublikował podręczny kalendarzyk zatytułowany Neu und alter Schreib Calender, prawdopodobnie w celu zdobycia funduszy. Jednak to jego praca na polu fortyfikacji przyniosła mu największą sławę. Stworzył bowiem podręcznik zatytułowany Architectura militaris nova et aucta oder newe vermehrte Fortification von Regular – Vestungen, von Irregular – Vestungen und Aussenwercken, von Praxi offensiva und devensiva, auff die neweste niederländische Praxin gerichte und beschreben durch Adamum Freitag der Mathematum Liebhaber, wydany w Lejdzie w 1631 roku przez Bonaventura i Abrahama Elzevierów. Ta publikacja stała się szybko klasycznym dziełem z zakresu fortyfikacji staroholenderskiej, dostrzeganą jako fundamentalną w tym zakresie i wielokrotnie wznawianą.

Pomimo uznania, jakie to dzieło przyniosło Freytagowi, nie przyczyniło się ono do poprawy jego sytuacji finansowej. W związku z tym w 1633 roku zaciągnął się do służby u księcia Janusza Radziwiłła, który w przyszłości został wojewodą wileńskim i hetmanem wielkim litewskim. Freytag pełnił tam funkcje inżyniera wojskowego, fortyfikatora oraz lekarza, uczestnicząc w wyprawach wojennych, w tym w bitwie pod Smoleńskiem.

Po zakończeniu tej wyprawy wrócił na kilka lat do Torunia, gdzie doradzał w zakresie rozbudowy umocnień miejskich. Na początku lat czterdziestych XX wieku ponownie wyjechał na Litwę, pozostając na służbie u Janusza Radziwiłła, gdzie pełnił funkcję medyka i wykładał matematykę w szkole kiejdańskiej. Intensywnie pracował nad fortyfikacjami w Birży i Kiejdanach.

Zmarł młodo, mając 42 lata, w 1650 roku. Pochowany w Kiejdanach, pozostawił po sobie barokowe epitafium, które zachowało się w Muzeum w Kiejdanach. Jego popiersie z tego okresu znajduje się natomiast w zbiorach Muzeum im. Čiurlonisa w Kownie. W 2004 roku na budynku, który znajduje się w miejscu równie słynnym, co jego dom rodzinny przy ul. Mostowej 34 w Toruniu, wmurowano tablicę pamiątkową ku jego czci.

Należy również zauważyć, że Adam Freytag jest patronem Oddziału Północnego Towarzystwa Przyjaciół Fortyfikacji w Toruniu, co świadczy o trwałym śladzie, jaki pozostawił w historii nie tylko w swojej dziedzinie, ale i w świadomości kulturowej regionu.