Marian Skałkowski

---

Życiorys

Marian Skałkowski pochodził z rodziny o wojskowych tradycjach, jako syn Adama, który był oficerem Wojska Polskiego oraz Marii, z domu Schaetzel. Jego wczesna edukacja miała miejsce w Gimnazjum Ziemi Mazowieckiej, a następnie w Kunstgewerbeschule w Krakowie, gdzie uczęszczał od roku 1940 do 1943.

W 1943 roku kontynuował swoją naukę w polskich placówkach edukacyjnych w Balatonboglar. To tam udało mu się zdać egzamin maturalny, co otworzyło mu drogę do dalszego kształcenia.

Po ukończeniu liceum podjął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Budapeszcie, a potem przeniósł się do Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dodatkowo, wzbogacił swoje przygotowanie akademickie, studiując na Wydziale Architektury w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, którą ukończył w 1951 roku.

Kariera zawodowa

Marian Skałkowski był wybitnym projektantem, który swoją karierę zawodową rozpoczął w Biurze Projektów Budownictwa Przemysłowego w Krakowie, gdzie pracował w latach 1949-1952. Następnie przez niemal cztery dekady związał się z „Miastoprojektem” w Katowicach, gdzie kontynuował swoje działania aż do 1991 roku. W tym samym czasie, w latach 1956-1981, pełnił rolę w Pracowni Sztuk Plastycznych w Katowicach, przyczyniając się do rozwoju sztuki i architektury w regionie.

W latach 1952-1953 prowadził zajęcia w Technikum Budowlanym w Bytomiu, dzieląc się swoją wiedzą z młodymi adeptami sztuki budowlanej. W 1953 roku zdobył uprawnienia budowlane, co umożliwiło mu dalszy rozwój kariery. W 1979 roku uzyskał prestiżowy status architekta twórcy, co podkreśla jego znaczenie w dziedzinie architektury.

Po przejściu na emeryturę w 1991 roku, Marian Skałkowski pozostawił po sobie trwały ślad w polskim budownictwie i architekturze. Zmarł w Katowicach i został pochowany na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Murckowskiej, gdzie spoczywa otoczony pamięcią o swoich osiągnięciach.

Projekty i realizacje

Marian Skałkowski był architektem, którego prace miały istotny wpływ na rozwój urbanistyczny i architektoniczny regionu. W szczególności jego projekty odbudowy miast oraz projektowanie osiedli mieszkaniowych są warte uwagi. Oto niektóre z jego najważniejszych realizacji:

• prace nad odbudową Żor w latach 1952–1953 oraz Opola we współpracy z Czesławem Thullie w latach 1953–1954,
• projekty osiedli z pełną infrastrukturą społeczno-usługową w Czeladzi (1954–1956), Katowicach przy ul. Mysłowickiej (1972–1973), Sosnowcu-Zagórzu (1973–1977) oraz Sosnowcu-Klimontowie (1977–1990),
• budynek mieszkalno-handlowy „Delikatesy” w Katowicach, realizowany w latach 1959–1962, gdzie współpracował z Franciszkiem Klimkiem i zdobył III stopnia Nagrodę Komitetu Budownictwa Urbanistyki i Architektury,
• dom meblowy „Domus” w Katowicach, zrealizowany dzięki współpracy z Stanisławem Kwaśniewiczem oraz Jurandem Jareckim w latach 1959–1960,
• dom mody „Elegancja” w Katowicach, zrealizowany w latach 1965–1967,
• wieżowiec „Haperowiec” w Katowicach, zrealizowany w latach 1965–1967 we współpracy z Jurandem Jareckim,
• zespół usługowy tzw. Blok D w Katowicach-Koszutce, zrealizowany w 1970 roku ze Stanisławem Kwaśniewiczem,
• wielobranżowy dom usługowy przy ul. Ordona w Katowicach (1969–1970),
• biblioteka miejska w Rybniku (1988–1989),
• biblioteka miejska w Będzinie (1973–1974),
• kościół św. Jadwigi Śląskiej w Rybniku-Nowinach, zrealizowany w latach 1981–1983 przy współpracy z A. i A. Czora,
• kościół Bożego Ciała i św. Barbary w Rybniku-Niewiadom w latach 1983–1987,
• kościół św. Jana Sarkandra w Paruszowcu, zrealizowany w latach 1989–1990,
• wydział filologiczny Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu, zrealizowany w latach 1970–1974,
• pomnik Pamięci Ofiar Katynia, współpraca z artystą rzeźbiarzem Stanisławem Hochułem.

Architekt brał również udział w licznych konkursach architektonicznych, w których odnosił liczne sukcesy. Oto niektóre z jego wyróżnień:

• projekt konkursowy na 15-izbową szkołę prefabrykowaną (I wyróżnienie, z Tadeuszem Sadowskim),
• projekt konkursowy na dom meblowy w Katowicach (I nagroda),
• projekt konkursowy na centralę handlu zagranicznego w Katowicach, współpraca z Jurandem Jareckim (I nagroda),
• projekt konkursowy na zabudowę śródmieścia Sosnowca (I wyróżnienie, z Jędrzejem Baderem i Albinem Cieszyńskim),
• projekt konkursowy na zabudowę śródmieścia Siemianowic Śląskich (I wyróżnienie, z Jędrzejem Baderem i Albinem Cieszyńskim),
• projekt konkursowy na zabudowę śródmieścia Katowic „Śródmieście Zachód II” (I nagroda, z Jędrzejem Baderem i Albinem Cieszyńskim),
• projekt konkursowy na Bibliotekę Śląską w Katowicach (wyróżnienie, z A. Czorą),
• projekt konkursowy na Muzeum Sztuki w Łodzi (I wyróżnienie, 1973, ze Stanisławem Kwaśniewiczem i Albinem Cieszyńskim),
• projekt koncepcyjny zagospodarowania przestrzennego Centralnego Ośrodka Usługowo-Dyspozycyjnego Wschodniego Rejonu GOP (I wyróżnienie, 1973, z Jędrzejem Baderem i Albinem Cieszyńskim).

Stowarzyszenia, organizacje

Marian Skałkowski był aktywnie zaangażowany w życie Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej Polskiej (SARP). Jego działalność w ramach tej organizacji obejmowała wiele istotnych funkcji.

• członek SARP Katowice,
• wiceprezes Zarządu Oddziału SARP w latach 1971–1974,
• skarbnik Zarządu Oddziału SARP w latach 1959–1961,
• wieloletni przewodniczący Koła Seniorów SARP,
• rzeczoznawca SARP.

Ordery i odznaczenia

Marian Skałkowski odznacza się licznymi wyróżnieniami i odznaczeniami, które świadczą o jego wyjątkowych osiągnięciach w dziedzinie architektury. Oto lista nagród, które otrzymał:

• Złoty Krzyż Zasługi,
• Srebrny Krzyż Zasługi (1973),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Złota Odznaka SARP (1977),
• Srebrna Odznaka SARP (1966),
• Medal ZO SARP „Za osiągnięcia w dziedzinie architektury” (1972).

---

Oceń: Marian Skałkowski

---