Jolanta Baziak

---

Życiorys

Jolanta Baziak zaczęła swoją przygodę z życiem w Bydgoszczy w wieku 13 lat, co miało miejsce w roku 1969. W mieście tym z sukcesem ukończyła zarówno szkołę podstawową, jak i liceum ekonomiczne. Jej dalsza edukacja obejmowała studia na kierunku teologii, gdzie zrealizowała także doktorat z filozofii, odbywając naukę na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Równocześnie studiowała filologię polską na Uniwersytecie im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.

Od 1976 roku była aktywna w Zjednoczonych Przedsiębiorstwach Rozrywkowych, gdzie zyskała cenne doświadczenie w branży rozrywkowej. Następne dziesięć lat, w latach 1985-1994, poświęciła pracy na Estradzie Bydgoskiej, a później na Estradzie Poznańskiej, gdzie pełniła rolę kierownika zespołu estradowego.

W 1994 roku dołączyła do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, a od 1997 roku pełni funkcję redaktora naczelnego Ogólnopolskiego Miesięcznika Literackiego Akant. W swojej karierze zdobyła liczne wyróżnienia i nagrody, w tym Nagrodę Milczewskiego-Bruno oraz Strzałę Łuczniczki za najlepszą książkę roku 2006. Otrzymała również Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi, a także odznakę Zasłużony dla Kultury Polskiej. W 2013 roku została uhonorowana doroczną Nagrodą Artystyczną Prezydenta Miasta Bydgoszczy za swoje osiągnięcia artystyczne.

Jolanta Baziak przez długi czas redagowała katalogi oraz wydawnictwa Muzeum Okręgowego im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy i jest znana jako jurorka ogólnopolskich konkursów literackich. Jako animatorka kultury prowadzi liczne warsztaty literacko-filozoficzne, skierowane zarówno do młodzieży, jak i dorosłych.

Warto również podkreślić, że jej twórczość malarska wyraża się w stylu impresjonizmu, co czyni jej prace wyjątkowymi w kontekście polskiej sztuki.

Twórczość

Debiut Jolanty Baziak miał miejsce w 1974 roku, kiedy to zaprezentowała swoje wiersze przed mikrofonem Polskiego Radia. Jej twórczość ukazywała się w różnych periodykach, takich jak „Metafora”, „Sycyna”, „Literatura” oraz „Promocje Pomorskie”, „Nihil Novi”, „Akant” i „Okolica Poetów”. Wiersze pisarki zostały przetłumaczone na wiele języków, w tym niemiecki, angielski, islandzki, ukraiński oraz czeski.

W poezji Baziak dominuje temat mistycyzmu, z odniesieniami do metafizycznych oraz religijnych sensów codziennych doświadczeń, a także relacji międzyludzkich. Jej twórczość, opisywana jako trudna w odbiorze i wieloznaczna, często pokazuje silne powiązania z malarstwem impresjonistycznym.

Twórczość poetycka Jolanty Baziak nazywana jest hermetyczną; charakteryzuje ją prawo niedopowiedzenia i aluzyjności, jak również polifoniczne zestawienie sprzecznych, niedokończonych myśli. W latach 90. spotkała się z pozytywnym przyjęciem ze strony znaczących postaci literatury, takich jak Tadeusz Nowak, Jan Błoński oraz ks. Jan Twardowski.

Jednym z wyraźnych atutów poezji Baziak jest jej unikalna forma oraz wysublimowany, enigmatyczny język, który często odnosi się do konfliktu między duszą a ciałem. Dodatkowo, Baziak jest autorką biografii Leona Wyczółkowskiego, zatytułowanej „Leon Wyczółkowski – kolejne życie”, wydanej przez Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, będącej kompendium wiedzy o tym artyście. W innej swojej książce, „Wyczółkowski, Przybyszewscy, Munch i Vigeland. Fryz życia”, podejmuje temat życia artystycznego takich osobistości jak Stanisław Przybyszewski, Dagny Juell-Przybyszewska, Edvard Munch czy Gustav Vigeland. Ciekawe są także jej diariusze z podróży po szlakach biblijnych Ziemi Świętej.

Jolanta Baziak zdobyła wiele nagród i wyróżnień, w tym Nagrodę im. Ryszarda Milczewskiego-Bruno (2000 r. w Poznaniu) oraz nagrodę XXIII Międzynarodowego Listopada Poetyckiego (2000 r. w Poznaniu). Od 1980 roku jest członkiem ZAiKS (Związek Autorów i Kompozytorów Scenicznych), a od 1995 roku należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 2003 roku objęła funkcję prezesa Towarzystwa Inicjatyw Kulturalnych, a rok później otrzymała członkostwo w Bydgoskim Towarzystwie Naukowym. W 2004 roku została uhonorowana Srebrnym Krzyżem Zasługi, a w 2019 roku Złotym Krzyżem Zasługi oraz brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a także Medalem Marszałka Województwa Kujawsko–Pomorskiego w 2024 roku.

Utwory

Zbiory wierszy

Oto zestawienie różnych zbiorów poezji, które odzwierciedlają twórczość Jolanty Baziak. Każda z publikacji ukazała się w innym okresie, ukazując rozwój artystyczny autorki:

• Strefa pomylonych, Wydawnictwo „Arkun”, Gdynia 1991,
• Wielbłądzica, Kujawsko–Pomorskie Towarzystwo Kulturalne, Bydgoszcz 1995,
• Daleka Wenus, Wydawnictwo „Marpress”, Gdańsk 1996,
• Bezdomni w ciałach, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 1997,
• Pół szyby światła, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2000,
• Wiersze wybrane 1991-2001, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2001,
• Coś istnienia, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2003,
• Przekłady i wiersze nowe, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2004,
• Trudne modlitwy, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2006,
• Wyspa, chwila, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2009; wyd. II – 2011,
• Pochylone niebo, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2011,
• Całe stworzenie: Wiersze wybrane i nowe 1974–2014 Pryma, Tercja, Kwinta, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2014,
• Samosiewne, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2017,
• słówObraz, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2021,
• Eroti, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2024.

Każdy z tych tytułów przyczynił się do wzbogacenia polskiej poezji i ugruntowania pozycji Baziak w literackiej rzeczywistości.

Książki

Twórczość Jolanty Baziak obejmuje również szereg istotnych książek, które poruszają różnorodne tematy:

• Ziemia zawsze święta, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 1998,
• Ziemia początku, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2002,
• zbiór esejów Pasje i niepokoje Simone Weil, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2001,
• zbiór esejów Nietzsche w optyce filozofów, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2008,
• ksiazka popularnonaukowa Leon Wyczółkowski – kolejne życie, Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2010; wyd. II uzupełnione – Bydgoszcz 2012,
• Wyczółkowski, Przybyszewscy, Munch i Vigeland. Fryz życia, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2012,
• Baziaki. Pokolenia, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2017, 2019 – wersja angielska,
• Wygnaniec, Tułacz, a może Ikar, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2019,
• Pokolenia. Baziaki II, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2022.

Każda z tych książek odkrywa nowe wątki myślowe oraz analizuje zjawiska, które mają istotne znaczenie w kontekście kultury i sztuki.

Publikacje w antologiach

Warto również zwrócić uwagę na udział Jolanty Baziak w różnych antologiach, które zawierają utwory jej autorstwa:

• Pegaz bydgoski, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 1994, s. 13-15,
• Arka poezji, antologia: A. Jędrzejczak, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 1998, s. 41-55,
• Droga do Ashramu, antologia poezji kontrkulturowej, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 1998, s. 126-134,
• Dwa światy w jedno, I Agon Poetycki „O wieniec Akantu”, almanach: wybór J. Baziak, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2001,
• Z początkiem, ale bez końca…, almanach pokonkursowy II Agonu Poetyckiego „O wieniec Akantu”, wybór J. Baziak, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2002,
• Jest człowiek i jest Bóg…, almanach pokonkursowy III Agonu Poetyckiego „O wieniec Akantu”, wybór J. Baziak, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2003,
• Furtka słońca…, almanach IV Agonu Poetyckiego „O wieniec Akantu”, wybór J. Baziak, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2004,
• Dom nasz czy ulica…, almanach pokonkursowy V Agonu Poetyckiego „O wieniec Akantu”, wybór J. Baziak, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2005,
• Trójkąt poetycki: Bydgoszcz – Czerkasy – Krzemieńczuk, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz 2024.

Udział w takich projektach pokazuje, jak szerokie są zainteresowania i wpływ autorki na współczesną scenę literacką.

---

Oceń: Jolanta Baziak

---