Regina Smendzianka

---

Wykształcenie

Naukę gry na fortepianie regina smendzianka rozpoczęła w 1928 roku. Jej dalsza edukacja pianistyczna odbyła się pod okiem znakomitych nauczycieli. W 1930 roku podjęła naukę u Marii Drzewieckiej w Konserwatorium Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu, a następnie, w latach 1936–1939, studiowała u Henryka Sztompki, ucznia I.J. Paderewskiego, w tym samym Konserwatorium.

W 1934 roku, podczas konkursu Młodych Talentów w Warszawie, zdobyła nagrodę oraz dyplom honorowy, co potwierdziło jej ogromny talent. Jej pierwszy publiczny występ z orkiestrą miał miejsce w Toruńskim Teatrze Miejskim w 1938 roku, co otworzyło przed nią drogę do kariery artystycznej.

Po zakończeniu II wojny światowej, kontynuowała naukę w klasie Henryka Sztompki, jednak już w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie w latach 1945–1948, którą ukończyła z najwyższym odznaczeniem. Dodatkowo, w latach 1950–1955 doskonaliła swoje umiejętności pianistyczne u Zbigniewa Drzewieckiego.

Kariera

Pierwsze kroki w zawodowej karierze pianistycznej Regina Smendzianka stawiała w Filharmonii Krakowskiej, gdzie miała przyjemność wystąpić pod batutą Jana Krenza w dniu 28 marca 1947 roku. Już w 1949 roku udało jej się zdobyć XI nagrodę w IV Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. F. Chopina, odbywającym się w Warszawie. Po roku 1955 artystka rozpoczęła intensywną działalność koncertową, której efektem były występy w ponad pięćdziesięciu krajach, rozciągających się od Europy, przez Amerykę Północną i Południową, aż po Bliski i Daleki Wschód.

W latach 1953–1962 Regina brała udział w licznych tournée z prestiżowymi orkiestrami krajowymi, w tym Filharmonią Narodową, a także z takimi zespołami jak Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia oraz orkiestra Filharmonii Pomorskiej. W trakcie swojej kariery towarzyszyli jej wybitni dyrygenci, tacy jak Josif Conta, Ogan Durian, George Georgescu, Alois Klíma, Kiriłł Kondraszyn, Carlo Zecchi i niemal wszyscy znaczący dyrygenci z kraju.

Dodatkowo, Regina Smendzianka miała zaszczyt uczestniczyć w międzynarodowych festiwalach muzycznych, które odbywały się w takich krajach jak Anglia, Bułgaria, dawna Czechosłowacja, Holandia, Jugosławia, Niemcy, Rumunia oraz w Polsce. Bierze udział w znaczących wydarzeniach takich jak Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, Festiwal Pianistyki Polskiej w Słupsku, Festiwal Chopinowski w Dusznikach, Festiwal Muzyki Polskiej w Bydgoszczy oraz Festiwal Chopinowski w Antoninie.

W swojej karierze artystycznej była również jurorem krajowych i międzynarodowych konkursów pianistycznych w Moskwie, Salerno i Tokio. Wzięła udział w VIII, X, XIII i XIV Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie (1970, 1980, 1995, 2000) oraz w bydgoskim Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Ignacego Jana Paderewskiego.

W 2005 roku artystka została uhonorowana w toruńskiej Alei Gwiazd, gdzie na Rynku Staromiejskim odsłoniła trzecią z serii „katarzynek”, która stanowiła upamiętnienie znanych torunian. Regina Smendzianka spoczywa na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze D29-tuje-9.

Repertuar

Regina Smendzianka, znana pianistka, posiada niezwykle bogaty i różnorodny repertuar, który obejmuje szereg gatunków oraz form muzyki fortepianowej. Kluczowe miejsce w jej twórczości zajmuje muzyka Fryderyka Chopina. Od 1969 roku artystka poświęciła wiele swojego czasu na wykłady oraz kursy interpretacyjne dotyczące tej tematyki, odbywające się zarówno w Polsce, jak i za granicą. Miasta, w których miała okazję prowadzić zajęcia, to między innymi Warszawa, Weimar, Berlin, Tampere, Odense, Caracas, Meksyk oraz Tokio.

W repertuarze Smendzianki szczególne znaczenie ma również polska muzyka XIX wieku sprzed epoki Chopina, a także dzieła współczesnych kompozytorów XX wieku. Artystka nagrywała oraz opracowywała nieznane wcześniej utwory polskich twórców. Wśród nich można wymienić: Marii Szymanowską, Franciszka Lessla, Feliksa Janiewicza, Jana Podbielskiego, Michała Ogińskiego, Józefa Krogulskiego, Stanisława Moniuszkę, Juliusza Zarębskiego, Karola Szymanowskiego oraz Ignacego Jana Paderewskiego.

Dodatkowo, w jej publikacjach pojawiły się także kompozycje takich artystów jak: Eugeniusz Pankiewicz, Henryk Melcer-Szczawiński, Juliusz Wertheim, Zygmunt Stojowski oraz Maurycy Moszkowski.

W obszarze współczesnej muzyki fortepianowej, Regina Smendzianka współpracowała z takimi kompozytorami jak: Artur Malawski, Roman Palestra oraz Grażyna Bacewicz, tworząc utwory takie jak 10 etiud, II Sonata fortepianowa oraz dedykowany jej Mały tryptyk. W jej repertuarze widnieją także kompozycje Tadeusza Bairda, Juliusza Łuciuka, Krzysztofa Meyera oraz Witolda Lutosławskiego.

Działalność pedagogiczna

Regina Smendzianka rozpoczęła swoją przygód pedagogiczną w 1964 roku, kiedy to objęła stanowisko w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. Jej działalność kontynuowała w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej, obecnie znanej jako Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina, w Warszawie, w której to instytucji pracowała na pozycji docenta od 1966 roku. Pełniła tam także funkcje kierownicze, prowadząc klasę fortepianu oraz od 1972 roku, II Katedrę Fortepianu.

W latach 1972–1973 Regina Smendzianka miała zaszczyt pełnić funkcję rektora tej uczelni. W ciągu swojej kariery uzyskała liczne tytuły akademickie, w tym profesora nadzwyczajnego w 1977 roku oraz profesora zwyczajnego w 1985 roku. Uhonorowano ją także tytułem profesora honorowego Akademii Muzycznej w Warszawie w 1997 roku oraz tytułem doctora honoris causa tej samej Uczelni w 2002 roku. Jej wpływ na edukację pianistyczną wykraczał poza granice Polski, wykładała między innymi w takich krajach jak Dania, Finlandia, Meksyk, Japonia oraz Wenezuela.

W ciągu swojej wieloletniej kariery wykształciła ponad 70 pianistów, do grona jej uczniów należą między innymi: Andrzej Dutkiewicz, Elżbieta Karaś-Krasztel, Jesús María Figueroa, Maria Korecka oraz Ewa Kupiec. Wśród jej studentów wymienia się również Elżbieta Tarnawska, Maciej Grzybowski, Nina Drath, Yumi Toyama, Sławomir Dobrzański, Adam Aleksander, Kazimierz Brzozowski i Moto Harada.

W 1988 roku Regina Smendzianka założyła fundację, „Fundacja Reginy Smendzianki”, która ma na celu wspieranie młodych pianistów w Polsce. Jej dorobek nie ograniczał się jedynie do działalności dydaktycznej, bowiem była również autorką wielu publikacji oraz artykułów prasowych na temat pianistyki i interpretacji fortepianowej, które ukazały się nie tylko w Polsce, ale także w Stanach Zjednoczonych oraz Japonii.

Regina Smendzianka przez długi czas pełniła rolę redaktora naukowego w wydawnictwie Akademii Muzycznej im. F. Chopina, gdzie nadzorowała publikację „Zeszytu Naukowego”. W roku 2000 opublikowała książkę „Jak grać Chopina – próba odpowiedzi”, a pięć lat później ukazała się kontynuacja pt.: „Jak grać Chopina – próba odpowiedzi. Utwory na fortepian z orkiestrą”.

Poza działalnością pedagogiczną, była aktywnym członkiem wielu stowarzyszeń muzycznych, zarówno w kraju, jak i za granicą. W szczególności zajmowała stanowisko wiceprezesa Towarzystwa im. Fryderyka Chopina od 1984 roku oraz wiceprezesa Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków od 1981 roku.

Dyskografia

Regina Smendzianka to artystka, która posiada bogate osiągnięcia fonograficzne. Jej nagrania ukazały się w znanych wytwórniach muzycznych, takich jak: Camden, CNR Holland, Deutsche Grammophon, Polskie Nagrania, Pony Canyon, RCA Italiana oraz Schwann. Na swoich albumach zarejestrowała utwory autorstwa wielu wybitnych kompozytorów, w tym Grażyny Bacewicz, Johanna Sebastiana Bacha, Fryderyka Chopina, Césara Francka, Jeana Françaix, Juliusza Łuciuka, Artura Malawskiego, Stanisława Moniuszki, Wolfganga Amadeusa Mozarta, Ignacego Jana Paderewskiego oraz Franza Schuberta.

Płyty winylowe

Wśród jej nagrań na płytach winylowych znajdują się:

• Fryderyk Chopin – (Dzieła wszystkie), strona A: Walce Es-dur op. 18, As-dur op. 34 nr 1, a-moll op. 34 nr 2, F-dur op. 34 nr 3, As-dur op. 42, strona B: Des-dur op. 64 nr 1, cis-moll op. 64 nr 2, As-dur op. 64 nr 3, As-dur op. 69 nr 1, h-moll op.69 nr 2, Ges-dur op. 70 nr 1, f-moll op. 70 nr 2, Des-dur op. 70 nr 3; Muza SX 0068,
• Fryderyk Chopin – (Dzieła wszystkie), strona A/B: Koncert fortepianowy f-moll op. 21, strona B: Berceuse Des-dur op. 57, Tarantella As-dur op. 43; 3 Ecossaises op. 72; 2 Waltzes op. posth.: a-moll, Es-dur; Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej, dyr. Stanisław Wisłocki; Muza SX 0069,
• Fryderyk Chopin – (Dzieła wszystkie), strona B: 2 Waltzes op. posth.: e-moll, E-dur; Muza SX 0080,
• Artur Malawski, strona a: Etiudy symfoniczne na fortepian i orkiestrę; Muza SX 0171,
• (Moniuszko – Utwory fortepianowe i kwartet smyczkowy), strona a: Polonez nr 2, Polonez nr 3, Walc nr 1, Walc nr 2, Walc nr 3, Polka, Kołysanka, Polka „Daniel”; Muza SX 0546,
• (Grażyna Bacewicz), strona A: II Sonata na fortepian, Mały tryptyk; strona B: Etiudy na fortepian; Muza SX 0977,
• (Muzyka : Płytoteka dla powszechnej szkoły średniej – klas III), strona A: K. Serocki: Oberek; Z. Stojowski: Wizja taneczna; R. Palester: Pociąg towarowy; C. Debussy: Serenada lalki; R. Schumann: Dziecko zasypia, Gdy mówi poeta, Baśń zimowa; F. Chopin: Preludium h-moll op. 28 nr 6, Mazurek D-dur op. 33 nr 3, Walc Des-dur op. 64 nr 1; F.P. Schubert: Walc As-dur op. 9a nr 1 i 2; Muza SX 1723,
• Fryderyk Chopin – (Dzieła wszystkie) Polonezy młodzieńcze, strona a: Polonez g-moll (1817), Polonez B-dur (1817), Polonez As-dur (1821), strona b: Polonez gis-moll (1822), Polonez b-moll (1826), Polonez Ges-dur (1829); Muza SX 2001,
• Fryderyk Chopin – (Dzieła wszystkie), strona a: Polonez d-moll op. 71 nr 1, Polonez B-dur op. 71 nr 2, Polonez f-moll op. 71 nr 3; strona b: Impromptu As-dur op. 29, Impromptu Fis-dur op. 36, Impromptu Ges-dur op. 51, Fantazja-Impromptu cis-moll op.66; Muza SX 2008,
• (Muzycy 40-lecia vol. 1), strona A: F. Chopin: Walc e-moll op. posth., Walc E-dur op. posth; Muza SX 2207,
• Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” 1956-1981, strona A: A. Malawski: Etiudy symfoniczne na fortepian z orkiestrą; Muza SX 2312,
• (Franz Schubert), strona A: Sonata fortepianowa A-dur op.120, strona B: Moments musicaux op. 94; Muza SXL 0784,
• I.J. Paderewski, strona a: Fantazja polska na fortepian i orkiestrę op. 19, strona b: C. Franck: Wariacje symfoniczne na fortepian i orkiestrę; Muza XL 0114,
• W.A. Mozart, strona a: Koncert fortepianowy c-moll KV 491, strona b: J.S. Bach: Koncert fortepianowy A-dur; Muza XL 0115,
• (Polish preromantic – piano music), strona a: M.K. Ogiński: Polonez B-dur, Pięć tańców na fortepian; F. Janiewicz: Andante con variazioni; strona b: F. Lessel: Wariacje op. 15 nr 1; M. Szymanowska: Nokturn B-dur, Dwa mazurki nr 13 i 19, Polonez f-moll, Etiuda E-dur; Muza XL 0355,
• Wychowanie muzyczne: Płytoteka dla 8-klasowej szkoły podstawowej. Klasa VI, strona a: J.S. Bach: Preludium C-dur; strona b: F. Chopin: Tańce szkockie op. 72; Muza L 0434,
• Wychowanie muzyczne: Płytoteka dla 8-klasowej szkoły podstawowej. Klasa VII, strona b: F. Chopin: Walc e-moll op. posth; Muza L 0438,
• Wychowanie muzyczne: Płytoteka dla 8-klasowej szkoły podstawowej. Klasa VIII, strona a: J.S. Bach: Inwencje dwugłosowe a-moll, B-dur; Muza L 0446.

Płyty kompaktowe

Na rynku płyt kompaktowych Regina Smendzianka również posiada interesujące pozycje:

• Fryderyk Chopin – (Dzieła wszystkie) Polonezy młodzieńcze: g-moll (1817), B-dur (1817), As-dur (1821), gis-moll (1822), b-moll (1826), d-moll op. 71 nr 1, B-dur op. 71 nr 2, Ges-dur (1829), f-moll op. 71 nr 3; PNCD 012,
• Fryderyk Chopin – (Dzieła wszystkie) Walce: Es-dur op. 18, As-dur op. 34 nr 1, a-moll op. 34 nr 2, F-dur op. 34 nr 3, As-dur op. 42, Des-dur op. 64 nr 1, cis-moll op. 64 nr 2, As-dur op. 64 nr 3, As-dur op. 69 nr 1, h-moll op.69 nr 2, Ges-dur op. 70 nr 1, f-moll op. 70 nr 2, Des-dur op. 70 nr 3, a-moll [op. posth.], Es-dur [op. posth.], e-moll op. posth, E-dur op. posth., As- dur op. posth., Es-dur op. posth; PNCD 302,
• Fryderyk Chopin – (Dzieła wszystkie) Koncerty: e-moll op. 11, f-moll op. 21; PNCD 305,
• Fryderyk Chopin – (Dzieła wszystkie) Nokturny: Berceuse op. 57; PNCD 307A,
• Fryderyk Chopin – (Dzieła wszystkie) Drobne utwory: Tarantela As-dur op. 43, 3 Ecossaises op. 72; PNCD 311,
• Muzyka polska – Od Bogurodzicy do Pendereckiego (Epoka romantyzmu. Chopin). Maria Szymanowska: 6 mazurków.

Ważniejsze publikacje

Regina Smendzianka, uznawana za wybitną postać w świecie muzyki, jest autorką wielu istotnych publikacji, które wzbogacają polską literaturę muzyczną. Poniżej przedstawiamy kilka jej najważniejszych prac:

• Jak grać Chopina. „Polska” 1973 nr 1,
• Wstęp. Regina Smendzianka, W: Żelazowa Wola, Edward Hartwig. Warszawa 1975,
• Zbigniewa Drzewieckiego szkoła talentów i laureatów. W: Z prac II Katedry Fortepianu. Warszawa: Akademia Muzyczna im. F. Chopina, 1981 s. 7-20 (Zeszyt Naukowy, nr 7),
• Z prac II Katedry Fortepianu. [Materiały z Seminarium Chopinowskiego, zorganizowanego przez II Katedrę Fortepianu, które odbyło się w Akademii Muzycznej w Warszawie w dniach 15 i 16 października 1979 r.]; red. Regina Smendzianka. Warszawa 1981 (Zeszyt Naukowy, nr 7),
• H. Sztompka. Artysta. Człowiek. Styl wykonawczy. Metoda pedagogiczna. W: Z prac II Katedry Fortepianu. Warszawa: Akademia Muzyczna im. F. Chopina, 1985 s. 7-33 (Zeszyt Naukowy, nr 13),
• Z Malawskim przy fortepianie. Ruch Muzyczny 1997 nr 26 s. 11-14,
• Kilka refleksji po XIII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. F. Chopina w Warszawie. W: Rocznik Chopinowski t. 22/23: 1996/1997 s. 395-397,
• Sztuka interpretacji muzyki Chopina. W: Dzieło Chopina jako źródło inspiracji wykonawczych: księga międzynarodowej konferencji naukowej: Warszawa 24.02 – 28.02.1999. Warszawa, 1999 s. 159-176,
• Sztuka interpretacji w wykonawstwie muzycznym. W: Z prac II Katedry Fortepianu. Warszawa: Akademia Muzyczna im. F. Chopina, 1999 s. 7-16 (Zeszyt Naukowy, nr 44),
• Jak grać Chopina – próba odpowiedzi. Regina Smendzianka; red. Wojciech Nowik, Międzynarodowa Fundacja im. Fryderyka Chopina, Warszawa 2000; ISBN 83-913493-0-6,
• Refleksje po XIV Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Rocznik Chopinowski t. 24/25: 2001 s. 317-320,
• Przekraczać granice tajemnicy piękna… [fragm. przem.] Ruch Muzyczny 2002 nr 10 s. 8–9,
• Ruhe yanzou Xiaobang: huida wenti de changshi. Beijing [Pekin] 2003; ISBN 7-5059-4194-1. Tytuł oryginału: Jak grać Chopina – próba odpowiedzi,
• Jak grać Chopina – próba odpowiedzi. Utwory na fortepian z orkiestrą. Regina Smendzianka; red. Wojciech Nowik, Międzynarodowa Fundacja im. Fryderyka Chopina, Warszawa 2005; ISBN 83-913493-0-6,
• O Festiwalu „Od Chopina do Góreckiego” mówi Regina Smendzianka. Ruch Muzyczny 2008 nr 17/18 s. 28.

Prace te nie tylko przyczyniają się do popularyzacji wiedzy o twórczości Fryderyka Chopina, ale również stanowią istotny punkt odniesienia w badaniach nad pedagogiką muzyczną oraz interpretacją utworów fortepianowych.

Opracowania

Regina Smendzianka jest autorką wielu znakomitych opracowań muzycznych, które wzbogacają polską kulturę muzyczną. Poniżej przedstawiamy kilka istotnych publikacji, które wyszły spod jej ręki:

• Feliks Janiewicz: Wariacje „Hope told a flattering tale”; oprac. Regina Smendzianka. Kraków, 1985,
• Józef Krogulski: Dwa mazurki; oprac. Regina Smendzianka. Kraków, 1985,
• Michał Ogiński: Pięć tańców na fortepian; red. Regina Smendzianka; koment. Igor Bełza. Kraków, 1981,
• Maria Szymanowska: Pięć tańców na fortepian; red. Regina Smendzianka. Kraków, 1985.

Ordery i odznaczenia

Regina Smendzianka, znana polska artystka, otrzymała liczne wyróżnienia i odznaczenia, które podkreślają jej znaczący wkład w rozwój kultury w Polsce. Wśród najważniejszych odznaczeń znajdują się:

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2004, za wybitne zasługi dla kultury polskiej),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Order Sztandaru Pracy I klasy,
• Order Sztandaru Pracy II klasy,
• Złoty medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2006),
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984),
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”,
• Medal „Polonia Mater Nostra Est” (2001),
• Honorowa odznaka Związku Kompozytorów Polskich (1972, za zasługi w propagowaniu współczesnej muzyki polskiej),
• Złota Odznaka miasta Krakowa,
• Nagroda Miasta Krakowa (1961),
• Nagrody resortowe III stopnia (1965), I stopnia (1977), II stopnia (1979, zespołowa),
• Wiele nagród artystycznych i odznaczeń państwowych.

Te liczne wyróżnienia świadczą o jej ogromnym zaangażowaniu oraz o wpływie, jaki miała na rozwój polskiej kultury i sztuki. Każde z odznaczeń jest symbolem jej pasji oraz dedykacji, które kierowała w stronę artystycznego kształtowania rzeczywistości.

---

Oceń: Regina Smendzianka

---