Sylwester Kaliski

---

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Urodził się jako syn Wincentego, który pełnił funkcję starszego ogniomistrza w 8 Pułku Artylerii Ciężkiej Wojska Polskiego, oraz Walerii z domu Szynalewskiej. Do 1939 roku ukończył sześć klas szkoły powszechnej oraz jedną klasę gimnazjum w Toruniu. W 1940 roku został przymusowo wywieziony do Niemiec, gdzie w 1941 roku udało mu się uciec i wrócić do rodzinnego miasta. Po powrocie do Torunia podjął pracę w warsztacie tapicerskim oraz wstąpił do ruchu oporu. W wrześniu 1943 roku został powołany do służby w Kriegsmarine, gdzie jednak, z powodu odmowy wykonania rozkazów oraz niemożności dostosowania się do żołnierskiego życia, został aresztowany i osadzony w więzieniu wojskowym. W lutym 1944 roku trafił do Gestapo w Bydgoszczy, a następnie do obozu koncentracyjnego w Potulicach. Po zakończeniu II wojny światowej rozpoczął pracę jako mierniczy w Oddziale Reformy Rolnej oraz krótko w Milicji Obywatelskiej w Toruniu, jednocześnie kontynuując edukację.

Okres powojenny

W sierpniu 1945 roku zdołał eksternistycznie zdać maturę w Liceum Matematyczno-Fizycznym im. Stefana Żeromskiego w Toruniu, a następnie rozpoczął studia na Politechnice Gdańskiej, na Wydziale Inżynierii Lądowo-Wodnej, specjalizując się w budowie mostów oraz budownictwie przemysłowym. Ukończył je 12 listopada 1949 roku, uzyskując tytuł magistra inżyniera budowy mostów. W trakcie studiów, na trzecim roku, zyskał pozycję asystenta i opublikował swoją pierwszą pracę naukową pod tytułem: Pasmo płytowe nieskończenie długie sprężyście zamocowane w dźwigarach. Po zakończeniu studiów pozostał na uczelni jako starszy asystent, a później adiunkt w Katedrze Budowy Mostów, gdzie jednocześnie pracował na stanowisku samodzielnego pracownika naukowego w Zakładzie Mechaniki Budowli Politechniki. Oprócz tego prowadził zajęcia w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej w Gdańsku i samodzielnie studiował matematykę oraz fizykę.

31 grudnia 1950 roku przeszedł kurs oficerów rezerwy w grupie kwaterunkowo-budowlanej w Centrum Wyszkolenia Kwatermistrzowskiego w Poznaniu, który ukończył 6 kwietnia 1951 roku, po czym wszedł do zawodowej służby wojskowej. W kwietniu 1951 roku podjął pracę w Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie, gdzie początkowo zajmował stanowisko pomocnika kierownika sekcji programów i planowania w Wydziale Wyszkolenia. Od 18 marca 1952 roku pełnił funkcję inspektora Fakultetu Uzbrojenia, a od 6 września 1952 roku był zastępcą szefa Katedry Mechaniki Teoretycznej i Wytrzymałości Materiałów, gdzie, jak i w kolejnych latach, rozwijał miejskie kierunki naukowe. W 1976 roku zainicjował powstanie Instytutu Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy oraz objął fotel jego dyrektora. Przeprowadził tam przełomowy eksperyment w dziedzinie mikrosyntezy termojądrowej, osiągając rekordową temperaturę plazmy.

Okoliczności śmierci

Jego życie tragicznie zakończyło się 16 września 1978 roku w Centralnym Szpitalu Klinicznym Wojskowej Akademii Medycznej w Warszawie, wskutek obrażeń odniesionych w wypadku samochodowym, do którego doszło 5 sierpnia 1978 roku w okolicach Mostowa pod Koszalinem. W wyniku tego zdarzenia, gdzie kierował samochodem Fiat 132-2000, jego żona doznała poważnych obrażeń i została sparaliżowana. Uroczystości pogrzebowe miały miejsce 19 września 1978 roku na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, gdzie zgromadziło się wiele osobistości, w tym przewodniczący Rady Państwa oraz premier, co podkreślało znaczenie jego osoby w historii nauki i techniki w Polsce.

Życie prywatne

Osoba ta spędzała swój czas w Warszawie, gdzie prowadziła życie rodzinne. W roku 1950 związał się węzłem małżeńskim z Ireną, z domu Jankowicz, która przyszła na świat w 1925 roku, a opuściła ten świat w 2018 roku.

Ich związek zaowocował narodzinami syna, Wojciecha Sylwestra, który przyszedł na świat w 1954 roku.

Upamiętnienia

Na mocy zarządzenia, które zostało wydane przez Prezesa Rady Ministrów w dniu 24 lipca 1979 roku, ustanowiono nagrodę imienia Sylwestra Kaliskiego, która jest przyznawana zarówno indywidualnie, jak i zespołowo. Nagroda ta ma na celu wyróżnienie wybitnych prac naukowych, które są związane z obronnością naszego kraju oraz przyczyniają się do postępu w dziedzinach nauk technicznych i przyrodniczych.

Sylwester Kaliski jest również patronem ulicy w dzielnicy Bemowo w Warszawie. Jego imię nosi również ulica w Bydgoszczy, znajdująca się na Fordonie, przy której zlokalizowana jest Politechnika Bydgoska. Dodatkowo, jest patronem ulicy w dzielnicy Koniuchy w Toruniu.

W nawiązaniu do zmian w przestrzeni publicznej, w listopadzie 2017 roku, na podstawie ustawy dekomunizacyjnej, nazwa ulicy została zmieniona na ulicę gen. Witolda Urbanowicza. Jednakże, 7 grudnia 2018 roku, Naczelny Sąd Administracyjny zdecydował o przywróceniu poprzedniej nazwy tej ulicy, co dotyczyło również innych ulic, które na mocy ustawy straciły swoje wcześniejsze nazwy.

Od 5 maja 1989 roku, imię Sylwestra Kaliskiego nosi także Zespół Szkół Technicznych w Turku, co stanowi kolejny element jego dziedzictwa i wpływu na edukację techniczną w Polsce.

Awanse wojskowe

Awanse wojskowe Sylwestra Kaliskiego przedstawiają się w następujący sposób:

• Porucznik – 28 lutego 1951,
• Kapitan – 9 lipca 1952,
• Major – 29 grudnia 1954,
• Podpułkownik – 8 lipca 1957,
• Pułkownik – 30 czerwca 1960,
• Generał brygady – 29 września 1966,
• Generał dywizji – 5 października 1972.

Odznaczenia i wyróżnienia

Lista odznaczeń i wyróżnień Sylwestra Kaliskiego prezentuje jego osiągnięcia oraz uznanie w różnych dziedzinach. Wśród przyznanych odznaczeń znajdują się m.in.:

• Order Budowniczych Polski Ludowej – 1978 (pośmiertnie),
• Order Sztandaru Pracy I klasy – 1968,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 1973,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 1961,
• Złoty Krzyż Zasługi – 1957,
• Medal 30-lecia Polski Ludowej – 1974,
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” – 1970,
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” – 1974,
• Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1970),
• Order Przyjaźni Narodów (Związek Radziecki) – 1973,
• Order Za Zasługi Wojenne z Wielką Gwiazdą (Jugosławia) – 1967,
• Wielki Oficer Orderu Infanta Henryka – 1976,
• Wpis do „Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich” – 1973,
• i inne.

---

Oceń: Sylwester Kaliski

---