Halina Bortnowska

---

Życiorys

Halina Bortnowska urodziła się w okresie, kiedy historyczne wydarzenia kształtowały losy jej pokolenia. Ukończenie szkoły podstawowej miało miejsce w Warszawie w 1944 roku, co zbiegło się z tragicznie przebiegającym powstaniem warszawskim, w wyniku którego została deportowana do niemieckiego obozu pracy.

Po wojnie, podejmowała studia w Instytucie Katolickim we Wrocławiu oraz na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie uzyskała magisterium z filozofii w 1961 roku. Jej zaangażowanie nie ograniczało się tylko do nauki; podczas studiów pracowała jako katechetka, zarówno z dziećmi, jak i dorosłymi, w Wrocławiu i Lublinie.

W latach 1961-1983 pełniła funkcję redaktora oraz sekretarza redakcji miesięcznika Znak, gdzie zdobyła doświadczenie jako dziennikarz, m.in. relacjonując trzecią sesję soboru watykańskiego II w 1964 roku. Jej pasje i inicjatywy związane ze społeczeństwem znalazły odzwierciedlenie we współtworzeniu ruchu hospicyjnego w Polsce oraz pierwszego polskiego hospicjum w Nowej Hucie.

W czasie pięcioletniej pracy jako wolontariuszka, pomagała osobom z terminalnymi chorobami, co zaowocowało redakcją książki „Sens choroby, sens śmierci, sens życia”, która doczekała się trzech wydań w wydawnictwie Znak. W okresie lat 80. XX wieku, Bortnowska aktywnie wspierała działalność Komisji Robotniczej Hutników oraz brała udział w I zjeździe NSZZ „Solidarność” jako doradca delegatów małopolskich.

W strajku w Kombinacie Metalurgicznym w Nowej Hucie, który miał miejsce 13 grudnia 1981 roku, uczestniczyła w sposób aktywny. Krótko po tym, w czasie stanu wojennego, została internowana. W 1986 roku przystąpiła do Komitetu Helsińskiego w Polsce, powiększając w ten sposób swój wkład w działania na rzecz pojednania polsko-niemieckiego.

Halina brała udział w projektach Akcji Znaków Pokuty, które dotyczyły porządkowania ruin w Polsce, takich jak Oświęcim, oraz w Niemczech, m.in. w Dreźnie. Dodatkowo, od 1967 do 1982 roku aktywnie uczestniczyła w pracach Światowej Rady Kościołów, a także angażowała się w projekty upamiętniające ofiary getta warszawskiego oraz inne tragiczne wydarzenia, jak Jedwabne i Srebrenica.

Po 1989 roku, była współzałożycielką Ruchu Obywatelskiego Akcja Demokratyczna oraz działała w organizacjach pozarządowych. 21 października 1993 roku, Bortnowska zyskała miano zastępcy członka Trybunału Stanu. Równocześnie była także współzałożycielką Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, a w latach 2007–2012 pełniła funkcję przewodniczącej jej Rady.

W okresie przed akcesją Polski do Unii Europejskiej, pracowała w Fundacji „Polska w Europie”, a także była współzałożycielką Stowarzyszenia Przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii „Otwarta Rzeczpospolita”, które powstało w 2000 roku.

W ramach warsztatów dziennikarskich, które prowadziła dla różnych grup, w tym studentów i osób osadzonych w zakładach karnych, promowała światowe standardy dziennikarstwa. Od 1992 roku była animatorką Warsztatów Dziennikarskich Młodych „Polis” w Warszawie, a do 1999 roku piastowała stanowisko redaktora naczelnego magazynu „Polis – pisma o sztuce życia publicznego”. Inicjowała również projekt Internetowa Gazeta Festiwalu Nauki, uczestnicząc w publicznych debatach na tematy społeczne i religijne, a także dotyczące praw człowieka i bioetyki.

Jej twórczość ukazywała się w takich publikacjach jak Gazeta Wyborcza, miesięcznik Znak oraz Tygodnik Powszechny. Prowadziła też blog pod nazwą Myślennik, gdzie dzieliła się swoimi przemyśleniami.

Otrzymała Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski w 2001 roku oraz Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski w 2011 roku. W 2013 roku została laureatką nagrody im. Zbigniewa Hołdy. W 2016 roku zdobyła odznakę za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka.

Osobiste życie Haliny jest równie interesujące; w 1983 roku poślubiła Kazimierza Dąbrowskiego, inżyniera konstruktora, który był wdowcem z czwórką dzieci. Zmarła i została pochowana na starym cmentarzu na Służewie w Warszawie.

Twórczość

Halina Bortnowska, znana polska autorka, ma na swoim koncie szereg interesujących dzieł, które zasługują na uwagę.

• „Już – jeszcze nie. Całoroczne rekolekcje z Ludźmi Adwentu” wydane przez Znak w 2005 roku, z numerem ISBN 83-240-0627-3,
• „Wszystko będzie inaczej. Z Haliną Bortnowską rozmawia Jolanta Steciuk”, opublikowane w 2010 roku przez Znak, numer ISBN 978-83-240-1390-6,
• „Co to, to nie. Myślennik Haliny Bortnowskiej”, które ukazało się w Wydawnictwie Agora w 2011 roku, z premierą 23 września 2011.

Opracowania

Z przyjemnością prezentujemy kilka znaczących opracowań autorstwa Haliny Bortnowskiej, która wniosła ogromny wkład w polską literaturę i myśl społeczną. Oto niektóre z jej najważniejszych dzieł:

• – Bezimienni mówią o modlitwie (wybór i układ; wstęp Marek Skwarnicki; Znak, 1973, 1982),
• – Sens choroby, sens śmierci, sens życia (opracowanie i redakcja; Znak, 1982; 1984, ISBN 83-7006-065-X; 1993, ISBN 83-7006-265-2),
• – Polacy – Niemcy ’93. Konferencja Fundacji „Polska w Europie” 23–24.10.1993, Ośrodek Konferencyjny PAN w Mądralinie (opracowanie; wespół z Markiem Cichockim i Katarzyną Leszczyńską; „Exit”, staraniem Fundacji „Polska w Europie” 1993; seria: Studia Fundacji „Polska w Europie”, 1234-7841, nr 4),
• – Chrześcijańska demokracja w XXI wieku (red. merytoryczna oraz popr. tł. Halina Bortnowska-Dąbrowska i Kazimierz Dąbrowski; pod red. Josefa Thesanga; FKA 1997, ISBN 83-86771-06-2),
• – polska://niemcy@2011. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Fundację Konrada Adenauera w dniach 13–15 kwietnia 2000 r. w Warszawie (redakcja merytoryczna; przekł. z jęz. niem. Mariusz Matwiejczuk, Halina Bortnowska, przekł. z jęz. ang. Halina Bortnowska; Fundacja Konrada Adenauera. Przedstawicielstwo w Polsce 2001, ISBN 83-86771-12-7).

Każde z tych opracowań pokazuje nie tylko szeroką wiedzę pani Bortnowskiej, ale także zaangażowanie w ważne kwestie społeczne i duchowe.

Przekłady

Przedstawione przykłady prac Haliny Bortnowskiej obejmują istotne publikacje, które w znaczący sposób wpłynęły na rozwój myśli teologicznej oraz kulturowej.

• Marie-Dominique Chenu, Lud boży w świecie (wespół z Zofią Włodkową; przedmowa Jerzy Turowicz; Znak, 1968),
• Mark Schoof, Przełom w teologii katolickiej: początki, drogi, perspektywy (Znak, 1972),
• Michel Philibert, Paul Ricoeur, czyli wolność na miarę nadziei (szkic o twórczości i wybór tekstów; wespół z Ewą Bieńkowską i Stanisławem Cichowiczem; PAX 1976).

---

Oceń: Halina Bortnowska

---