W sercu Torunia, pod adresem Wola Zamkowa 17, znajduje się budynek mieszkalny, który charms urzeka swoją historią sięgającą końca XIX wieku. Został on wzniesiony z myślą o urzędnikach związanych z lokalną Twierdzą Toruń, znanym pod nazwą Fortifikation Beamtenhaus.
Obiekt ten nie tylko służył jako miejsce zamieszkania, ale również jest chroniony jako zabytek, gdyż został wpisany do gminnej ewidencji zabytków (numer 2149). Jego architektura i historia są nieodłączną częścią Zespołu Staromiejskiego, w którym się znajduje. Lokalizacja wschodniej części tego zestawienia dodaje mu dodatkowego uroku.
Warto odnotować, że historyczne numery adresowe tego budynku obejmują Nowe Miasto 150 oraz Karlstraße 11, co świadczy o jego wielowiekowej obecności w tym rejonie Torunia.
Historia
Budynek przy ul. Wola Zamkowa 17 w Toruniu ma długą historię, sięgającą 1890 roku. W tym czasie został on wzniesiony jako miejsce zamieszkania dla pracowników administracji Twierdzy Toruń.
Pierwotnie pełnił funkcję mieszkań służbowych, przeznaczonych dla urzędników związanych z fortfikacją, znanych jako Fortifikation Beamtenhaus w języku niemieckim.
Architektura
Budynek zlokalizowany na południowo-wschodnim narożu działki został zaprojektowany na prostokątnym planie, z charakterystycznym ścięciem w części północno-wschodniej. Taka forma była konieczna, aby dostosować kształt budynku do linii ulicy Wola Zamkowa.
Obiekt składa się z sutereny, dwóch kondygnacji oraz użytkowego poddasza. Do jego budowy wykorzystano materiał taki jak cegła oraz czerwony piaskowiec, który zdobi nadproże głównego wejścia. Styl architektoniczny budynku można ogólnie określić jako neogotycki.
Elewacja główna budynku wychodzi na stronę wschodnią, od ul. Wola Zamkowa, natomiast od strony południowej przylega do sąsiedniej kamienicy. Cokół w suterenie oraz skośny gzyms pod oknami parteru tworzą estetyczne połączenie ze zewnętrznymi parapetami.
Między parterem a piętrem biegnie fryz, a gzyms wieńczący elewację wsparty jest na ceglanych machikułach. W dachu budynku widoczne są lukarny, wśród których centralna została zbudowana w konstrukcji szkieletowej. Oknami zamkniętymi odcinkowo umieszczono w uskokowych wnękach, które na piętrze są dodatkowo urozmaicone wysuniętymi cegłami.
Pod oknami parteru oraz piętra umieszczono prostokątne płyciny, wypełnione na piętrze ceglanymi kratami. Główne wejście do budynku jest usytuowane pośrodku elewacji frontowej, w ostrołukowej, jednouskokowej wnęce. Nad wejściem znajduje się piaskowcowe nadproże, wsparte na machikułach, a powyżej niego umieszczono nadświetle.
Elewacja północna budynku wieńczy trójkątny szczyt, wypełniony tynkowaną wnęką o schodkowym kształcie. Szczyt jest podzielony przez trzy lizeny, które przechodzą w pinakle, nadając budowli jeszcze większej monumentalności.
Przypisy
- Gmina Miasta Toruń: Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia na lata 2022–2025. 2021 r., s. 123.
- Addressbuch für Thorn – Stadt und Land, Thorn 1912 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica Pod Turkiem w Toruniu | Kamienica przy ul. Łaziennej 22 w Toruniu | Kamienica przy ul. św. Ducha 14/16 w Toruniu | Kamienica przy ul. Warszawskiej 8 w Toruniu | Kamienica przy ul. Żeglarskiej 13 w Toruniu | Budynek przy ul. Szosa Bydgoska 1 w Toruniu | Dom Kopernika w Toruniu | Dom Schwartza w Toruniu | Kamienica przy Rynku Nowomiejskim 17 w Toruniu | Budynek dawnej plebanii Nowomiejskiej Gminy Ewangelickiej w Toruniu | Budynek przy ul. Tymona Niesiołowskiego 20 w Toruniu | Budynek przy ul. Mickiewicza 7 w Toruniu | Budynek przy ul. Adama Mickiewicza 2/4 w Toruniu | Budynek przy Rynku Staromiejskim 29 w Toruniu | Dom Heleny Grossówny | Apteka Pod Złotym Lwem w Toruniu | Gospoda Pod Modrym Fartuchem w Toruniu | Kamienica przy ulicy Małe Garbary 7 w Toruniu | Kamienica przy ul. Rabiańskiej 15 w Toruniu | Nowomiejski Szpital Mieszczański w ToruniuOceń: Budynek przy ul. Wola Zamkowa 17 w Toruniu