Cmentarz św. św. Piotra i Pawła w Toruniu

Początki tej nekropolii sięgają II połowy XVI wieku, kiedy to istniał w tym rejonie kościół parafialny pod wezwaniem św. Anny. Niestety, w 1813 roku, podczas wojen napoleońskich, świątynia została zniszczona, a cała zabudowa Podgórza legła w gruzach. Po tych wydarzeniach zdecydowano się na założenie cmentarza, który z biegiem lat zyskał na znaczeniu. W centralnej części cmentarza, w 1911 roku, została wzniesiona Golgota, stanowiąca ważny element tego miejsca.

Na cmentarzu znajduje się także kaplica grobowa rodziny Jaugschów, unikalna na tle Torunia. Została ona zbudowana na planie kwadratu, przykryta elegancką kopułą i usytuowana w północno-wschodniej części cmentarza. Jeszcze w 1927 roku przeprowadzono inwentaryzację grobów, w tym również niemieckich pomników oraz płyt pamiątkowych związanych z I wojną światową. Po tym sprawdzeniu okazało się, że wiele grobów żołnierzy niemieckich z tej wojny zachowało się do dzisiejszych czasów.

Nie można także zapomnieć, że cmentarz ten figuruje w gminnej ewidencji zabytków (nr 356, wpis z 1 czerwca 1987), co podkreśla jego wartość historyczną. Wśród osób, które spoczywają na tym cmentarzu, można wymienić:

• ks. Kazimierza Siuchnińskiego – proboszcza parafii św. św. Piotra i Pawła,
• Michalinę Jastrzębską – nauczycielkę oraz obrońcę Lwowa, odznaczoną Krzyżem Walecznych,
• Roberta Tirczakowskiego – założyciela Fundacji Historii Polskiej Broni Pancernej, nagrodzonego srebrnym krzyżem zasługi,
• Rodzinę Jaugsch – właścicieli największych zakładów masarskich przedwojennego Torunia znajdujących się przy ulicy Lubickiej,
• Juliana Wykrzykowskiego – budowniczego nowego ratusza na Podgórzu,
• Tadeusza Zakrzewskiego – badacza dziejów Torunia.

Cmentarz św. św. Piotra i Pawła w Toruniu nie tylko pełni rolę miejsca spoczynku, ale również stanowi cenny element kulturowej i historycznej pamięci tego miasta.