Cmentarz Garnizonowy w Toruniu

---

Historia

„Historia Torunia jako kluczowego punktu na militarnej mapie Prus jest niezwykle interesująca. Z chwilą, gdy garnizon stacjonujący w mieście zaczął się rozwijać, władze miejskie w 1816 roku zgodziły się na przekazanie terenów wojsku, które miały stać się cmentarzem dla żołnierzy. Ten nowy cmentarz usytuowany był w strategicznej lokalizacji pomiędzy murami miejskimi a stawami przy Kaszowniku.

Cmentarz wojskowy funkcjonował w Toruniu do roku 1839, kiedy to dawny właściciel tego obszaru wniósł pretensje dotyczące zajmowanej przez nekropolię ziemi. W związku z tym, na przełomie lat 1839 i 1840, przystąpiono do organizacji nowego miejsca pochówku dla żołnierzy stacjonujących w mieście. Tak powstał cmentarz, który zachował swoją nazwę jako cmentarz garnizonowy do dnia dzisiejszego.

Nekropolia zmieniała swój zarys przez lata, a po 1928 roku została powiększona o dodatkową przestrzeń przylegającą od zachodu. Dzięki tym zmianom, cmentarz mógł służyć jeszcze lepiej potrzebom garnizonu oraz pamięci o tych, którzy oddali swe życie w służbie.

Wartości architektoniczne i historyczne

Mimo, że cmentarz posiada XIX-wieczne korzenie, na jego terenie przetrwało jedynie kilka obiektów z pierwszych dziesięcioleci istnienia. Należą do nich:

• żeliwny krzyż znajdujący się na skrzyżowaniu dwóch głównych alejek – postawiony dzięki fundacji monarchy pruskiego Fryderyka Wilhelma IV w latach czterdziestych XIX wieku,
• grób Hedwig Wahl z roku 1861.

Niestety, nie zachowała się mogiła francuskich jeńców, którzy byli zatrudnieni przy budowie oraz modernizacji toruńskiej twierdzy w latach siedemdziesiątych XIX wieku.

Na tym cmentarzu pochowano wielu żołnierzy, w tym żołnierzy niemieckich i jeńców wojennych z I wojny światowej, żołnierzy, którzy polegli podczas wojny polsko-bolszewickiej, a także przedstawicieli białej emigracji rosyjskiej oraz ukraińskiej, którzy osiedlili się w Toruniu. Warto również zaznaczyć, że czcić się tam pamięć 552 żołnierzy radzieckich, którzy zginęli podczas II wojny światowej.

Dodatkowo, w tym miejscu spoczywają m.in. porucznik powstania styczniowego Piotr Wróblewski (zm. 1928), emerytowany prezydent senatu galicyjskiego w Sądzie Najwyższym w Wiedniu Władysław Aleksander Münnich oraz reżyser teatralny Hugo Moryciński, a także historyk Witold Łukaszewicz.

---

Oceń: Cmentarz Garnizonowy w Toruniu

---