Kazimierz Grenda

---

Życiorys

Młodość

Kazimierz Grenda przyszedł na świat 15 kwietnia 1906 roku w Toruniu, w rodzinie Jana i Joanny, z domu Witkowskiej. Swoją edukację rozpoczął w Szkole Podstawowej, a następnie kontynuował w Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. W dalszej kolejności podjął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Poznańskiego, gdzie uzyskał dyplom z geografii. Po ukończeniu miesiąca służby wojskowej w 1929 roku, pracował jako nauczyciel geografii w szkołach znajdujących się w miejscowościach takich jak Luboń, Swarzędz i Poznań aż do wybuchu II wojny światowej.

Działalność w harcerstwie

Grenda od wczesnych lat życia był zaangażowany w harcerstwo, co sprawiło, że jako nauczyciel chętnie wspierał tę inicjatywę w każdym z miast, gdzie pracował. Kiedy nauczał w Swarzędzu, pomógł w utworzeniu dwóch drużyn harcerek. 1 stycznia 1931 roku objął stanowisko drużynowego 1 Drużyny Harcerskiej im. Tadeusza Kościuszki, którą prowadził do grudnia 1932 roku, kiedy to został komendantem Hufca ZHP Poznań-Powiat. Pełnił tę funkcję do momentu wybuchu wojny. 11 marca 1933 roku, został uznany za działacza harcerskiego, a 22 grudnia 1936 roku zdobył tytuł harcmistrza.

Okres II wojny światowej

W obliczu zagrożenia aresztowaniem po wybuchu II wojny światowej, przeniósł się do Warszawy, gdzie podjął działalność w Komendzie Głównej Szarych Szeregów, znanej jako „Pasieka”. Grenda pełnił rolę wizytatora chorągwi harcerskich w zachodniej Polsce oraz zorganizował chorągiew „Ul Kresowy Chrobry”. Później został zastępcą kierownika Wydziału Zachodniego, hm. Józefa Wizego. Od maja 1943 do lipca 1944 roku działał jako wizytator Głównej Kwatery w chorągwi radomskiej „Ul Rady”.

Podczas powstania warszawskiego Grenda był szefem drugiego rzutu „Pasieki” oraz zainicjował organizację poczty polowej w Śródmieściu-Południe, która była prowadzona przez „Zawiszaków”, a później przez Harcerską Pocztę Polową. Po śmierci hm. Edwarda Zürna 23 sierpnia 1944 roku, został mianowany na szefa Komendy Głównej Szarych Szeregów. Po upadku powstania, przeniósł się do Krakowa, gdzie pozostał szefem „Pasieki” aż do jej rozwiązania.

Po wojnie

Po zakończeniu wojny, Kazimierz Grenda angażował się w prace organizacji „Nie” oraz Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. W końcu sierpnia 1945 roku, zgodnie z zaleceniami Józefa Rybickiego, udał się do Łodzi, gdzie z powodzeniem zainstalował oraz rozpoczął działalność. Otrzymał propozycję asystenta na kierunku geografia w Szkole Głównej Handlowej. W krótkim czasie, jako prezes łódzkiego WiN, zdołał zorganizować skład zarządu oraz obsadzić dowództwo sześciu obwodów, w tym Pabianic, Łowicza, Koluszek, Radomska, Tomaszowa Mazowieckiego oraz Zduńskiej Woli. Zgodnie z aktami oskarżenia miał również odpowiadać za obwód Piotrków Trybunalski oraz działania propagandowe.

18 listopada 1946 roku został aresztowany w Łodzi. Po dwóch miesiącach śledztwa, 13 stycznia 1947 roku rozpoczął się przed WSR w Łodzi pokazowy proces. Oskarżano go o kierowanie łódzkim zrzeszeniem WiN, które miało na celu usunięcie przemocą organów władzy oraz zmianę ustroju państwa. Na podstawie tego procesu Grenda został skazany na karę śmierci, jednak 28 lutego 1947 roku NSW zmienił wyrok na 15 lat pozbawienia wolności oraz 5-letnie pozbawienie praw publicznych i obywatelskich. Swoją karę odbywał do marca 1956 roku, gdy został zwolniony warunkowo. Zgodnie z decyzją WSG w Poznaniu z 21 marca 1958 roku, przywrócono mu utracone prawa.

Po wyjściu z więzienia, był w bardzo złym stanie zdrowia, przeżywając jeszcze dwa zawały serca podczas pobytu w areszcie. Kazimierz Grenda zmarł 10 marca 1959 roku po długich cierpieniach. Spoczął na cmentarzu Bożego Ciała przy ul. Bluszczowej w Poznaniu.

Odznaczenia

Kazimierz Grenda był wybitnym działaczem, który został odznaczony Krzyżem Walecznych przez generała Armii Krajowej, Jana Zientarskiego, za swoje zasługi w organizacji „Pasieka”.

Po jego śmierci, w dniu 25 maja 1994 roku, prezydent RP Lech Wałęsa nadał mu Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, co jest dowodem ogromnego uznania dla jego działalności.

Upamiętnienie

Kazimierz Grenda od 2 czerwca 2012 roku posiada zaszczytny tytuł patrona Szczepu ZHP Żabikowo, który ma swoją siedzibę w Luboniu. Jego pamięć jest niezwykle ważna dla lokalnej społeczności harcerskiej, a jego postawa stanowi wzór do naśladowania dla młodych członków organizacji.

To wyróżnienie nie tylko honoruje jego dokonania, ale także przyczynia się do promowania wartości harcerskich w regionie Poznania. Szczep ZHP Żabikowo aktywnie działa na rzecz młodzieży, rozwijając ich umiejętności oraz wspierając społeczność lokalną poprzez różnorodne inicjatywy.

Więcej na temat działalności oraz wydarzeń organizowanych przez Hufiec ZHP Poznań-Rejon można znaleźć na oficjalnej stronie, która dostarcza informacji o bieżących wydarzeniach oraz planach na przyszłość.

---

Oceń: Kazimierz Grenda

---