Marian Jaroczyński, urodzony 24 lipca 1819 roku w Toruniu, był wielką postacią w polskiej sztuce łączącą różne dziedziny: malarstwo, grafikę, rysunek oraz rzeźbę. Jego życie wypełnione było pasją do sztuki oraz zaangażowaniem w sprawy narodowe, a zmarł 14 stycznia 1901 roku w Poznaniu, pozostawiając po sobie bogaty dorobek.
Jaroczyński był synem Ignacego, urzędnika sądowego, oraz Anastazji z Cieleckich. Swoje wykształcenie artystyczne rozpoczął w gimnazjum w Toruniu, a następnie kontynuował naukę w Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie. Po ukończeniu studiów spędził kilka lat w Kórniku, gdzie na prośbę grafika Kajetana Kielisińskiego, który również pracował w Kórniku, zajął się tworzeniem pierwszych grafik, które powstały z obserwacji otaczającej przyrody.
W 1846 roku Jaroczyński przeniósł się do Warszawy, a następnie wrócił do Torunia w 1848 roku. Jego zaangażowanie w wydarzenia związane z powstaniem wielkopolskim było istotnym elementem jego życia artystycznego i patriotycznego. W styczniu 1849 roku reprezentował Kórnik podczas zjazdu Ligi Polskiej, a wkrótce potem osiedlił się na stałe w Poznaniu. Tam prowadził zakład litograficzny, uczył rysunku w gimnazjum realnym oraz kierował Wieczorową Szkołą Rysunków i Modelowania, która powstała w 1865 roku z inicjatywy Towarzystwa Przemysłowego w Poznaniu.
Jaroczyński aktywnie wspierał uczestników powstania styczniowego, co przyniosło mu półtoraroczny pobyt w berlińskiej twierdzy Moabit. Po 1871 roku, gdy jego zakład litograficzny został zlikwidowany, skupił się głównie na pracy malarskiej.
Jego dzieła koncentrowały się na scenach historycznych i politycznych, szczególnie związanych z wydarzeniami z 1848 roku oraz opresją pruską. Jaroczyński tworzył również obrazy o tematyce religijnej i ludowej, odzwierciedlające życie w Wielkopolsce oraz Tatrach. Warto również wspomnieć o jego roli konserwatora, który odnowił portrety króla Władysława Jagiełły oraz królowej Jadwigi w kościele Bożego Ciała w Poznaniu. Jako rzeźbiarz zrealizował między innymi popiersie Kopernika w 1876 roku.
Do najbardziej znanych prac Jaroczyńskiego należą:
- II Traktat toruński (1873),
- Wielkopolanka (1885),
- Autoportret (1889),
- Rybak znad Gopła,
- Portret męski (dwa ostatnie znajdują się w muzeum w Lesznie).
W 1863 roku Marian Jaroczyński zawarł związek małżeński z Marią z Millerów, a ich wspólne życie naznaczone było również tragedią, gdyż mieli syna Bogdana, który zmarł w dzieciństwie.
Przypisy
- JerzyJ. Malinowski JerzyJ., Malarstwo polskie XIX wieku, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 03.2003 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Piotr Wysocki (aktor) | Krzysztof Izdebski-Cruz | Piotr Cieślak | Bożena Kiełbińska | Teodor Knorr | Anita Andrzejewska | Andrzej Jurkiewicz | Józef Makowski | Andrzej Grzmociński | Rozalia Mierzicka | Stefan Połom | Wojciech Sobecki | Jarosław Felczykowski | Adrianna Biedrzyńska | Piotr Głowacki (aktor) | Marek Wakarecy | Tomasz Sobecki | Mateusz Burdach | Andrzej Samulowski (malarz) | Danuta Irena BieńkowskaOceń: Marian Jaroczyński