Kościół św. Katarzyny w Toruniu

---

Historia i architektura

Obecny kościół św. Katarzyny w Toruniu ma swoje korzenie w dawnym, mniej okazałym miejscu kultu, które zlokalizowane było u wylotu ulicy prowadzącej od Rynku Nowomiejskiego w kierunku wschodnim. Historia tego miejsca sięga około 1360 roku, kiedy to zbudowano kaplicę, która podlegała kościołowi św. Trójcy. Niestety, w 1814 roku, na postanowienie pruskich władz, świątynia ta została zniszczona.

Budowę aktualnego kościoła zapoczątkowano w 1894 roku, osiągając ważny moment, gdy 20 czerwca uzyskano zezwolenie na prace. Pierwszymi użytkownikami tej świątyni byli protestanccy żołnierze, do których dyspozycji aż do otwarcia kościoła pozostawał zbór ewangelicki na Starym Rynku. Uroczystość poświęcenia miała miejsce 21 grudnia 1897 roku, w trakcie której obecny był cesarz Wilhelm II Hohenzollern. Realizacja projektu nastąpiła w pracowni nadradcy budowlanego Schönhalsa, w miejscu wcześniejszej kaplicy, która również nosiła imię św. Katarzyny.

Kościół zaprojektowany był jako jednonawowy, z pięciobocznym prezbiterium oraz dodatkowymi pomieszczeniami, w tym zakrystią i salą do nauki konfirmacji. Całość miała pomieścić nawet 1600 wiernych. Ławki zainstalowano dzięki współpracy z nieznaną firmą z Hanoweru. W budynku znalazły się także organy z Frankfurtu od producenta Sauera, witraże przedstawiające ewangelistów, a także zachwycające dekoracje malarskie na sklepieniach. Osoby odwiedzające kościół mogły podziwiać wizerunki Jezusa Chrystusa oraz Mojżesza, które powstały według projektu Wilhelma Sieversa z Hanoweru. Wnętrze dopełniały herby zakonu krzyżackiego, które zostały wprowadzone na sugestię Ministerstwa Wojny. Na specjalne życzenie cesarza, szafa organowa zyskała malownicze motywy przypominające intarsję. Liturgiczne naczynia, eksponowane w świątyni, pochodziły z pracowni prof. Becka z Hernnhutu, natomiast dzwony, ważące 2755 kg, zostały dostarczone przez firmę Rinckera z Sinn. Kończąc budowę, założono nowoczesne piece oraz ogrzewanie gazowe.

Nadzorujący budowę architekci, w tym radca budowlany Leeg oraz radcy rejencji Cuny, Breitsprecher i Oehlmann, a także rzeźbiarze Massler i Haller z Hannoveru, doprowadzili do jej zakończenia. Po 1920 roku świątynię przejęło Wojsko Polskie. W lipcu 1921 roku kościół został konsekrowany przez biskupa polowego Stanisława Galla, a w 1924 roku dokonano nowej polichromii i rzeźbiarskich dekoracji wewnętrznych. W wyniku porozumienia pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską, w 1925 roku utworzono toruńską parafię św. Katarzyny, a od 1928 roku kościół stał się siedzibą dekanatu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr 8.

Podczas II wojny światowej, w kościele odbywały się nabożeństwa katolickie dla żołnierzy niemieckich. W latach 1970–1984 przeprowadzono znaczący remont, który przywrócił świetność tej ważnej dla toruńskiej wspólnoty świątyni. Dziś kościół figuruje w gminnej ewidencji zabytków jako jeden z cenniejszych obiektów w mieście (nr 5).

Pomnik Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej

Naprzeciwko głównego wejścia do kościoła św. Katarzyny można zobaczyć Pomnik Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej, którego historia jest niezwykle ciekawa. Pomnik Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej w Toruniu został wzniesiony w 1927 roku, dostojnie upamiętniając tę postać.

Niestety, w czasie II wojny światowej, w wrześniu 1939 roku, pomnik został zniszczony. Długi czas mieszkańcy Torunia musieli żyć bez tego ważnego symbolu dziedzictwa kulturowego. Jednakże, po niemal 70 latach, w dniu 15 sierpnia 2007 roku, odsłonięto jego wierną replikę, która znowu zdobi przestrzeń przed kościołem, przyciągając zarówno mieszkańców, jak i turystów.

---

Oceń: Kościół św. Katarzyny w Toruniu

---