Ogród Zoobotaniczny w Toruniu

---

Historia

Ogród Zoobotaniczny w Toruniu powstał na fundamencie ogrodu dendrologicznego, który utworzył Johann Gottlieb Schultz. Jako pasjonat botaniki, Schultz przyniósł do swojego ogrodu liczne rośliny z różnych zakątków Europy, a także zainwestował w infrastrukturę, budując aleje, mosty, śluzy, altany, dwór, ptaszarnię oraz zegar słoneczny. W 1827 roku, zgodnie z jego wolą, ogród przeszedł na własność Gimnazjum Królewskiego, pełniąc rolę edukacyjną.

W XIX wieku zarządzający ogrodem ogrodnicy nie byli w stanie odpowiednio dbać o posiadłość, co doprowadziło do jej upadku na początku XX wieku, głównie z powodu szybkiej urbanizacji w rejonie Bydgoskiego Przedmieścia. Po I wojnie światowej ogród popadł w zaniedbanie, zarośnięty dziką roślinnością. Mimo wielu starań toruńskich władz, nie udało się wówczas przeprowadzić skutecznej rewitalizacji.

Jednakże w okresie II Rzeczypospolitej, po 1920 roku, zakończył się marazm, gdy ogród przejęły władze Państwowego Gimnazjum Męskiego im. Mikołaja Kopernika, które zainwestowało w gruntowną modernizację terenu. W ciągu kilku lat, do 1933 roku, zbudowano nowe ścieżki i wybiegi, a także zasadzono setki nowych roślin.

Na początku Polski Ludowej, aż do lat 60. XX wieku, ogród nie miał należytej opieki. W 1953 roku zarządzanie przejął Dom Harcerza. W 1965 roku, dzięki torunianinowi Arnbertowi Sadeckiemu, który mieszkał w Argentynie, ogród zaczął posiadać egzotyczne zwierzęta, takie jak lamy, papugę arę i jaka. Z kolei od lat 70. XX wieku, ogród konsekwentnie otwierany był dla zwiedzających.

Do początku lat 90. XX wieku wprowadzano kolejnych przedstawicieli fauny, między innymi małpy, jenoty, arui oraz papugi. Od 1993 roku Ogród Zoobotaniczny otrzymuje wsparcie finansowe z budżetu Miasta Torunia. W latach 90. XX wieku stworzono Mini Zoo, które oferowało dzieciom możliwość interakcji z małymi zwierzętami w bezpiecznych wolierach.

W październiku 2013 roku zakończono istotne prace związane z projektem „Rewitalizacja elementów Ogrodu Zoobotanicznego na Bydgoskim Przedmieściu w Toruniu”, przy współfinansowaniu funduszy Unii Europejskiej oraz władz miejskich. Dodatkowo, zabudowę Ogrodu wpisano do gminnej ewidencji zabytków, co potwierdza jego historyczne znaczenie (nr 1320).

Charakterystyka

Ogród Zoobotaniczny w Toruniu rozciąga się na imponującej powierzchni 3,81 hektara, charakteryzując się różnorodną morfologią, na której znajduje się jeden staw. W jego obrębie zgromadzono 55 gatunków drzew, 24 gatunki krzewów oraz około 50 gatunków zwierząt.

Wśród zwierząt można spotkać różne gatunki, takie jak: niedźwiedzie, surykatki, lemury, muflony, czy lamy. Ponadto w ogrodzie mieszkają rysie, jaki, małpy, strusie, jeżozwierze, mundżaki chińskie, kangury Bennetta, gorale długoogoniaste, arui, alpaki, osły oraz kozy bezoarowe. Na uwagę zasługuje także bogaty zbiór gadów i płazów w specjalnym herpetarium oraz zróżnicowane ptactwo prezentowane w ptaszarni i na wybiegach.

W ogrodzie znajduje się także duża kolekcja papug, co czyni go jeszcze bardziej atrakcyjnym miejscem. Ogród może poszczycić się jedenastoma drzewami uznawanymi za pomniki przyrody, w tym niezwykle okazałymi gatunkami takimi jak:

• platan klonolistny (pierśnica – 422 cm, wysokość – 25 m),
• sosna czarna (pierśnica – 234 cm, wysokość – 17 m),
• dąb szypułkowy (pierśnica – 324 cm, wysokość 27,5 m),
• miłorząb dwuklapowy (pierśnica – 171 cm, wysokość 15 m),
• buk zwyczajny (pierśnica – 279 cm, wysokość 15 m),
• leszczyna turecka (pierśnica – 232 cm, wysokość 9 m).

Ogród Zoobotaniczny oferuje nie tylko wybieg dla zwierząt oraz bogatą kolekcję botaniczną, ale także dodatkowe atrakcje. Znajdziemy tu:

• ptaszarnię,
• herpetarium,
• staw, fontannę i sadzawki,
• „Mini Zoo” dla dzieci.

Zabytki i pomniki na terenie ogrodu

Na terenie Ogrodu Zoobotanicznego w Toruniu znajdują się liczne zabytki i pomniki, które zachwycają swoją historią i architekturą.

Do najcenniejszych obiektów należy:

• zabytkowy dworek z XVIII wieku, który został wzniesiony na średniowiecznych fundamentach, być może dawniej służył jako krzyżacka wieża obserwacyjna. Zgodnie z lokalnymi legendami, w miejscu dworku istniała niegdyś świątynia Wenery, wzniesiona przez rzymskiego legionistę Thorundusa, uważanego za legendarnego założyciela Torunia,
• zabytkowa drewniana willa Laegnera, charakteryzująca się unikalną polichromowaną boazerią z 1900 roku, która została przeniesiona w 2002 roku z dzielnicy Mokre, konkretnie z ulicy Kościuszki 73 i poddana konserwacji,
• głaz narzutowy z napisem, który upamiętnia twórcę ogrodu, Johann’a Gottlieba Schultza, zdobiony charakterystyczną figurką ptaka oraz wykuty grobowiec Schultza.

Działania edukacyjne i kulturalne

Oprócz podziwiania różnorodnych gatunków zwierząt oraz roślinności, ogród zoologiczny w Toruniu proponuje szereg aktywnych działań edukacyjnych oraz kulturalnych, które mogą wzbogacić doświadczenia jego odwiedzających.

• Ośrodek Edukacji Przyrodniczo-Ekologicznej,
• festyny z okazji Dnia Dziecka,
• wystawy dotyczące przyrody i ekologii,
• Wystawa Fotografii Przyrodniczej „Toruń w obiektywie”,
• dzień wiosny,
• mini-stadnina koni oraz kucyków, gdzie istnieje możliwość jazdy.

Co roku ogród przyciąga około 100 tysięcy odwiedzających, co świadczy o jego rosnącej popularności. W ostatnich latach zauważalny jest znaczący wzrost liczby gości. Ogród zoobotaniczny w Toruniu zasługuje na szczególną uwagę, gdyż jest jednym z niewielu ogrodów tego typu usytuowanych w ścisłym centrum miasta, zaledwie 500 metrów od Starego Miasta.

Wyróżnienia

W sierpniu 2007 roku, Ogród Zoobotaniczny w Toruniu został uhonorowany wpisem do renomowanego Europejskiego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (EAZA). To prestiżowe zrzeszenie łączy nie tylko toruński ogród, ale także inne dziesięć ogrodów zoologicznych w Polsce, które spełniają określone normy i wymogi stawiane przez EAZA.

Wymienione ogrody to:

• Poznań,
• Wrocław,
• Płock,
• Warszawa,
• Opole,
• Gdańsk,
• Łódź,
• Kraków,
• Chorzów,
• Zamość.

---

Oceń: Ogród Zoobotaniczny w Toruniu

---