Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu

---

Historia

Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu zostało założone w 2006 roku, jako część programu „Znaki Czasu”, który jest realizowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Prace budowlane związane z nową siedzibą CSW, która znajduje się przy ul. Wały gen. Sikorskiego, rozpoczęły się 27 października 2006 roku i zostały ukończone w grudniu 2007 roku.

Uroczystość otwarcia Centrum miała miejsce 14 czerwca 2008 roku, w tym dniu CSW otworzyło swoje drzwi dla publiczności. Pierwszym dyrektorem placówki został Michał Korolko, który znacząco przyczynił się do kształtowania jej programów wystawienniczych oraz działań kulturalnych.

W 2023 roku zakończyła się rozbudowa CSW, w wyniku której powstał nowy budynek warsztatowo-techniczny, co pozwoliło na rozwój oferty edukacyjnej i artystycznej instytucji.

Budynek

Edward Lach jest odpowiedzialny za architektoniczną koncepcję budynku, a jego realizacja została powierzona firmie architektonicznej R2. Obiekt posiada ceglaną fasadę i składa się z kilku modułów, które razem tworzą kwadrat o wymiarach 49,40 × 49,30 m.

Wśród modułów wyróżnia się jeden, w kształcie walca, który zawiera przeszkloną, spiralną klatkę schodową. Trzy kondygnacje budynku oferują łącznie około 4000 m² powierzchni wystawienniczej.

Na parterze zlokalizowane są następujące pomieszczenia: Kino Centrum, „Pokój z kuchnią”, Księgarnia Sztuki oraz Czytelnia imienia Sömmeringów. Zarówno pierwsze, jak i drugie piętro przeznaczone jest na sale ekspozycyjne o wysokości sięgającej od 3,70 do 7,26 m.

Na trzecim piętrze mieszczą się biura instytucji, a także taras widokowy, który pozwala podziwiać okolicę.

Wystawy

W pierwszych latach działalności Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu odbyły się istotne wystawy, które miały na celu prezentację różnorodnych form artystycznych. Wśród nich wyróżnić można ekspozycję zatytułowaną Jak się rzeczy mają…, która ukazała prace artystów takich jak: Julian Rosefeldt, Allan Sekula, Los Carpinteros, Anetta Mona Chisa, Lucia Tkácová oraz Andreas Siekmann. Kolejnym ważnym wydarzeniem artystycznym było Kwiaty naszego życia, na którą składały się dzieła dotyczące kolekcjonerstwa, zaprezentowane przez takich twórców jak: Jesper Alvaer, Kutlug Ataman, Walerian Borowczyk, Oskar Dawicki, Wojtek Doroszuk, Lilla Khoor, Will Potter, Robert Kuśmirowski, Goshka Macuga, Łukasz Skąpski oraz Andrzej Urbanowicz. Kuratorowanie tej wystawy powierzono Joannie Zielińskiej, która pełniła tę rolę w latach 2008–2010.

W związku z otwarciem CSW zorganizowano plenerowy koncert z udziałem grup muzycznych: 3moonboys, Potty Umbrella, Kalabrese oraz FlyKKiller, co przyczyniło się do integracji społeczności lokalnej z nowo powstałą instytucją kultury.

W ciągu pierwszych dwóch lat istnienia centrum, program artystyczny koncentrował się na zagadnieniu glokalności, co odnosiło się do lokalnych fenomenów ukazywanych w szerszej, globalnej perspektywie. W tym okresie odbyły się indywidualne wystawy szeregu wybitnych artystów, w tym: Krzysztof Zieliński, Edit Oderbolz, Angelika Markul, Susan Philipsz, Mariusz Waras, Andrzej Tobis, Mieczysław Wiśniewski, Zbigniew Rybczyński, Tomek Rygalik, Tilman Wendland, Lex Drewinski, Tomasz Wiech oraz Grupa Azorro.

W programie znalazły się również prezentacje prac z kolekcji CSW, jak i wystawy zbiorowe. Do kluczowych zaliczyć można:

• Lucim żyje – prace wykonane przez: Bownik, Marcelina Gunia, Dorota Chilińska oraz Andrzej Wasilewski, Bogdan Chmielewski, Witold Chmielewski, Roman Dziadkiewicz, Wojciech Gilewicz, Jarosław Kozakiewicz, Andrzej Maziec, Robert Rumas, Łukasz Skąpski, Wiesław Smużny, Stanisław Wasilewski, kuratorką była Monika Weychert-Waluszko.
• Poszliśmy do Croatan – artyści: Jan Bas Ader, Sebastian Buczek, Hubert Czerepok, Fischli & Weiss, Paweł Freisler, Lukas Jiricka / Paul Wirkus, Marek Kijewski, Katarzyna Krakowiak, Kollektivnye Deystviya, Jacek Koprowicz, Jiří Kovanda, Jacek Kryszkowski, Zbigniew Libera, Leszek Przyjemski, Robert Rumas, Daniel Rumiancew, Syreny TV, Adam Witkowski, Julita Wójcik, Zakład Produkcji Dźwięku, Ziemia Mindel Würm; inicjatorami byli Daniel Muzyczuk i Robert Rumas.
• Nie patrz prosto w słońce – artyści: Mauricio Alejo, Juan Carlos Alom, María Fernanda Cardoso, Clemencia Echeverri, Regina José Galindo, Teresa Margolles, Ana Mendieta, Ernesto Neto, Javier Téllez, kuratorki: Agnieszka Pindera oraz Joanna Zielińska.
• Przeszłość jest obcym krajem – artyści: Johanna Billing, Persijn Broersen & Margit Lukács, Banu Cennetoğlu, Šejla Kamerić, Deimantas Narkevičius, Agnieszka Polska, Jasper Rigole, Slavs and Tatars, Jutta Strohmaier, Levi van Veluw, Ingrid Wildi, Krzysztof Zieliński, Edwin Zwakman, kuratorki: Aleksandra Kononiuk i Agnieszka Pindera.
• MORE IS MORE – artyści: Yomar Augusto, John Bock, Monica Bonvicini, Jordi Colomer, Oskar Dawicki, Merzbow, Hans Schabus, Gregor Schneider, Costa Vece, kuratorzy: Daniel Muzyczuk, Agnieszka Pindera oraz Joanna Zielińska.
• Melancholia Sprzeciwu – prace pochodzące z kolekcji Muzeum Sztuki Współczesnej w Antwerpii, artyści: Wiaczesław Achunow, Wiktor Alimpijew, Siergiej Bratkow, Kolektywne Działania, Rustam Halfin, Ilja Kabakow oraz Emilia Kabakow, Siergiej Masłow, Andriej Monastyrski, Anatolij Osmołowski, Hamlet Owsepian, Koka Ramiszwili, Jelena Worobjow i Wiktor Worobjow, Marian Żunin, kuratorzy: Daniel Muzyczuk, Agnieszka Pindera.

Ponadto, CSW jest organizatorem cyklicznych festiwali, takich jak Pole Widzenia oraz muzyczny Festiwal CoCart, które przyciągają szeroką publiczność i stanowią ważny element kulturalnego życia regionu.

Dyrektorzy

Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu, od swojego powstania, miało wielu dyrektorów, którzy wnieśli swój wkład w rozwój tej instytucji. Poniżej przedstawiamy listę dyrektorów:

• Michał Korolko (2006–2007),
• Stefan Mucha (2007–2010),
• Paweł Łubowski (2010–2015),
• Wacław Kuczma (2015-2020),
• Krzysztof Stanisławski (od 2020).

---

Oceń: Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu

---