Alojzy Gołębiewski

---

Życiorys

Alojzy Gołębiewski, po zdobyciu świadectwa dojrzałości w 1948 roku we Wrocławiu, zajął się studiach chemicznych, które rozpoczął w 1950 roku na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1955 roku uzyskał tytuł magistra na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, w nowo utworzonej jednostce, którą kierował Kazimierz Gumiński. W 1956 roku podjął pracę w tej uczelni, a jego ścieżka naukowa rozwijała się dynamicznie – obronił doktorat w 1960 roku, a habilitację w 1963 roku. Dwa lata później został docentem w Katedrze Chemii Teoretycznej UJ, awansując do rangi profesora nadzwyczajnego w 1971 roku, a następnie zwyczajnego w 1976 roku.

Gołębiewski kontynuował rozwój w zakresie chemii kwantowej na zagranicznych uniwersytetach, w tym w 1959 roku odbył staż w Instytucie Matematyki Uniwersytetu Oksfordzkiego pod opieką znanego chemika-teoretyka Charlesa Coulsona. Utrzymywał międzynarodowe kontakty naukowe, współpracując m.in. z Uniwersytetem Południowej Kalifornii w Los Angeles oraz Uniwersytetem w Bielefeld.

W swojej karierze pełnił istotne funkcje, kierując Zakładem Chemii Teoretycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, będąc prodziekanem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii, przewodniczącym rady naukowej i dyrektorem Instytutu Chemii, a także dziekanem Wydziału Chemii UJ po jego wydzieleniu w 1981 roku. Był prorektorem UJ aż do swojej śmierci, przez dwie kadencje, zaczynając od 1981 roku.

Jako ekspert w dziedzinie metod chemii kwantowej, współpracował z innymi teoretykami, takimi jak Włodzimierz Kołos i Wiesław Woźnicki, przyczyniając się do uznania chemii kwantowej za odrębną dziedzinę chemii teoretycznej. Był pionierem zastosowań metod chemii kwantowej – zarówno półempirycznych, jak i ab initio – w rozwiązywaniu złożonych problemów z obszaru chemii koordynacyjnej i katalizy.

Gołębiewski był także konsultantem w Instytucie Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PAN oraz aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Chemicznego, gdzie w latach 1978-1980 był przewodniczącym krakowskiego oddziału. Działał również w Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej, dziś znanej jako Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów.

W dziedzinie dydaktyki, wypromował liczną grupę magistrów i doktorów chemii teoretycznej, w tym osiem osób, które uzyskały tytuł profesora lub docenta (stan na 2018 rok). Wśród jego uczniów znajdowali się m.in. profesorowie Andrzej Parczewski, Roman Nalewajski, Ewa Brocławik oraz Małgorzata Witko.

Za swoją działalność naukową i organizacyjną, Gołębiewski został wielokrotnie doceniony, otrzymując m.in. tytuł Zasłużonego nauczyciela PRL w 1982 roku oraz Nagrodę im. Marii Skłodowskiej-Curie w 1986 roku. W swoim dorobku miał również odznaczenia, takie jak Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz medale Polskiego Towarzystwa Chemicznego z 1981 roku i Komisji Edukacji Narodowej z 1985 roku.

Po jego śmierci, został pochowany na Cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie (kw. XCVI-16-6).

Wybrane monografie

W bogatej karierze naukowej Alojzego Gołębiewskiego, można wyróżnić kilka znaczących monografii, które wniosły istotny wkład w rozwój chemii. Oto lista wybranych dzieł:

• Chemia kwantowa związków nieorganicznych (1969),
• Chemia kwantowa związków organicznych (1973),
• Chemia fizyczna, podręcznik zbiorowy, rozdziały VI, VIII i IX (1980),
• Elementy mechaniki i chemii kwantowej (1982, 1984).

---

Oceń: Alojzy Gołębiewski

---