Ryszard Handke (literaturoznawca)

---

Życiorys

Ryszard Handke był niezwykle utalentowanym literaturoznawcą, a jego życie i osiągnięcia są ściśle związane z polską kulturą i nauką. Urodził się jako syn Karola Handkego i Marii Handke, z d. Gibińskiej, w rodzinie, gdzie jego ojciec pracował jako prawnik.

W 1940 roku jego życie przeniosło się do Łodzi, gdzie w 1951 roku ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki. Po ukończeniu liceum rozpoczął studia na kierunku polonistyka na Uniwersytecie Łódzkim, które kontynuował od 1953 roku na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie zakończył naukę w 1955 roku.

Od 1954 roku Ryszard Handke rozpoczął swoją karierę zawodową, pracując jako redaktor w redakcji polonistycznej Państwowych Zakładów Wydawnictw Szkolnych. Jego pasja do literatury prowadziła go do Katedry Teorii Literatury na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie otrzymał zatrudnienie w 1962 roku. W 1968 roku obronił swoją pracę doktorską, zatytułowaną „Polska proza fantastyczno-naukowa. Zarys rozwoju, próba poetyki”, napisaną pod kierunkiem Marii Renaty Mayenowej. Publikacja ta była drogowskazem w polskiej literaturze science-fiction i pozycjonowała Handke jako prekursora w tym gatunku.

W 1980 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy „Utwór fabularny w perspektywie odbiorcy”. W latach 1981–2000 pełnił funkcję kierownika Zakładu Metodyki Literatury i Teorii Literatury w Instytucie Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki UW. W 1991 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1993 stał się pełnoprawnym profesorem.

W 2002 roku przeszedł na zasłużoną emeryturę z Uniwersytetu Warszawskiego, ale jego działalność naukowa nie zakończyła się. Od 1 października 2003 roku był związany z Instytutem Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, gdzie kontynuował swoją pracę badawczą aż do swojego odejścia.

Ryszard Handke aktywnie angażował się również w życie społeczne. W latach 1980–1981 był przewodniczącym Komisji Wydziałowej NSZZ „Solidarność” na swoim wydziale. Po utracie tej funkcji, w latach 1981-1993, był członkiem redakcji „Pamiętnika Literackiego”. Ponadto, w latach 1982-2002 przewodniczył Stołecznemu Komitetowi Olimpiady Literatury i Języka Polskiego, a od 2008 roku do końca swojego życia przewodniczył Stowarzyszeniu imienia Stefana Żeromskiego, które zostało założone w tym samym roku.

W uznaniu jego wkładu w rozwój polskiej literatury i edukacji, Ryszard Handke został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi w 1983 roku oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej w 1990 roku. Jego życie rodzinne również miało znaczenie – od 1954 roku był mężem Kwiryny Handke, a razem wychowali córkę Monikę.

Publikacje

Ryszard Handke, znany literaturoznawca, ma na swoim koncie wiele istotnych publikacji, które wpłynęły na rozwój badań literackich. Oto niektóre z nich:

• Polska proza fantastyczno-naukowa. Problemy poetyki (1969),
• Utwór fabularny w perspektywie odbiorcy (1982),
• Teoria from narracyjnych w niemieckim kręgu językowym. Antologia (1982) – redakcja,
• O czytaniu. Krótki zarys wiedzy o dziele literackim i jego lekturze (1984),
• Spór o SF. Antologia szkiców i esejów o science fiction (1989) – redakcja (wspólnie z Lechem Jęczmykiem i Barbarą Okólską),
• Ze Stanisławem Lemem na szlakach fantastyki naukowej (1991) – w serii Biblioteka Analiz Literackich,
• W świecie tekstów i wartości. Szkice z teorii lektury (1991),
• Walka, wojna, wojskowość (2002) – jako 6. tom serii Słownictwo pism Stefana Żeromskiego.

---

Oceń: Ryszard Handke (literaturoznawca)

---