Fort XII Twierdzy Toruń

---

Historia

Fort XII Twierdzy Toruń został wzniesiony w latach 1887–1889 jako standardowy fort pośredni, który z wyglądu był bardzo podobny do fortu VI. Jego trapesoidalny kształt oraz budowa z cegły i betonu miały na celu wzmocnienie południowej linii obrony miasta. Ogień artyleryjski fortu, składający się z sześciu otwartych stanowisk, mógł sięgać aż do miejscowości Wygoda-Popioły.

Obiekt otoczony był suchą fosą oraz wałami ziemnymi, a załogę stanowiła 1 kompania piechoty, zakwaterowana w dziesięciu pomieszczeniach mieszkalnych. Już wkrótce po zakończeniu budowy fort przeszedł modernizację, która polegała na wzmocnieniu sklepienia przy użyciu metrowej warstwy betonu oraz podwyższeniu wałów ziemnych. Dzięki korzystnemu usytuowaniu w terenie, fort mógł być skutecznie zamaskowany. Ostrzał z zamaskowanych stoków, dodatkowo porośniętych roślinnością, miał zasięg do 800 m.

W 1897 roku w lewym narożniku czołowym obiektu zamontowano stanowisko armaty kalibru 10 cm. Fort dysponował również dwoma tradytorami przeznaczonymi na cztery działa, które zachowały się do dzisiaj w postaci ruin. Od 1908 roku fort był eksperymentalnie otoczony drutem kolczastym pod napięciem, a dodatkowo w jego obrębie zbudowano unikalną betonową przeciwskarpę, która nie była stosowana w innych toruńskich warowniach. Wnętrze fortu oświetlano za pomocą motora ropnego.

W 1911 roku fort stał się areną eksperymentów, kiedy to dokonano ćwiczebnego podminowania części zewnętrznych murów opasowych, a następnie je wysadzono. W roku następnym część murów odbudowano. Przez większość swojego istnienia obiekt pełnił funkcję koszar.

W 1920 roku niemieckie wojska zniszczyły znajdujące się w forcie instalacje telefoniczne oraz telegraficzne, a także zabrały mechaniczne elementy wyposażenia. W latach 1920–1922 fort pozostawał pusty, a następnie regularnie kwaterowano tam żołnierzy artylerii uczestniczących w ćwiczeniach na poligonie. W 1941 roku fort stał się czasowym miejscem przetrzymywania jeńców radzieckich, którzy później zostali skierowani do obozu na toruńskich Glinkach.

Obecnie stan fortu jest średni. Koszary, schrony, magazyny oraz stanowiska dowodzenia są czytelne, natomiast fosy obu barków zostały zniszczone. Oba przeciwskarpowe kojce znajdują się w ruinie, choć częściowo są jeszcze zrozumiałe. Obiekt jest dostępny, ale opuszczony, co sprzyja jego zarastaniu i dalszej degradacji.

---

Oceń: Fort XII Twierdzy Toruń

---