Baszta Koci Łeb w Toruniu

---

Historia

Budowla znana dzisiaj jako Koci Łeb znajduje się przy ulicy Podmurnej, która w czasach prusko-niemieckich nosiła nazwę Mauerstrasse. Powstanie pierwszej baszty w północno-wschodnim narożniku murów Starego Miasta datuje się na XIII wiek, równocześnie z budową fortyfikacji. Pojawiają się jednak wątpliwości dotyczące pierwotnego kształtu tej konstrukcji; nie jest jasne, czy była ona zaplanowana na planie prostokąta, jak większość średniowiecznych baszt, czy raczej przyjęła formę wielokątną.

Wokół roku 1500 Koci Łeb przeszedł istotną rewizję, podobnie jak jego odpowiednik na przeciwnym końcu północnej części murów – Koci Ogon. Przebudowa ta przekształciła gotycką basztę w okrągłą basteję, co dostosowało ją do powszechnie używanej w tym czasie broni palnej. Otrzymała ona także stanowiska dla artylerii, co znacznie wzmocniło obronność całego kompleksu, który obejmował również Barbakan Starotoruński, Koci Ogon i Koci Brzuch. Dzięki temu możliwa była kontrola obszaru od Wisły aż do zachodnich murów Nowego Miasta.

Baszta zyskała szczególną rolę, co można zauważyć w kontekście jej zniszczeń. W 1703 roku, gdy Szwedzi pod dowództwem Karola XII zdobyli Toruń, postanowili osłabić militarne możliwości miasta. W związku z tym wysadzili zarówno barbakan Starotoruński, jak i Chełmiński, oraz dwie basteje narożne – Koci Łeb oraz Koci Ogon, niszcząc fragmenty murów. W XVIII wieku Koci Łeb odbudowano z gotyckich cegieł, a circa 1900 roku nadbudowano go w stylu neogotyckim, dodając trzecie piętro zakończone blankami.

Obecnie w podziemiach tej historycznej budowli zachowały się średniowieczne lochy, które stanowią unikalny element architektoniczny. Przez długi czas w Kocim Łbie mieścił się Instytut Języka Polskiego Wydziału Filologicznego UMK, jednak od stycznia 2019 roku nowym gospodarzem baszty jest Katedra Psychologii UMK.

Nazwa

Nazwa tej baszty jest niezwykle interesująca i związana z miejską legendą. Wierzenie to opowiada o kocie, który zyskał sławę jako bohater. W czasie oblężenia Szwedów w roku 1629, to właśnie ten kot miał zaalarmować obrońców kierowanych przez Gerarda Denhoffa. Dzięki jego czujności, obrońcy byli w stanie skutecznie odparć atak swojego wroga.

---

Oceń: Baszta Koci Łeb w Toruniu

---