Fort Przyczółek Mostowy w Toruniu

W 1827 roku, chociaż niektóre źródła sugerują rok 1825, na terenie Fortu postawiono pomnik austriackiego pułkownika Franza Bruscha von Neuberga. Z biegiem lat znaczna część przestrzeni fortecznej została przekazana do użytku dla budowy dworca kolejowego Toruń Główny.

Najstarszym elementem zachowanej architektury fortyfikacyjnej jest długi mur, wzbogacony o strzelnice, usytuowany od strony ul. Podgórskiej. Dawna fosa oraz kaponiera znajdowały się w rejonie, gdzie obecnie mieści się Park Tysiąclecia. W roku 1888 mur fortu uległ wzmocnieniu poprzez betonowe pokrycie, a jego stoki zostały zalesione, co dodatkowo podkreślało walory estetyczne terenu.

Na początku XX wieku w tzw. „domach familijnych”, które niegdyś były zapewnieniem zakwaterowania dla oficerów, funkcjonowała fabryka serów topionych Lacpol Toruń, która ostatecznie zakończyła działalność w 2022 roku. W latach 20. XX wieku fort był wykorzystywany jako zakład mundurowy oraz stacja żywieniowa dla wojskowych transportów.

Na przełomie 1981 i 1982 roku na murze fortecznym pojawiły się napisy, stanowiące protest przeciwko totalitarnej władzy komunistycznej w Polsce, które w 2020 roku zostały wpisane do rejestru zabytków, podkreślając ich znaczenie historyczne. Dziś Fort Przyczółek Mostowy figuruje w gminnej ewidencji zabytków pod numerem 288, będąc nie tylko obiektem historycznym, lecz także miejscem, które przypomina o ważnych wydarzeniach w dziejach Polski.