Fort XI Twierdzy Toruń, znany również pod wcześniejszymi nazwami jak Fort V i Grosser Kurfürst, jest znaczącym obiektem historycznym, który zyskał swoją popularność od 1920 roku, kiedy to został uhonorowany imieniem Stefana Batorego.
Usytuowany przy ulicy Poznańskiej 152, fort ten ma powierzchnię wynoszącą 4,18 ha, co czyni go interesującym punktem na mapie zabytków militarnych regionu.
Historia
Fort XI Twierdzy Toruń został wzniesiony w latach 1879–1884 wykorzystując beton oraz cegłę. To jeden z najstarszych fortów artyleryjskich, które wchodzą w skład Twierdzy Toruń. Został zaprojektowany jako umocniony punkt oporu w lewobrzeżnej linii obrony miasta. Dzięki swoim możliwościom, fort mógł prowadzić ogień w kierunku miejscowości takich jak Cierpice, Nieszawka oraz Gniewkowo. Koszt jego budowy wyniósł znaczną kwotę 2 191 101 marek niemieckich.
W latach 1889–1893 oraz około 1905 i w 1914 roku fort przeszedł kilka modernizacji. W trakcie pierwszej z nich, na sklepieniach nad koszarami, nałożono metrową warstwę betonu, a wały podwyższono, co znacznie poprawiło odporność obiektu na pociski o kalibrze 150 mm. W 1911 roku całość fortu zabezpieczono drutem kolczastym.
Do roku 1922 fort pozostawał nieużytkowany. Później, Wojsko Polskie przejęło obiekt, który po powierzchownym remoncie wykorzystywano jako tymczasowe kwatery dla żołnierzy, szczególnie artylerzystów uczestniczących w ćwiczeniach na toruńskim poligonie.
W czasie II wojny światowej fort stał się częścią obozu jenieckiego Stalag XXA. W latach 50. XX wieku zlikwidowano oskarpowanie fosy. Po zakończeniu wojny ten wyjątkowy obiekt przeszedł pod zarząd Polmozbytu, a następnie stał się własnością prywatną.
Na ścianach fortu można odnaleźć zachowane rysunki jeńców alianckich, które stanowią cenną pamiątkę po trudnych czasach jego historii.
Przypisy
- Giętkowski i Kowalkowski 2023 ↓, s. 79.
- Giętkowski i Kowalkowski 2023 ↓, s. 78.
- Giętkowski i Kowalkowski 2023 ↓, s. 75, 82.
- Giętkowski i Kowalkowski 2023 ↓, s. 74.
- Giętkowski i Kowalkowski 2023 ↓, s. 12.
- Giętkowski i Kowalkowski 2023 ↓, s. 13.
- Giętkowski, Karpus i Rezmer 2004 ↓, s. 200.
- Giętkowski, Karpus i Rezmer 2004 ↓, s. 199.
Pozostałe obiekty w kategorii "Twierdze":
Baszta przy ul. Podmurnej 60 w Toruniu | Fort V Twierdzy Toruń | Fort X Twierdzy Toruń | Fort IV Twierdzy Toruń | Fort Kolejowy w Toruniu | Fort Przyczółek Mostowy w Toruniu | Fort VII Twierdzy Toruń | Fort XIII Twierdzy Toruń | Krzywa Wieża w Toruniu | Baszta Gołębnik w Toruniu | Fort XIV Twierdzy Toruń | Fort I Twierdzy Toruń | Fort VIII Twierdzy Toruń | Zespół grodzy V i VI Twierdzy Toruń | Szaniec Kępy Bazarowej w Toruniu | Fort XV Twierdzy Toruń | Fort XII Twierdzy Toruń | Fort VI Twierdzy Toruń | Fort IX Twierdzy Toruń | Fort III Twierdzy ToruńOceń: Fort XI Twierdzy Toruń