Baszta Monstrancja w Toruniu


Baszta Monstrancja w Toruniu to niesamowity przykład architektury obronnej, która przetrwała do naszych czasów. Jest to jedna z dziewięciu, które do tej pory można podziwiać w ciągu murów miejskich w Toruniu. Jej lokalizacja jest równie interesująca, albowiem znajduje się ona przy ulicy Podmurnej 14/16.

Znaczenie tej baszty wykracza poza jej funkcję obronną, pełniąc także rolę symbolu bogatej historii miasta, które od wieków przyciąga turystów swoją architekturą i unikalnym klimatem.

Historia

Na terenie dzisiejszego Torunia, historia pierwszej baszty sięga XIII wieku, kiedy to rozpoczęła się budowa wczesnych fortyfikacji. Jednak obecna forma Monstrancji została stworzona w połowie XV wieku. To właśnie ten czas odpowiada za znaczną modernizację systemu obronnego miasta, będącego reaktywnością na rosnącą obecność broni palnej. Niektóre ściany tej konstrukcji osiągają imponującą grubość blisko 2,5 metra.

Aby zminimalizować ryzyko zawalenia się budowli do wnętrza, architekci zdecydowali się na innowacyjne rozwiązanie strukturalne, które przypomina wielopoziomową ławę. Drugi, równie istotny powód powstania Monstrancji, związany był z koniecznością przeciwdziałania nowemu zagrożeniu płynącemu z nieistniejącego już wówczas zamku krzyżackiego. Zamek ten został zburzony przez mieszkańców Torunia w 1454 roku, a od tej pory tereny za murami miejskimi pozostawały całkowicie nieumocnione, stanowiąc najsłabszy odcinek obrony.

W przeciwieństwie do innych baszt w Toruniu, które zachowały się do naszych czasów, Monstrancja ma nietypowy dach w formie namiotu i nie jest zbudowana na planie prostokąta, a na ośmiokątnym. Jest to jedyna budowla tego rodzaju w centrum Torunia. Wnętrze baszty do dzisiaj kryje m.in. stanowisko dla kuszników, co umożliwiało prowadzenie ostrzału w aż trzech kierunkach. W 2005 roku prywatyzacja tego zniszczonego obiektu miała miejsce, kiedy to nowy właściciel podjął się jego kompleksowego remontu.

Na przestrzeni lat wieża ta pełniła różnorodne funkcje. Po zakończeniu II wojny światowej mieściła w sobie m.in. skład znaków drogowych oraz pracownię plastyczną. Co ciekawe, nazwa Monstrancji prawdopodobnie wywodzi się od metalowego słońca, które znajduje się na szczycie wieży i w połączeniu z „drzewcem” przypomina właśnie słońce związane z sakralnym przedmiotem, jakim jest monstrancja.

Przypisy

  1. Baszty. Monstrancja. Toruński Serwis Turystyczny, 23.08.2008 r. [dostęp 10.11.2009 r.]
  2. Justyna Wojciechowska-Narloch: Monstrancja ma solidne fundamenty. Nowości, 24.03.2007 r. [dostęp 10.11.2009 r.]
  3. a b Gąsiorowski 2007, s. 20
  4. Justyna Wojciechowska-Narloch: Radca będzie urzędował w gotyku. Nowości, 29.03.2006 r. [dostęp 10.11.2009 r.]

Oceń: Baszta Monstrancja w Toruniu

Średnia ocena:4.95 Liczba ocen:17