Baszta Żuraw w Toruniu stanowi nieodłączny element południowego odcinka murów miejskich tego malowniczego miasta, będąc częścią średniowiecznego systemu obronnego. Konstrukcja baszty ulokowana jest przy ul. Bulwarze Filadelfijskim, tuż na zachód od historycznej Bramy Mostowej.
Dzieło to powstało w końcu XIII wieku, a jego nazwa nawiązuje do funkcji, jaką pełnił stosowany żuraw, będący urządzeniem dźwigowym. Warto dodać, że w 1823 roku baszta przeszła znaczną rozbudowę, co umożliwiło jej połączenie ze Spichrzem Szwedzkim, usytuowanym przy ul. Mostowej 1, znajdującym się tuż za nią. Dzięki temu połączeniu, funkcjonalność baszty została w pełni zrealizowana, co przyczyniło się do jej dalszego użyteczności w kontekście historii Torunia.
Architektura
Obiekt ten, będący funkcjonalną częścią toruńskiego krajobrazu, został zaprojektowany na prostokątnym planie, a jego konstrukcja wykonana z typowej dla gotyku cegły w wątku wendyjskim. W wyniku XIX-wiecznych prac przystosowawczych, budowla zyskała cztery piętra oraz użytkowe poddasze.
Wyjątkowość architektury tego obiektu widoczna jest w jego oryginalnym podziale kondygnacji, z którego pozostały jedynie ślady gotyckich fryzów, układanych w cieszący oko sposób. Na poziomie parteru umieszczono strzelnice, które w dziewiętnastym wieku zostały dostosowane do użycia nowoczesnej broni palnej, co podkreśla ich obronny charakter. W wyższych kondygnacjach można zauważyć dużą ilość otworów, które pierwotnie były zamknięte odcinkowo, a obecnie są zabezpieczone drewnianymi okiennicami.
Na poddaszu znajduje się unikalne drewniane urządzenie dźwigowe, zwane żurawiem, w którym zachowały się oryginalne mechanizmy. Ten element świadczy o funkcjonalności budowli oraz o jej związku z dawnymi technikami transportu towarów.
Północna strona baszty jest połączona z obiektem zlokalizowanym przy ul. Mostowej 1, znanym jako Spichrz Szwedzki, obecnie przekształconym w hotel. Połączenie to, utworzone w formie nadwieszonego łącznika, wzbogaca architektoniczny kontekst tej okolicy, z wykorzystaniem dalszych elementów konstrukcyjnych, którym nadano tynkowane wypełnienia.
Warto również zauważyć, że baszta została pokryta dachem dwuspadowym, co nadaje jej typowy wygląd dla średniowiecznych budowli obronnych, zachowując przy tym swoje unikalne cechy architektoniczne.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych woj. kuj-pom
Pozostałe obiekty w kategorii "Twierdze":
Fort II Twierdzy Toruń | Fort III Twierdzy Toruń | Fort IX Twierdzy Toruń | Fort VI Twierdzy Toruń | Fort XII Twierdzy Toruń | Fort XV Twierdzy Toruń | Szaniec Kępy Bazarowej w Toruniu | Zespół grodzy V i VI Twierdzy Toruń | Fort VIII Twierdzy Toruń | Fort I Twierdzy Toruń | Baszta przy ul. Podmurnej 30 w Toruniu | Baszta Monstrancja w Toruniu | Baszta Koci Łeb w Toruniu | Baszta Gołębnik w Toruniu | Krzywa Wieża w Toruniu | Fort XIII Twierdzy Toruń | Fort VII Twierdzy Toruń | Fort Przyczółek Mostowy w Toruniu | Fort Kolejowy w Toruniu | Fort IV Twierdzy ToruńOceń: Baszta Żuraw w Toruniu