Franciszek Perl

---

Życiorys

Franciszek Perl przyszedł na świat w rodzinie brukarza, Juliana oraz Walerii, pochodzącej ze Skowrońskich. W 1905 roku jego rodzina zdecydowała się na przeprowadzkę z Torunia do Gniezna. Tam młody Franciszek zaangażował się w strajk szkolny, co skutkowało jego wydaleniem z gimnazjum, z powodu przynależności do tajnej organizacji niepodległościowej.

W 1916 roku został powołany do armii pruskiej i wysłany na front zachodni. W toku swoich działań wojennych brał także udział w walkach na froncie wschodnim, m.in. w Rumunii oraz Włoszech. W wyniku odniesionych ran był czterokrotnie ranny, a jego odwaga i determinacja zostały docenione poprzez awans do stopnia sierżanta.

W listopadzie 1918 roku powrócił do Gniezna jako rekonwalescent. Szybko włączył się do powstania wielkopolskiego, uczestnicząc w zdobywaniu niemieckich koszar w swoim rodzinnym mieście. Wkrótce potem objął dowództwo plutonu w kompanii gnieźnieńsko-żnińskiej, biorąc udział w bitwach pod Kcynią, Szubinem, Żninem oraz Rynarzewem.

Następnie, będąc w składzie 58. pułku piechoty, walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Za swoje bohaterstwo w sierpniu 1920 roku został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

Po zakończeniu działań wojennych Franciszek ukończył kurs oficerski w Grudziądzu, co zaowocowało awansem na stopień podporucznika. Następnie, przeniesiony do 67. pułku piechoty w Brodnicy, dosłużył się stopnia kapitana. Dzięki swoim zasługom, w 1937 roku mianowano go majorem, z datą starszeństwa 19 marca oraz 98. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W 1939 roku sprawował dowództwo I batalionu 4. pułku strzelców podhalańskich w Cieszynie.

Na czele batalionu uczestniczył w kampanii wrześniowej. Został ranny i wzięty do niewoli niemieckiej, z której udało mu się uciec. Z synem przemierzył drogę do Wojska Polskiego we Francji. Podczas kampanii francuskiej w 1940 roku pełnił rolę dowódcy III batalionu 3 Pułku Grenadierów Śląskich. Po klęsce Francji został internowany w Szwajcarii, jednak w 1944 roku zdołał uciec i ponownie włączył się do walki przeciwko Niemcom, tym razem jako żołnierz francuskich oddziałów ruchu oporu.

W grudniu 1947 roku powrócił do Polski, osiedlając się w Białej Podlaskiej. Rok później przeniósł się na Pomorze Zachodnie, gdzie dwa lata później padł ofiarą aresztowania przez UB w Pyrzycach. W wyniku niesłusznych oskarżeń został skazany na sześć lat więzienia. Po zwolnieniu, znów osiedlił się w Białej Podlaskiej, gdzie zmarł w 1957 roku. Ostatni spoczynek znalazł na rzymskokatolickim cmentarzu w tym mieście.

Franciszek Perl był mężem Praksedy Ciemnoczołowskiej, z którą doczekał się trójki dzieci: Zbigniewa (ur. 1923), Danuty (ur. 1924) oraz Janusza (ur. 1931). Z drugiego małżeństwa z Jadwigą Reszelewską (zm. 1972) miał syna Jerzego (ur. 1949).

Ordery i odznaczenia

Franciszek Perl był odznaczany licznymi medalami i krzyżami, które podkreślają jego poświęcenie oraz zasługi. Oto najbardziej znaczące wyróżnienia, które otrzymał w trakcie swojej kariery:

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2182,
• Krzyż Walecznych (siedmiokrotnie),
• Złoty Krzyż Zasługi (przyznany 25 maja 1939 roku),
• Medal Niepodległości (otrzymany 19 grudnia 1933 roku),
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Medal 3 Maja,
• Odznaka za Rany i Kontuzje (dwukrotnie),
• Krzyż Wojenny (Francja),
• Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania).

---

Oceń: Franciszek Perl

---