Jakubskie Przedmieście, znane także jako Przedmieście św. Jakuba, to niezwykle interesująca część administracyjna Torunia, która ulokowana jest po wschodniej stronie miasta, z dala od jego centralnych zakątków. Charakterystyczną ulicą mieszkańców tego osiedla jest ulica Traugutta, która w dalszym ciągu przekształca się w ulicę Lubicką, doskonale łącząc te dwa obszary.
W obrębie Jakubskiego Przedmieścia możemy zaobserwować klarowną granicę północną, którą wyznacza tor kolejowy, rozciągający się między placem Pokoju Toruńskiego a ulicą Wschodnią. Ulice definiujące południową część osiedla to właśnie Traugutta, Lubicka oraz skarpa leżąca ponad ulicą Winnica, a także ulica Skrzyńskiego od strony zachodniej oraz ulica Wschodnia, która zamyka obszar od wschodu.
Historia
Jakubskie Przedmieście ma swoje korzenie sięgające II połowy XVII wieku. Nazwa tej dzielnicy nawiązuje do parafii św. Jakuba Apostoła, która jest kluczowym punktem w jej historii. W owym czasie obszar ten nie miał zwartej zabudowy; na wschód od Bramy św. Jakuba znajdowały się ogrody. W okolicy, obok willi patrycjuszy toruńskich i domów letnich, istniały również stocznia rzeczna oraz składy drewna.
Przed bramą ulokowane były składy soli, które dodawały charakterystycznego handlowego tła temu miejscu. Niestety, podczas wojen napoleońskich Jakubskie Przedmieście zostało poważnie zniszczone. Już od 1723 roku obszar ten był gospodarzem cmentarza żydowskiego, co dodaje kolejny rozdział do jego złożonej historii. Wkrótce potem, zajęły go wojska pruskie, które zrealizowały tam budowę fortecznych umocnień, w tym m.in. Fortu św. Jakuba, którego budowa trwała od 1828 do 1833 roku.
W dziewiętnastym wieku powstało Nowe Przedmieście Jakubskie, które obejmowało tereny wzdłuż ulic Pułaskiego i Targowej. Nowe Przedmieście było w przeważającej części zdominowane przez zabudowę robotniczą, znaną jako mur pruski. W latach 40. XIX wieku rozpoczęto poważne inwestycje, takie jak budowa gazowni, która zaczęła działać w grudniu 1859 roku. Z kolei 2 lipca 1884 roku miało miejsce otwarcie rzeźni miejskiej, która później zyskała miano Tormięs.
Od 1929 do 1934 roku wybudowano ulicę Traugutta, która połączyła Przedmieście z centrum Torunia. Władze tamtego okresu miały ambitne plany zagospodarowania przestrzennego, przewidując, że Jakubskie Przedmieście stanie się dzielnicą przemysłową. W czasie międzywojennym wzniesiono krochmalnię, a obecnie znana jako Cereal Partners Poland Toruń Pacific, oraz rozbudowano infrastrukturę gazowniczą, której budowę zakończyły niemieckie władze okupacyjne.
W 1931 roku Jakubskie Przedmieście zamieszkiwało około 5 300 osób, a zaledwie siedem lat później liczba ta wzrosła do 7 815 mieszkańców. Po zakończeniu II wojny światowej, w sąsiedztwie rzeźni oraz w obrębie ulic: Szosa Lubicka, Targowa, Marii Skłodowskiej-Curie i Wschodnia, zrealizowano budowę wielu zakładów przemysłowych, w tym Apator, Kopernik, Metron oraz Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych. Niestety, w 1999 roku działalność Tormięs została zakończona.
Architektura
Do lat 90. XX wieku Jakubskie Przedmieście było miejscem o charakterze przemysłowym, co w dużej mierze wynikało z działalności Tormięsu. Z biegiem lat, zwłaszcza od lat 90., nastąpiła jego przekształcenie w osiedle mieszkaniowe. Na tym obszarze można również znaleźć zabudowania koszarowe, które mają swoją historię.
Zgodnie z raportem z 2017 roku, na Jakubskim Przedmieściu zlokalizowanych jest 40 obiektów wybudowanych w konstrukcji szkieletowej, co podkreśla wyjątkowość architektury tego miejsca. Warto zauważyć, że zabudowa wojskowa, która przetrwała do dzisiaj, pochodzi z XIX i XX wieku.
Pomimo redukcji powierzchni zajmowanej przez obiekty wojskowe, militarna architektura wciąż określa charakter przedmieścia. Z kolei teren dawnego poligonu mieszczący się między ulicami Sobieskiego i Waryńskiego, a także otoczenie rzeźni, zostały przekształcone w nowe osiedla mieszkalne, które nadają nowy wymiar temu miejsce.
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Bielany (Toruń) | Glinki (Toruń) | Mokre (Toruń) | Barbarka (Toruń) | Chełmińskie Przedmieście | Starotoruńskie Przedmieście | Na Skarpie (Toruń) | Przedmieście św. Katarzyny w Toruniu | Rybaki (Toruń) | Wrzosy (Toruń) | Bielawy (Toruń) | Stawki (Toruń) | Kaszczorek | Winnica (Toruń) | Stare Miasto (część urzędowa Torunia) | Grębocin nad Strugą | Piaski (Toruń) | Rudak | Koniuchy (Toruń) | Katarzynka (Toruń)Oceń: Jakubskie Przedmieście