Zygmunt Kruszelnicki (historyk sztuki)

Nauka i edukacja

Zygmunt Kruszelnicki był wybitnym polskim historykiem sztuki, którego wpływ na tę dziedzinę znalazł odzwierciedlenie w jego długoletniej pracy akademickiej. Urodził się 1 czerwca 1927 roku w Toruniu, gdzie spędził swoje młodzieńcze lata, a zmarł 15 grudnia 2022 roku. Przez wiele lat był profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie kształcił wielu studentów oraz przyczynił się do rozwoju badań nad historią sztuki w Polsce.

Jego prace badawcze i publikacje miały ogromne znaczenie dla zrozumienia i dokumentowania polskiej sztuki, a także dla promowania wiedzy na ten temat wśród szerszej publiczności. Inspirując kolejne pokolenia pasjonatów sztuki, Kruszelnicki pozostaje jedną z kluczowych postaci w historii polskiej nauki o sztuce.

Życiorys

Urodził się jako syn Tadeusza, który pracował jako urzędnik w Urzędzie Wojewódzkim, oraz Janiny z d. Arkusiewicz, filologii klasycznej i nauczycielki łaciny w Miejskim Gimnazjum Żeńskim w Toruniu. Był wnukiem Franciszka Kruszelnickiego. Jego rodzice przybyli do Torunia po roku 1920 z zaboru austriackiego. W latach 1934–1939 uczęszczał do prywatnej Pomorskiej Szkoły Powszechnej w Toruniu, gdzie ukończył piątą klasę w 1939 roku.

W końcu listopada 1939 roku rodzina Kruszelnickich została przymusowo wysiedlona z Torunia przez okupanta. Na początku 1940 roku cała rodzina wyjechała do Jugosławii, a konkretnie do Sarajewa, gdzie przetrwała trudny okres hitlerowskiej okupacji.

W październiku 1945 roku rodzina powróciła do Torunia. Po zdaniu eksternistycznie matury przed Komisją Kwalifikacyjną przy Kuratorium Okręgu Szkolnego w Toruniu, w 1946 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika na kierunku historia sztuki, a w 1947 roku dodał do nich także etnografię.

W 1948 roku podjął pracę na tej uczelni. Po obronie doktoratu w 1952 roku, na kolejne 13 lat później uzyskał habilitację oraz objął stanowisko docenta. Od 1976 roku związany był z Instytutem Sztuki PAN w Warszawie. W 1985 roku otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. Powrócił na Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu w 1990 roku, gdzie kierował Zakładem Historii Sztuki w Instytucie Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa. Rok później uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. W 1997 roku przeszedł na emeryturę, jednak nadal prowadził seminaria oraz konwersatoria.

Był autorem wielu publikacji, do których należą m.in. „Historyzm w sztuce Torunia XVIII w.”, „Historyzm i dogmatyzm w sztuce Reformacji”, „Historiografia sztuki Gdańska i Pomorza”, oraz „Tematyka krzyżacka w sztuce polskiej”. Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz „Medalem za zasługi położone dla rozwoju Uczelni”.

Pochowany jest na cmentarzu św. Jerzego w Toruniu.

Przypisy

  1. a b c d Zygmunt Kruszelnicki : Nekrologi. nekrologi.net, 20.12.2022 r. [dostęp 20.12.2022 r.]
  2. Wydział Sztuk Pięknych UMK w Toruniu [online], facebook.com, 19.12.2022 r. [dostęp 19.12.2022 r.]
  3. Ogłoszenia Duszpasterskie [online], www.parafia-wnmp.pl, 18.12.2022 r. [dostęp 19.12.2022 r.]
  4. Medale i honory [online], portal.umk.pl, 29.09.2021 r. [dostęp 21.12.2022 r.]
  5. Prof. zw. dr hab. Zygmunt Kruszelnicki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 30.04.2021 r.]
  6. Zygmunt Waźbiński. Wstęp, s. 5–6 w: „Acta Universitatis Nicolai Copernici”. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, 1994, Tom 16 (225).
  7. caj: Z odnowionym doktoratem. torun.wyborcza.pl, 25.02.2003 r. [dostęp 02.05.2018 r.]

Oceń: Zygmunt Kruszelnicki (historyk sztuki)

★★★★★
Średnia ocena:4.85 Liczba ocen:14