Plac Mariana Rapackiego w Toruniu

---

Historia

Obszar, na którym obecnie znajduje się plac, ma bogatą historię sięgającą średniowiecza, kiedy to sukcesywnie zakładano tutaj ogrody, sady i winnice. Proces formowania placu rozpoczął się po rozbiórce zachodniego odcinka murów miejskich oraz likwidacji fosy. W miarę upływu lat plac zmieniał swoją architekturę i znaczenie.

W 1901 roku uruchomiono na ulicy Kopernika tramwaje elektryczne, których trasa przebiegała przez plac. Zaledwie pięć lat później, na północnym skraju placu, wzniesiono budynek Banku Rzeszy, dziś znany jako Collegium Maximum UMK. W 1911 roku przystąpiono do przebudowy wschodniej pierzei placu, co pozwoliło na stworzenie dogodnego połączenia z pobliskim Starym Miastem, realizując budowę Łuku Cezara. W 1936 roku poprowadzono tędy dwutorową linię tramwajową, która została jednak zlikwidowana w 1970 roku.

W roku 1931 teren, dotychczas bezimienny, otrzymał nazwę placu Bankowego. W drugiej połowie lat 30. XX wieku, w trakcie prac modernizacyjnych Łuku Cezara, podjęto działania mające na celu porządkowanie przestrzeni placu, który wcześniej borykał się z problemami związanymi z nieestetycznymi reklamami.

Podczas II wojny światowej plac zmienił swoją nazwę na Horst-Wessel-Platz, na cześć niemieckiego nazisty Horsta Ludwiga Wessela, który został zamordowany przez komunistów w 1930 roku. W 1943 roku władze okupacyjne rozważały budowę na placu pomnika poświęconego Mikołajowi Kopernikowi, aby uczcić 470. rocznicę jego urodzin. Autor pomnika, austriacki rzeźbiarz Josef Thorak, miał zrealizować monument o bardziej „germańskim” stylu w porównaniu do istniejącego już wtedy. 24 maja 1943 roku, namiestnik Okręgu Rzeszy-Gdańsk Prusy Zachodnie, Albert Forster, wmurował kamień węgielny pod nowy pomnik. Thorak zdążył odsłonić w Toruniu jedynie gipsową wersję rzeźby, gdyż właściwy pomnik powstał dopiero w 1950 roku i został umiejscowiony w Salzburgu. Równocześnie planowano nową organizację komunikacyjną w centrum Torunia, a w związku z tym plac miał zostać przesunięty na zachód.

Po zakończeniu II wojny światowej zdecydowano, aby plac nazwano imieniem Mariana Rapackiego. W codziennym użyciu przyjęła się jednak skrócona wersja „plac Rapackiego”, co doprowadziło do pewnych nieporozumień, gdyż część osób myślała, że patronem placu jest Wincenty Rapacki, znany aktor i reżyser.

W budynku pod numerem 4 (obok Łuku Cezara) od 1960 roku działa Archiwum Państwowe. W dniu 15 lutego 1973 roku, w pięćsetną rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika, na skwerze przy placu postawiono pomnik, który zaprojektował Józef Kopczyński. Monument ten symbolizuje układ heliocentryczny, co dodatkowo podkreśla znaczenie tego miejsca w historii nauki.

Komunikacja

W związku z jednolitością nazewnictwa przystanków komunikacyjnych, takich jak „Plac Rapackiego”, które znajdują się po obu stronach Alei Jana Pawła II oraz przy ulicy Chopina, wielu mieszkańców Torunia postrzega to miejsce jako skrzyżowanie wymienionych ulic. W rezultacie, do obiektów ulokowanych przy Placu Rapackiego zalicza się nie tylko sam plac, ale również ważne punkty, które się w nim znajdują.

Nie można zapomnieć o odsłoniętym w 2000 roku pomniku Józefa Piłsudskiego, który stanowi istotny element tego obszaru. Dodatkowo, na uwagę zasługuje również fontanna Cosmopolis, która przyciąga turystów i mieszkańców swoją unikalną estetyką. Warto także wspomnieć o figurze poświęconej planetoidzie (12999) Toruń, znajdującej się na skwerze, który w 2012 roku został nazwany imieniem Lucjana Broniewicza.

Fontanna

Na placu Rapackiego znajduje się wspaniała fontanna, która stanowi centralny element tej przestrzeni. Jej niecka przybrała formę prostokąta, posiadającego wymiary 26,80 m na 10,20 m oraz głębokość wynoszącą 0,70 m. W rezultacie objętość fontanny wynosi 191,35 m³.

W fontannie umieszczono cztery dysze, które zostały strategicznie zaaranżowane w narożnikach, co dodaje jej atrakcyjności. Dodatkowo, każda z tych dysz została wyposażona w oprawy halogenowe, co umożliwia efektowne oświetlenie wody, tworząc piękne wizuale po zmroku.

---

Oceń: Plac Mariana Rapackiego w Toruniu

---